Dinsdag 12 november 2024, commissie Europese Zaken (EUZA)

Op 11 juni 2024 heeft de commissie besloten om in het najaar 2024 een mondeling overleg in te plannen met de minister van Buitenlandse Zaken over het voorgenomen Europese beleid. Het MO is vandaag, 12 november 2024, ingepland om 17:00-18:30 uur.

Opzet

Conform de bespreking in uw commissie is de minister verzocht een inleiding te verzorgen over het voorgenomen beleid (15-20 min) en hierbij in te gaan op de signalen in het regeerprogramma richting de EU en op zijn zienswijze op Europese samenwerking. Vanuit de commissie is verzocht om in ieder geval de thema's uitbreiding van de EU, het Draghi-rapport en de geopolitieke context ervan, de implementatie van het asiel- en migratiepact en het Meerjarig Financieel Kader (MFK) aan de orde te stellen. Het staat de leden vrij tijdens het mondeling overleg ook nog andere onderwerpen aan de orde te brengen. Er is ruimte voor een of twee vragenrondes (70 min).

Achtergrond

Eerder heeft uw commissie besloten om de Algemene Europese Beschouwing (AEB) niet te laten plaatsvinden op 18 juni 2024, omwille van de vorming van een nieuw kabinet in deze periode, en de publicatie van de Staat van de Unie 2025 van de regering af te wachten voor een inplannen van een eerstvolgende AEB in 2025. De commissie heeft daarnaast verzocht om een mondeling overleg met de bewindspersoon in het najaar 2024, na de Algemene Politieke beschouwingen 2024 en voor het verschijnen van de Staat van de Unie 2025.

De Europese Raad heeft in juni 2024 de Strategische Agenda 2024-2029 vastgesteld. Op 18 juli 2024 heeft Von der Leyen bij haar kandidaatstelling als voorzitter van een nieuwe Europese Commissie in het Europees Parlement haar politieke beleidslijnen toegelicht. Deze bevatten de hoofdlijnen voor het beleid van de Europese Commissie voor 2024-2029.

De verwachting is dat een Staat van de Unie 2025 van de regering zal verschijnen nadat de Europese Commissie is geïnstalleerd (mogelijk december 2024) en nadat het werkprogramma van de Europese Commissie voor 2025 is gepubliceerd (verwachting begin voorjaar 2025).

Ter informatie zijn de volgende documenten bijgevoegd:

• - 

  Passages uit het regeerprogramma over de prioriteiten van het kabinet ten aanzien van Europese samenwerking en de Europese agenda. De gehele tekst van het regeerprogramma treft u hier: Regeerprogramma, uitwerking van het hoofdlijnenakkoord door het kabinet.
• - 

  Het cv en takenpakket van de minister van BZ.
• - 

  De strategische agenda 2024 - 2029 van de Europese Raad.
• - 

  De politieke richtsnoeren voor een nieuwe Europese Commissie (2024-2029).

Stand van zaken aangedragen thema's:

• - 

  Uitbreiding van de EU . Op 30 oktober jl. heeft de Europese Commissie haar Mededeling over het EU-uitbreidingsbeleid gepubliceerd (zie bijgevoegd). De Mededeling staat vandaag geagendeerd voor procedure in de commissievergadering van EUZA. Met deze jaarlijkse Mededeling wordt een pakket met voortgangsrapportages over de stand van zaken in de relaties van de EU met Albanië, Bosnië en Herzegovina, Kosovo, Montenegro, Noord-Macedonië, Servië, Georgië, de Republiek Moldavië, Oekraïne en Turkije meegezonden (zie landenrapporten). De kabinetsappreciatie over het uitbreidingspakket wordt op of na 2 december verwacht. In het regeerprogramma staat dat Nederland een kritische houding aanneemt ten opzichte van uitbreiding van de EU.
• - 

  Het Draghi-rapport en de geopolitieke context ervan . Op 9 september jl. is een rapport van Mario Draghi gepubliceerd, getiteld EU competitiveness: Looking ahead (Draghi-rapport). In aanvulling op de kabinetsappreciatie hierover (zie link), is op 4 november jl. door de minister van BZ een uitgebreidere reactie op het Draghi-rapport ten aanzien van de EU-institutionele en geopolitieke aspecten aan de Kamer verstuurd. Deze kabinetsreactie is bijgevoegd en staat ook bij de Mededelingen en Informatie van de commissievergadering EUZA van vandaag.
• - 

  De implementatie van het asiel- en migratiepact. De invoering van het Europese Asiel- en Migratiepact zou in de zomer van 2026 gereed moeten zijn. Op blz. 23 van het regeerprogramma (zie link) wordt ingegaan hoe het kabinet voornemens is het asiel- en migratiepact te implementeren.
• - 

  Het Meerjarig Financieel Kader (MFK). Op 28 februari jl. zijn drie wetsvoorstellen aangenomen die verband houden met de herziening van het Meerjarig Financieel Kader (MFK) voor 2021-2027 (zie Edossier). Medio 2025 zal de Europese Commissie naar verwachting met voorstellen komen voor het volgende MFK voor de jaren 2028-2034.