E050128a - Mededeling van de Commissie aan de Raad en het EP Thematische strategie inzake luchtverontreiniging
In COM(2005)446 presenteert de Europese Commissie haar thematische strategie over luchtverontreiniging. Deze mededeling is gepresenteerd in combinatie met een voorstel voor een richtlijn betreffende de luchtkwaliteit en schonere lucht voor Europa (zie dossier E050128b). In de onderhavige mededeling stelt de Europese Commissie dat de huidige maatregelen ter bevordering van de luchtkwaliteit in Europa niet voldoende zijn om het doel te behalen van het zesde Milieuactieprogramma (6de MAP) in 2020. Dit doel behelst het bereiken van luchtkwaliteitsniveaus die geen significante negatieve effecten en risico's voor de menselijke gezondheid en het milieu tot gevolg hebben.
Om dit doel te verwezenlijken stelt de Commissie een aantal maatregelen voor in de vorm van aanpassing van de bestaande wetgevingskaders. De Europese Commissie beoogt de huidige wetgeving te moderniseren en te vereenvoudigen. Hiernaast zal de Europese Commissie nieuwe luchtkwaliteitsnormen invoeren voor fijne zwevende deeltjes in de lucht (PM2,5). De Europese Commissie stelt dat de SO2-emissies (zwaveldioxide) moeten dalen met 82%, NOx-emissies (stikstofoxiden) met 60%, VOS (vluchtige organische stoffen) met 51%, ammoniak met 27% en primaire PM2,5 met 59% ten opzichte van de emissies in het jaar 2000.
De Europese Commissie stelt dat veel van de gestelde doelen behaald kunnen worden door de efficiënte uitvoering van de bestaande wetgeving. Hiervoor zal de Europese Commissie de kaderrichtlijn inzake de beoordeling en beheer van de luchtkwaliteit (96/62/EG), de eerste (1999/30/EG), tweede (2000/69/EG) en derde dochterrichtlijn (2002/3/EG), en de beschikking inzake de uitwisseling van informatie (97/101/EG) samenvoegen in één richtlijn. De vierde dochterrichtlijn (2004/107/EG) zal later geïntegreerd worden. De Commissie stelt dat met de samenvoeging in één richtlijn, de rapportagedruk voor lidstaten zal verminderen, waardoor de richtlijn efficiënter uitgevoerd kan worden. Hiervoor stelt de Commissie voor om een gemeenschappelijk systeem van elektronische rapportage in te voeren in samenwerking met het Europees Milieuagentschap. Dit systeem zou gebruik maken van de infrastructuur voor ruimtelijke informatie (INSPIRE; zie E-dossier E040226).
Naast deze nieuwe richtlijn zal de Europese Commissie de emissienormen aanpassen in de richtlijn inzake nationale emissieplafonds (NEP). Voor de concentratie van PM2,5 stelt de Commissie een bovengrens van 25 µg/m3 waarbij voor stedelijke gebieden het doel wordt gesteld om tussen 2010 en 2020 de PM2,5 concentratie met 20% af te laten nemen. De Europese Commissie geeft aan dat voor stookinstallaties met een vermogen van meer dan 50 MWth geen veranderingen gepland staan. Voor deze installaties blijft de IPPC-richtlijn gelden (richtlijn inzake grote stookinstallaties en geïntegreerde preventie en bestrijding van verontreiniging, 2001/80/EG). De Europese Commissie verwacht dat deze maatregelen ongeveer 7,1 miljard euro per jaar gaan kosten, maar stelt dat deze strategie naar schatting 42 miljard euro per jaar op zal leveren aan niet gemaakte kosten voor gezondheidzorg en ziekteverzuim.
De Europese Commissie sluit deze mededeling af met de noodzaak van het integreren van luchtkwaliteit in andere beleidsterreinen zoals landbouw, vervoer en energie.
Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.
document Europese Commissie
COM(2005)446, d.d. 21 september 2005
commissie Eerste Kamer
beleidsterrein
verwant dossier
De commissie voor Europese Samenwerkingsorganisaties heeft tijdens de vergadering op 10 oktober 2006 besloten de onderhavige mededeling onder de aandacht te brengen van de commissie Milieu.
Tijdens de vergadering van de commissie voor Milieu op 7 november 2006 werd besloten dat de vragen met betrekking tot de actuele ontwikkelingen in deze dossiers betrokken zullen worden bij het voorlopig verslag bij wetsvoorstel 30489.
Op 24 november 2005 heeft de staf van de commissie Europese Zaken van de Tweede Kamer een advies opgesteld met betrekking tot de behandeling van onderhavige mededeling.
In fiche één geeft de regering aan gematigd positief te zijn over de onderhavige mededeling en de ontwerp-richtlijn. Ten aanzien van de subsidiariteit is de regering positief omdat het hier een aanpassing van de Europese kaders betreft. Over de proportionaliteit is de regering gematigd positief omdat een richtlijn met deze eisen volgens de regering gepaard moet gaan met bronmaatregelen (emissienormen voor voertuigen en industrie) die de uitvoering mogelijk moet maken. Deze normen zouden op Europees niveau moeten worden vastgesteld zodat de interne markt niet in gevaar komt. De regering geeft tevens aan dat de voorgestelde maatregelen nadrukkelijk consequenties zullen hebben voor de Nederlandse Wet Luchtkwaliteit.
De regering stelt in haar standpuntbepaling dat de huidige situatie niet alleen gezondheidsrisico's met zich meebrengt, maar dat er op het moment ook grote juridische obstakels bestaan voor ruimtelijke ontwikkeling. De inzet van de regering op dit voorstel is zodoende tweeledig, zij wil zorgdragen voor een vermindering van de gezondheidsrisico's en er voor zorgen dat Nederland niet langer ruimtelijk op slot zit.
De regering geeft aan dat zij zich niet kan vinden in een aantal punten van het voorstel. Ten eerste twijfelt zij aan het toepasbaarheidbeginsel, ten tweede zet zij vraagtekens bij het invoeren van een nieuwe norm voor extra fijne stof terwijl deze niet voldoende wetenschappelijk onderbouwd is en de huidige norm voor fijn stof (PM10) voor veel lidstaten al onhaalbaar is. Ten derde vindt de regering de normen waaraan voldaan moet worden om uitstel te krijgen te streng en is de uitsteltermijn (vijf jaar) te kort. Ten vierde is de regering het niet eens met de nieuwe stand still-bepaling die bepaalt dat op plekken waar de luchtkwaliteit onder de norm blijft, deze kwaliteit niet mag verslechteren. Dit gaat tegen de gedachte van saldering in welke één van de uitgangspunten vormt van het Nederlandse Besluit Luchtkwaliteit 2005.
Deze Thematische Strategie is samen met de ontwerprichtlijn het gevolg van een Commissie-initiatief tot betere regulering. Met de nieuwe Richtlijn worden de eerste drie dochterrichtlijnen Lucht samengevoegd, evenals het Raadsbesluit 'Luchtkwaliteitsbeoordeling en -beheer' en de richtlijn tot uitwisseling van informatie luchtkwaliteit.
De Thematische Strategie Luchtkwaliteit is de eerste van in totaal zeven door de Commissie aangekondigde Thematische Strategieën en bevat het ambitieniveau dat in de ogen van de Commissie nodig is om de EU-luchtkwaliteitsdoelstellingen te halen. De concept-richtlijn geeft aan welke doelstellingen nodig zijn om dit ambitieniveau te realiseren. Het laat de bestaande doelstellingen voor de lidstaten intact maar voegt een nieuwe doelstelling toe voor fijn stof (de nieuwe norm PM2,5), naast de bestaande (en gehandhaafde) fijn stofnorm voor PM10. Tevens wordt een meer flexibele wijze voorgesteld om aan de doelen te voldoen. Doel van deze richtlijn is om te komen tot een heldere, begrijpelijke, actuele en gebruikersvriendelijke vorm van Europese regelgeving op het gebied van luchtkwaliteit.
In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.
Op 26 september 2006 nam het Europees Parlement een resolutie aan met betrekking tot onderhavige thematische strategie.
In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.
www.europarl.europa.eu/...In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.
In november 2005 publiceerden de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Interprovinciaal Overleg (IPO) een reactie op het voorstel van de Europese Commissie.