Behandelfase Eerste Kamer: gepubliceerd in Europees publicatieblad.

document Europese Commissie

COM(2005)71, d.d. 2 maart 2005

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein

verwante dossiers

De commissie Europese samenwerkingsorganisaties heeft op 6 september 2005 besloten het onderhavige voorstel onder de aandacht te brengen van de commissie voor Financiën.

Op 13 september 2005 heeft de commissie voor Financiën het voorstel voor kennisgeving aangenomen.

De Nederlandse regering stelt in fiche één dat de ontwerpverordening voldoet aan het subsidiariteits- en proportionaliteitsbeginsel: de voorgestelde maatregelen gaan niet verder dan nodig is om het gestelde doel te bereiken. Aangezien Nederland belang heeft bij kwalitatief goede overheidsstatistieken wordt de verordening gesteund door de regering.

Voor het onderzoeken van de begrotingsdiscipline van de lidstaten is de kwaliteit van de begrotingsstatistiek van essentieel belang. Naar aanleiding van meerdere discussies en praktijkcomplicaties (de buitensporige tekorten) werd besloten dat de kwaliteit van het systeem verbeterd moet worden. In COM(2004)832 presenteert de Europese Commissie haar ideeën voor deze ontwikkeling: "Naar een Europese governancestrategie voor begrotingsstatistieken".

In de voorgestelde strategie zet de EC drie actiepunten centraal:

• - 

  Opbouw van een wettelijk raamwerk. In februari 2003 heeft de Raad reeds een gedragscode voor de opstelling, bekendmaking en indiening van de gegevens bij een buitensporig tekort goedgekeurd. Deze gegevens worden echter volledig en alleen door de lidstaten aangeleverd. Ten behoeve van een betere controle dient dit raamwerk uitgebouwd te worden: de bepalingen over de kwaliteit van de statistische gegevens die worden gebruikt bij de procedure voor de buitensporige tekorten moeten worden verduidelijkt. De bestaande regels moeten worden aangevuld met mechanismen ter intensivering van het toezicht op de gegevens door Eurostat. Eurostat moet namens de EC de door de lidstaten gemelde statistieken effectief kunnen controleren. Teneinde deze doelstellingen te realiseren moet een instrument worden ontwikkeld waarmee: A) de EC (lees Eurostat) zelf de overheidsrekeningen kan onderzoeken en de lidstaten verplicht zijn alle relevantie informatie beschikbaar te stellen; B) inspecties in de vorm van verificatiebezoeken kunnen worden uitgevoerd door de EC met gegarandeerde toegang tot alle locaties personen en documenten; C) nauwkeurig wordt vastgesteld de uitzonderingen op de geheimhouding van de lidstaten en D) alle regels die op deze controles door de EC van toepassing zijn worden gebundeld.

Voorstel: wetgeving waarmee - door opname van bovenstaande aandachtspunten - grondige verificatie van de cijfers mogelijk wordt als ook de lidstaten verantwoordelijk zullen maken voor de statistieken die zij verschaffen aan de EC, specifiek de instanties/personen aansprakelijk stellen. In het concrete voorstel zullen tevens ideeën verwerkt worden ter verbetering van de transparantie (verspreiding van tabellen waarin de cijfers worden meegedeeld en bekendmaken van de inspectiebezoeken aan de lidstaten).

• - 

  De operationele capaciteit bij de EC (DG financiële en economische zaken) en met name bij Eurostat moet worden uitgebreid zodat naast de reeds uitgevoerde bezoeken - systematische inspectiebezoeken plaatshebben. Ook de bestaande expertise op nationaal niveau moet gemobiliseerd worden ten behoeve van een grondiger inspectie. Op Europees niveau zal de financiële en menselijke capaciteit die nu reeds wordt ingezet opnieuw bekeken worden teneinde te bezien of een andere, meer efficiënte verdeling mogelijk is.

Deze eerste twee actiepunten zijn door de EC verwerkt in een Voorstel voor een verordening tot wijziging van Verordening (EG) nr. 3605/93, wat de kwaliteit van de statistische gegevens in het kader van de procedure bij buitensporige tekorten betreft: E050045

• - 

  Op Europees niveau moeten normen voor de onafhankelijkheid, integriteit en verantwoordingsplicht van de nationale bureaus voor de statistiek worden vastgesteld. De EC zal onderzoeken in hoeverre vanuit proportionaliteitsbeginsel een richtlijn of een gedragscode daarvoor in aanmerking komt. Doelstelling van deze Europese normen is een verbetering van het vertrouwen in de statistieken (en de verantwoordelijke instanties) en versterken van de geloofwaardigheid en kwaliteit.

Dit laatste actiepunt is door de EC verwerkt in een mededeling en aanbeveling van de Raad over de onafhankelijkheid, integriteit en verantwoordingsplicht van de nationale en communautaire statistische instanties: E050081

Tijdens de Raad van 12 december 2005 is Verordening (EG) nr. 2103/2005 aangenomen. Deze werd gepubliceerd in Pb EU L337 d.d. 22 december 2005.

De ECOFIN raad heeft op 7 juni 2005 gesproken over de voorstellen van de Europese Commissie in het kader van "Naar een Europese governancestrategie voor begrotingsstatistieken" en met betrekking tot onderhavige ontwerp-verordening de volgende conclusies getrokken (de ontwerpverordening moet dienovereenkomstig worden aangepast):

• - 

  De inspectiebezoeken dienen "methodologische bezoeken" te worden genoemd. Deze bezoeken mogen niet verder gaan dan het strikt statistische domein, dit dient tot uiting te komen in de samenstelling van de delegaties.
• - 

  De Europese Commissie zal nadere precisering van de bezoeken uitwerken in een nieuw Commissiedocument
• - 

  Contactbezoeken dienen de regel te zijn. Methodologische bezoeken mogen slechts uitgevoerd worden indien Eurostat ernstige risico's of potentiële problemen vaststelt.
• - 

  De methodologische bezoeken moeten bepertk worden tot de nationale autoriteiten die betrokken zijn bij de kennisgeving in het kader van de buitensporigtekortprocedure.
• - 

  Indien Eurostat een voorbehoud maakt bij de gegevens van de lidstaat moet dit tijdig vóór bekendmaking van de beoordeling ter kennis van de lidstaten worden gebracht, namelijk drie dagen van tevoren (in de ontwerpverordening was vijf dagen voorzien).

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

Het Europees Parlement (EP) heeft op 23 juni 2005 een resolutie aangenomen waarin enkele amendementen op het voorstel zijn ingebracht te weten:

• - 

  Het tijdpad voor de reguliere (niet inspectie) bezoeken dient door overleg tussen de lidstaten en Eurostat opgesteld te worden. Indien mogelijk vinden deze bezoeken op hetzelfde moment plaats in alle lidstaten.
• - 

  Verduidelijking is gewenst dat Eurostat de belangrijkste rol (van de Europese instellingen) vervult in de monitoring van de statistieken
• - 

  De inspectiebezoeken dienen beperkt te worden tot die gevallen waarbij Eurostat zeer ernstige twijfels heeft omtrent de consistentie, accuratesse van de informatie verschaft. Aan deze bezoeken dient niet deelgenomen te worden door externe experts, alleen mensen van Eurostat en de desbetreffende lidstaat.
• - 

  Indien een lidstaat geen gebruik maakt van een voorgeschreven methodologie (die ten behoeve van een goede data vergelijking wenselijk is) moeten zwaarwegende argumenten daarvoor overlegd worden en blijft de lidstaat desalniettemin verplicht een verschillenberekening te maken.
• - 

  In de Europese (op te stellen) normen voor de onafhankelijkheid, integriteit en verantwoordingsplicht moeten de beginselen van professionele onafhankelijkheid, adequaatheid van de bronnen en de kwaliteit van statistische data opgenomen worden.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.