E050081 - Mededeling en aanbeveling van de Raad over de onafhankelijkheid, integriteit en verantwoordingsplicht van de nationale en communautaire statistische instanties
Met het voorstel voor een aanbeveling in COM(2005)217 geeft de Europese Commissie uitvoering aan het laatste actiepunt uit haar strategie (E050028) om de kwaliteit, betrouwbaarheid en snelheid van de cijfers inzake de overheidsfinanciën te vergroten. Deze strategie is opgezet om de buitensporige tekorten tijdig te signaleren en aan te pakken. De onderhavige ontwerpaanbeveling dient normen voor de onafhankelijkheid, integriteit en verantwoordingsplicht van de nationale en communautaire bureaus voor de statistiek vast te leggen.
De ontwerpaanbeveling in de vorm van een praktijkcode is een zelfregulerend instrument die enerzijds het vertrouwen in de statistische instanties moet verbeteren en anderzijds een verbetering van de kwaliteit van de geproduceerde en verspreide statistieken moet bewerkstelligen. De code is opgebouwd uit vijftien beginselen (zie hieronder) die grotendeels overeenkomen met de VN beginselen voor officiële statistieken. De code is grotendeels opgesteld en reeds goedgekeurd door de nationale bureaus voor statistiek.
Na drie jaar zal de Europese Commissie de werking van de code evalueren. Deze evaluatie zal mede gebaseerd worden op een rapportagesysteem dat ontwikkeld moet worden. De EC ziet gedurende deze drie jaar toe op de naleving van de code.
De EC acht het nuttig een extern adviesorgaan op te richten om de onafhankelijkheid integriteit en verantwoordingsplicht van de nationale en communautaire bureaus voor de statistiek bij de vervulling van hun taken te vergroten als ook de geloofwaardigheid. Dit orgaan zou een actieve rol kunnen krijgen bij de uitvoering van het toezicht op de praktijkcode maar tevens advies geven inzake mogelijke prioritering (lastenvermindering op het gebied van regelgeving voor de statistische respondenten). Het orgaan dient klein te zijn en te bestaan uit mensen aangewezen door de Raad en personen uit de instelling van de EU. De EC is tevens bereid te onderzoeken in hoeverre het reeds bestaande Raadgevend Comité voor statistische informatie op economisch en sociaal gebied omgevormd kan worden zodat het de taak van het extern orgaan kan uitvoeren.
In de praktijkcode wordt tevens de onafhankelijkheid van Eurostat vergroot door o.a. Eurostat dient de normen/beginselen neergelegd in de code tevens in acht te nemen en het verschaffen van toegang tot vertrouwelijke statistische gegevens aan Eurostat-medewerkers en niet aan EC-medewerkers.
Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.
document Europese Commissie
COM(2005)217, d.d. 25 mei 2005
commissie Eerste Kamer
beleidsterrein
verwante dossiers
De commissie Europese samenwerkingsorganisaties heeft op 6 september 2005 besloten de onderhavige mededeling en aanbeveling onder de aandacht te brengen van de commissie voor Financiën.
Op 13 september 2005 heeft de commissie voor Financiën het voorstel voor kennisgeving aangenomen.
De Nederlandse regering geeft aan in fiche vier dat geen sprake is van toetsing aan het subsidiariteits- en proportionaliteitsbeginsel aangezien het een mededeling betreft. In het fiche wordt niet de praktijkcode (aanbeveling) getoetst aan beide beginselen.
In de eerste standpuntbepaling geeft de Nederlandse regering aan positief te staan tegenover de gedane voorstellen in onderhavige mededeling/aanbeveling. De nadruk wordt in de regeringsreactie gelegd op de bijdrage die het zal leveren aan de transparantie, integratie en betrouwbaarheid van communautaire statistieken.
De vijftien beginselen zijn onderverdeeld in drie categorieën: Institutioneel kader; Statistische Processen; Statistische output. Voorts worden bij de beginselen meerdere indicatoren vermeld waarmee de beginselen in de praktijk getoetst kunnen worden.
Institutioneel Kader
-
-Professionele onafhankelijkheid
-
-Mandaat voor het verzamelen van gegevens
-
-Voldoende middelen
-
-Kwaliteitsbewustzijn
-
-Vertrouwelijkheid van statistische gegevens
-
-Onpartijdigheid en objectiviteit
Statistische Processen
-
-Degelijke methoden
-
-Passende statistische procedures
-
-Een zo gering mogelijke belasting van respondenten
-
-Kosteneffectiviteit
Statistische Output
-
-Relevantie
-
-Nauwkeurigheid en betrouwbaarheid
-
-Actualiteit en stiptheid
-
-Coherentie en vergelijkbaarheid
-
-Toegankelijkheid en duidelijkheid
De ECOFIN raad heeft op 7 juni 2005 gesproken over de voorstellen van de Europese Commissie in het kader van "Naar een Europese governancestrategie voor begrotingsstatistieken" en met betrekking tot onderhavige ontwerp-aanbeveling de volgende conclusies getrokken:
-
-De praktijkcode zal de werkzaamheden op het gebied van de begrotingscontrole vergemakkelijken en is derhalve ingenomen met de code. Wel dienden de praktische details nog verder uitgewerkt te worden.
-
-De Raad heeft nota genomen van het voornemen een extern adviesorgaan op te richten. In dat verband wordt het van belang geacht dat de rol en bevoegdheden van dit orgaan, de werkingssfeer en de samenstelling als ook de verhoudingen tot het Raadgevend Comité voor statistische informatie op economisch en sociaal gebied nader onderzocht wordt.
In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.