E050028 - Mededeling: naar een Europese Governancestrategie voor begrotingsstatistieken
Voor het onderzoeken van de begrotingsdiscipline van de lidstaten is de kwaliteit van de begrotingsstatistiek van essentieel belang. Naar aanleiding van meerdere discussies en praktijkcomplicaties (de buitensporige tekorten) werd besloten dat de kwaliteit van het systeem verbeterd moet worden. In COM(2004)832 presenteert de Europese Commissie haar ideeën voor deze ontwikkeling: "Naar een Europese governancestrategie voor begrotingsstatistieken".
In de voorgestelde strategie zet de EC drie actiepunten centraal:
-
-Opbouw van een wettelijk raamwerk. In februari 2003 heeft de Raad reeds een gedragscode voor de opstelling, bekendmaking en indiening van de gegevens bij een buitensporig tekort goedgekeurd. Deze gegevens worden echter volledig en alleen door de lidstaten aangeleverd. Ten behoeve van een betere controle dient dit raamwerk uitgebouwd te worden: de bepalingen over de kwaliteit van de statistische gegevens die worden gebruikt bij de procedure voor de buitensporige tekorten moeten worden verduidelijkt. De bestaande regels moeten worden aangevuld met mechanismen ter intensivering van het toezicht op de gegevens door Eurostat. Eurostat moet namens de EC de door de lidstaten gemelde statistieken effectief kunnen controleren. Teneinde deze doelstellingen te realiseren moet een instrument worden ontwikkeld waarmee: A) de EC (lees Eurostat) zelf de overheidsrekeningen kan onderzoeken en de lidstaten verplicht zijn alle relevantie informatie beschikbaar te stellen; B) inspecties in de vorm van verificatiebezoeken kunnen worden uitgevoerd door de EC met gegarandeerde toegang tot alle locaties personen en documenten; C) nauwkeurig wordt vastgesteld de uitzonderingen op de geheimhouding van de lidstaten en D) alle regels die op deze controles door de EC van toepassing zijn worden gebundeld.
Voorstel: wetgeving waarmee - door opname van bovenstaande aandachtspunten - grondige verificatie van de cijfers mogelijk wordt als ook de lidstaten verantwoordelijk zullen maken voor de statistieken die zij verschaffen aan de EC, specifiek de instanties/personen aansprakelijk stellen. In het concrete voorstel zullen tevens ideeën verwerkt worden ter verbetering van de transparantie (verspreiding van tabellen waarin de cijfers worden meegedeeld en bekendmaken van de inspectiebezoeken aan de lidstaten).
-
-De operationele capaciteit bij de EC (DG financiële en economische zaken) en met name bij Eurostat moet worden uitgebreid zodat naast de reeds uitgevoerde bezoeken - systematische inspectiebezoeken plaatshebben. Ook de bestaande expertise op nationaal niveau moet gemobiliseerd worden ten behoeve van een grondiger inspectie. Op Europees niveau zal de financiële en menselijke capaciteit die nu reeds wordt ingezet opnieuw bekeken worden teneinde te bezien of een andere, meer efficiënte verdeling mogelijk is.
Deze eerste twee actiepunten zijn door de EC verwerkt in een Voorstel voor een verordening tot wijziging van Verordening (EG) nr. 3605/93, wat de kwaliteit van de statistische gegevens in het kader van de procedure bij buitensporige tekorten betreft: E050045
-
-Op Europees niveau moeten normen voor de onafhankelijkheid, integriteit en verantwoordingsplicht van de nationale bureaus voor de statistiek worden vastgesteld. De EC zal onderzoeken in hoeverre vanuit proportionaliteitsbeginsel een richtlijn of een gedragscode daarvoor in aanmerking komt. Doelstelling van deze Europese normen is een verbetering van het vertrouwen in de statistieken (en de verantwoordelijke instanties) en versterken van de geloofwaardigheid en kwaliteit.
Dit laatste actiepunt is door de EC verwerkt in een mededeling en aanbeveling van de Raad over de onafhankelijkheid, integriteit en verantwoordingsplicht van de nationale en communautaire statistische instanties: E050081
Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.
document Europese Commissie
COM(2004)832, d.d. 22 december 2004
commissie Eerste Kamer
beleidsterrein
verwante dossiers
De commissie Europese samenwerkingsorganisaties heeft op 6 september 2005 besloten de onderhavige mededeling onder de aandacht te brengen van de commissie voor Financiën.
Op 13 september 2005 heeft de commissie voor Financiën het voorstel voor kennisgeving aangenomen.
Aangezien het een mededeling betreft waarin de EC haar voornemens uit voor concrete wetsvoorstellen is op dit moment nog geen sprake van toetsing aan het subsidiariteit- en proportionaliteitsbeginsel. De Nederlandse regering geeft in fiche vier aan dat zij voorstander is van de ideeën van de Europese Commissie opdat een adequaat toezicht op de begrotingssituatie in de lidstaten wordt gerealiseerd.
De Commissie heeft op 22 december in een mededeling aan de Raad en het Europese Parlement voorstellen gedaan om de kwaliteit, betrouwbaarheid en snelheid van de cijfers inzake de overheidsfinanciën te vergroten. Deze mededeling past in een langer lopend traject van kwaliteitsbewaking van statistieken binnen de Ecofin. Naar aanleiding van de forse opwaartse bijstelling van de Griekse statistieken heeft dit traject een verdere impuls gegeven. De Commissie stelt actie langs drie lijnen voor:
(1) aanscherping bevoegdheden van de Commissie om toegang te krijgen tot primaire gegevens bronnen bij de verificatie van de EDP-cijfers (Excessive Deficit Procedure: buitensporig tekort procedure).
De Commissie heeft op dit moment wat betreft de budgettaire statistieken niet vanzelfsprekend toegang tot de onderliggende brongegevens van de lidstaten. De Commissie zou graag beschikken over dit recht van directe toegang tot primaire bronnen, zoals zij dat ook heeft bij de verificatie van het Bruto Nationaal Inkomen (de grondslag voor de afdracht van de eigen middelen). De Commissie heeft daar een direct financieel belang. Bij de begrotingsstatistieken is het belang van de lidstaten en de Commissie echter zo groot dat een bevoegdheid tot inzage van relevante bronnen gerechtvaardigd is. Nu kunnen de lidstaten de Commissie weigeren hierin inzage te geven.
(2) vergroten capaciteit Eurostat en DGECFIN op het gebied van statistieken van de openbare financiën van de lidstaten.
Momenteel heeft Eurostat een beperkte capaciteit vrijgemaakt voor de statistieken over de openbare financiën in de lidstaten. Een relatief klein aantal mensen moet 25 lidstaten volgen. Bij DGECFIN worden kleine landen door één persoon gevolgd, de grote landen door twee of drie. Om de Commissie als waakhond meer tanden te geven, lijkt uitbreiding van het aantal mensen te overwegen. De Commissie zou dit door interne herprioritering moeten realiseren.
(3) opstellen van minimumvereisten voor de onafhankelijkheid van de nationale statistische bureau's.
Minimum Europese vereisten zijn nodig om enerzijds het vertrouwen in de statistische autoriteiten van de EU te verbeteren en anderzijds de geloofwaardigheid en kwaliteit van de statistieken te versterken. Onafhankelijkheid, integriteit en verantwoording van nationale statistische instellingen zijn hierbij sleutelwoorden. Voorts zal gekeken moeten worden naar een versterking van de onafhankelijkheid van Eurostat.
In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.
In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.