Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

Europees

Het Actieplan is ter kennisneming aan de Europese Raad van 16-17 juni 2005 voorgelegd.

document Europese Commissie

COM(2005)184, d.d. 10 mei 2005

commissie Eerste Kamer

beleidsterreinen

Op 14 juni 2005 heeft de bijzondere commissie voor de JBZ-Raad besloten het actieplan ter uitvoering van het Haags programma (in tegenstelling tot wat in de korte aantekeningen van 31 mei 2005 staat) niet aan de orde te stellen tijdens het mondeling overleg met de minister van Justitie in verband met inkorting van de gespreksduur.

In COM(2005)184 presenteert de Commissie een Mededeling inzake een Actieplan ter uitvoering van 'het Haags programma'. Het Haags programma is de opvolger van het eerste 5-jaren programma ( Tampere 1999) met als doeleinde de verwezenlijking van 'een Europese ruimte voor vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid' (zie o.a dossier 1.0.2. Onderhavig voorstel is een concretisering van de doelstellingen van het Haags programma; er worden tien prioritaire aandachtspunten uiteengezet voor de komende 5 jaar. In de bijlage van het voorstel worden de expliciete maatregelen opgesomd met daarbij een tijdschema voor aanneming en implementatie van het beleid. De implementatie van het beleid zal vooralsnog in jaarlijkse beoordelingsrapporten d.m.v. een zogenaamd 'scorebord' bijgehouden worden. Het eerste scorebord, naar aanleiding van het Actieplan ter uitvoering het Haags programma, zal in december 2005 gepresenteerd worden.

De Commissie heeft in het Actieplan de volgende 10 prioritaire aandachtspunten opgesteld:

1. Grondrechten en burgerschap

Het is van belang dat beleid verder wordt ontwikkeld m.b.t. het controleren en het bevorderen van de fundamentele grondrechten. In dit kader zal bijzondere aandacht worden besteed aan de rechten van het kind, bestrijding van discriminatie, bescherming van persoonsgegevens, de strijd tegen geweld gericht op vrouwen, en rechten in het kader van burgerschap van de Gemeenschap. De Commissie noemt tevens de omvorming van het Waarnemingscentrum voor Racisme en Vreemdelingenhaat in een Bureau voor de Grondrechten (zie dossier 4.3.81) als prioritair actiepunt.

2. Strijd tegen het terrorisme

De strijd tegen het terrorisme vraagt om een geïntegreerde, coherente en mondiale aanpak. Met name terrorismefinanciering en rekrutering zijn belangrijke aandachtspunten. De externe samenwerking met derde landen is essentieel in het kader van terrorismebestrijding.

3. Een Europees gemeenschappelijk asielstelsel

Het ontwikkelen van een Europese gemeenschappelijke asielstelsel is een derde belangrijke prioriteit. De implementatie van de eerste fase van het gemeenschappelijke asielstelsel zal nog vóór 2007 beoordeeld worden. De tweede fase zal gericht zijn op het oprichten van een gemeenschappelijke procedure en uniforme status voor personen die met succes asiel hebben aangevraagd of die onder subsidiaire bescherming vallen. De tweede fase zal vóór 2010 voltooid moeten zijn. Bovendien is de Commissie begonnen met het opzetten van o.a. Regionale EU-beschermingsprogramma's (EU-Regional Protection Programmes and Resettlement Schemes).

4. Migratiebeheer

In dit kader is een nieuwe aanpak noodzakelijk teneinde een evenwichtig migratiebeheer van legale en illegale migratiestromen te bewerkstelligen. Hierbij speelt een gemeenschappelijk immigratiebeleid waarin toelatingsprocedures en criteria ontwikkeld worden, een grote rol. Bovendien moet de samenwerking met derde landen op het terrein van migratie verbeterd worden.

5. Integratie

Het is van essentieel belang dat er geprofiteerd wordt van de positieve (sociale en economische) effecten van migratie. D.m.v. uitwisseling van informatie en ervaringen op het gebied van integratie, maar ook door de dialoog tussen verschillende culturen en godsdiensten te bevorderen, kunnen deze positieve effecten gemaximaliseerd worden.

6. Binnen- en buitengrenzen en visa

Teneinde een ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid te realiseren is het noodzakelijk om een geïntegreerde controle op de toegang tot het Europees grondgebied te ontwikkelen. Het afschaffen van de interne grenscontroles op personen moet een prioriteit zijn. Een effectief visumbeleid zal ontwikkeld worden op basis van het Visum Informatie Systeem (VIS). In dit kader noemt de Commissie o.m. het opzetten van speciale gemeenschappelijke 'visum-aanvraag centra'. Biometrische kenmerken (zie dossier 2.3.110) spelen een grote rol in de bescherming en veiligheid omtrent reisdocumenten, identiteitsbewijzen, e.d.

7. Privacy en veiligheid m.b.t. gegevensuitwisseling

Een evenwichtige aanpak moet rekening houden met, enerzijds, de noodzaak voor gegevensuitwisseling i.v.m. bijvoorbeeld terrorismebestrijding en anderzijds het recht op privacy en de bescherming van persoonsgegevens.

8. Georganiseerde misdaad

De Commissie hecht belang aan het bestrijden van georganiseerde misdaad op EU-niveau. In dit kader zal zij binnenkort een voorstel voor een Mededeling presenteren inzake de ontwikkeling van een strategische aanpak van georganiseerde misdaad. Tevens wijst de Commissie op het belang van Europol en Eurojust en stelt dat deze organisaties verder ontwikkeld moeten worden.

9. Burgerlijk en strafrecht

Een effectieve Europese ruimte voor rechtvaardigheid vereist wederzijdse erkenning en wederzijds vertrouwen tussen de lidstaten op zowel het terrein van burgerlijk recht alsmede op het terrein van strafrecht.

10. Gedeelde verantwoordelijkheden en solidariteit

Het Haags programma kan alleen uitgevoerd worden als er voldoende financiële middelen hiervoor beschikbaar worden gesteld. Hiertoe heeft de Commissie onlangs drie kaderprogramma's op het terrein van Justitie, Veiligheid en Vrijheid gepresenteerd binnen het raamwerk van de nieuwe Financiële Perspectieven (2007 - 2013): COM(2005)122 (zie dossier 3.0.9), COM(2005)123 (zie dossier 2.0.29) en COM(2005)124 (zie dossier 4.0.13) .

Het Actieplan is ter kennisneming aan de Europese Raad van 16-17 juni 2005 voorgelegd.

Het voorliggende Actieplan van de Raad en de Commissie ter uitvoering van het Haags Programma werd tijdens de JBZ-Raad van 2 en 3 juni 2005 goedgekeurd. In de tekst van het document zullen nog enkele wijzigingen die in de discussie in de Raad naar voren zijn gebracht, worden opgenomen.

Uit de aanvullende geannoteerde agenda:

Raadsdocument 9246/05 is een herziene versie van document COM (2005) 184 final, welke zich richtte op doelstellingen uitgewerkt in actiepunten en streefdata. Het nieuwe document, kort aangeduid als 'het actieplan', is een gezamenlijk product van de Commissie en de Raad en ligt ter vaststelling voor aan de Raad.

Nederland kan zich op hoofdlijnen vinden in het actieplan. Enkele opmerkingen zijn in dit stadium echter te plaatsen.

De fasering van de behandeling van de diverse voorstellen behoeft nog enige aandacht. Een gelijkmatiger verdeling over de beoogde periode 2005-2009 is aan te raden om overbelasting in de eerste jaren te voorkomen.

De genoemde deadline in het actieplan komen niet in alle gevallen overeen met de deadlines die het Haags Programma voorschrijft. Het verdient daarbij volgens Nederland de voorkeur, om het actieplan in een scoreboard op te nemen waardoor evaluatie en controle op de voortgang mogelijk is.

Er ligt in het actieplan een nadruk op nieuwe wetgevende maatregelen. Juist de implementatie van maatregelen verdient echter de aandacht. Dit is ook in het Haags Programma omschreven als een belangrijk doel.

Er moet een duidelijker verband komen tussen hetgeen in het actieplan aan voorstellen wordt geduid en de Financiële Perspectieven.

Specifiek over het burgerlijk recht valt op te merken dat tijdens de bespreking in het Comité Burgerlijk Recht een meerderheid van de lidstaten aangaf het burgerlijk recht als een zelfstandige prioriteit in het actieplan moet figureren. In het EG-verdrag en de constitutie zijn namelijk afzonderlijke artikelen aan dit onderwerp gewijd

Tijdens de JBZ-Raad van 14 april 2005 zijn de financiële programma's voor JBZ (zie dossier 1.0.19) besproken. In combinatie met dit onderwerp werd een toelichting gegeven door de Commissaris over de stand van zaken van de voorbereidingen van het actieplan van de Commissie ter uitvoering van het Haags Programma. De Commissaris gaf een overzicht van de hoofdpunten van het actieplan, zoals toetreding van de EU tot het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens, de oprichting van een agentschap mensenrechten, informatie-uitwisseling/de uitwerking van het beschikbaarheidsbeginsel, bestrijding georganiseerde criminaliteit, Europese strategie met betrekking tot asiel en immigratie e.a.. De Commissie zal mogelijk half mei het betreffende actieplan indienen.

Tijdens de informele Raad van 28-29 januari 2005 is gediscussieerd over een aantal onderwerpen ter voorbereiding van een actieplan ter uitvoering van het Haags programma. De volgende punten waren geagendeerd:

• 1. 

  Versterking van recht - Welk Europees beleid voor grensoverschrijdende erkenning en handhaving van strafrechtelijke veroordelingen?
• 2. 

  Financiële Perspectieven
• 3. 

  Versterking veiligheid - Structurering operationele politiële en justitiële samenwerking op Europees niveau
• 4. 

  Actieplan van de Commissie voor het Haags Programma
• 5. 

  Externe dimensie asielbeleid

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.