De Voorzitter van de Eerste Kamer, Ankie Broekers-Knol, en de Voorzitter van de Tweede Kamer, Anouchka van Miltenburg, zijn op zondag 3 mei 2015 aanwezig geweest bij de herdenking van 70 jaar bevrijding van het concentratiekamp Dachau in de Duitse deelstaat Beieren. Ook senator Joris Backer (D66) woonde de herdenking bij.
Concentratiekamp Dachau
Het concentratiekamp Dachau was het eerste grootschalig opgezette concentratiekamp van de SS in nazi-Duitsland. Het lag ten oosten van de Zuid-Duitse stad Dachau, ongeveer 20 km ten noordwesten van München, de hoofdstad van de nazibeweging. Het was in gebruik van 22 maart 1933 tot aan de bevrijding door Amerikaanse troepen op 29 april 1945. Het concentratiekamp werd door Heinrich Himmler, leider van de SS (Reichsführer) en politiechef van München, opgericht op het terrein van een voormalige munitiefabriek. Het was het enige kamp dat tijdens de twaalfjarige heerschappij van de nazi’s voortdurend in gebruik was. Het ontwikkelde zich als prototype voor nieuwe concentratiekampen. Dachau was oefenterrein voor SS-bewakers en SS-leidinggevenden die later onder andere in de vernietigingskampen ingezet werden. Dachau was als zodanig geen vernietigingskamp. Wel werden in Dachau meer politieke gevangenen vermoord dan in welk ander kamp ook. Van de 206.000 personen die er gevangen hebben gezeten, stierven er zeker 41.500.
Herdenking
Bij de 70ste herdenking van de bevrijding waren 131 overlevenden uit 20 landen aanwezig. Ook waren zes Amerikaanse soldaten die het kamp bevrijdden, naar Dachau gekomen. Daarnaast waren er honderden nabestaanden van slachtoffers en overleden oud-gevangenen bij de bijeenkomst. Naast de parlementsvoorzitters uit Nederland waren ook parlementsvoorzitters uit België, Polen en Denemarken aanwezig, als ook vele andere politieke ambtsdragers. Voor het eerst in 70 jaar was de regerende Bondskanselier van Duitsland, Angela Merkel, aanwezig, samen met de Minister-President van Beieren, Horst Seehofer. In haar toespraak dankte mevrouw Merkel de bevrijders en eerde zij de slachtoffers. Volgens haar staan Dachau en andere concentratiekampen voor de eeuwige herinnering van de wreedheid van het nazi-regime. "De verschrikkingen waren overal. Dat mogen we nooit vergeten. Dat is in het belang van de slachtoffers, onszelf en de volgende generaties." De rede van Merkel maakte veel indruk op de Kamervoorzitters. Van Miltenburg: “Wat je in haar verhaal – en ook de verhalen van anderen – hoort, is dat het verleden nog altijd levend is. We kunnen er belangrijke lessen uit leren die ook in het hier en nu heel waardevol zijn. Bijvoorbeeld dat we nooit mogen wegkijken, maar moeten strijden voor vrijheid en veiligheid.”
Herdenking Dodenmars
De Voorzitter van de Eerste Kamer was op 2 mei ook bij de herdenking van de Dodenmars. Enkele dagen voor de bevrijding werden duizenden gevangen gedwongen het concentratiekamp in een lange mars te verlaten. Velen stierven van uitputting of werden doodgeschoten. Tijdens de herdenking was er een aangrijpende getuigenis van een Joodse overlevende. Ook werd speciale aandacht besteed aan de 500.000 Roma en Sinti die in de Naziperiode zijn omgebracht. Hun lot heeft in de jaren na de Tweede Wereldoorlog minder aandacht gekregen dan dat van andere slachtoffers.
De Kamervoorzitters en senator Backer voerden in de avond van 2 mei gesprekken met Nederlandse overlevenden en nabestaanden. Het Nederlands Dachaucomité dat de Voorzitters had uitgenodigd, had een speciale reis voor overlevenden en nabestaanden georganiseerd. De Eerste Kamerdelegatie heeft in de middag van 3 mei nog een bezoek gebracht aan het net in München geopende NS-Dokumentationszentrum München – Lern- und Erinnerungsort zur Geschichte des Nationalsozialismus.
Kijk hier de herdenking terug:
Deel dit item: