E060128 - Voorstel voor een besluit tot vaststelling van een communautair actieprogramma op het gebied van gezondheid (2007-2013)
Op 6 april 2005 deed de Europese Commissie een voorstel voor een programma dat de beleidsterreinen gezondheid én consumentenbescherming (2007-2013) samenvoegde (zie dossier E060092). Het Europees Parlement en het Economisch en Sociaal Comité gaven echter de voorkeur aan opsplitsing van beide beleidsterreinen: een meer gerichte benadering van de communautaire acties op het gebied van gezondheid werd noodzakelijk geacht. Met COM(2006)234 geeft de Commissie gehoor aan de wens van het EP en het Economisch en Sociaal Comité om de beleidsterreinen te scheiden. Onderhavig dossier is een voorstel voor een communautair actieprogramma op het gebied van gezondheid. De Commissie stelt voor het programma te richten op drie (in plaats van zes) brede doelstellingen:
(1) het verbeteren van de gezondheidsbescherming van de burgers;
(2) het bevorderen van de gezondheid om de welvaart en solidariteit te verbeteren; en
(3) en het genereren en verspreiden van kennis over de gezondheid. (Voor het deel consumentenbescherming zie dossier E060122).
Verbeteren van de gezondheidsbescherming van de burgers
Om dit te realiseren dient er, volgens de Commissie, meer gedaan te worden aan preventie. Ook dient de EU in de toekomst beter in staat te zijn grensoverschrijdende gezondheidsrisico's aan te pakken. Voor beide zaken is het agentschap Europees Centrum voor Ziektepreventie en -Bestrijding (ECDC), opgericht in 2004, essentieel.
Om de gezondheid van de burgers beter te beschermen, dient een aantal stappen gezet te worden. Er dient een verbeterslag gemaakt te worden op het gebied van de informatieverzameling. Een verbeterslag dient ook gemaakt te worden in de voorbereiding op eventualiteiten (in de infrastructuur, de capaciteit, de planning en het risicobeheer). Voorts dient de coördinatie van acties goed geregeld te zijn en dienen best practices regelmatig te worden uitgewisseld. Nationale maatregelen kunnen door de EU worden ondersteund. Te denken valt aan ondersteuning bij bewustmaking, het uitwisseling van kennis, opstelling van voorlichtingsmateriaal en het opsporen van gezondheidsrisico's.
Bevorderen van de gezondheid om de welvaart en solidariteit te verbeteren
Verschillen in toegankelijkheid en kwaliteit van de gezondheidszorg tussen landen en regio's leiden tot verschillen in productiviteit. Een belangrijke doelstelling, passend in de Lissabon-strategie, is het dichten van deze kloof. Het bevorderen van de gezondheid dient enerzijds te gebeuren door het verbeteren van de individuele levenshouding door aandacht te besteden aan determinanten als voeding, beweging, seksuele gezondheid, roken, alcohol en drugs. Anderzijds dient ook aandacht besteed te worden aan bredere, sociaal-economische en milieu-gezondheidsdeterminanten. De Commissie benadrukt het belang van aandacht voor jongeren.
Kennis over de gezondheid genereren en verspreiden
Het Europees Parlement heeft uitdrukkelijk verklaard dat optreden van de Gemeenschap een meerwaarde moet bieden en dat het moet worden toegespitst op grensoverschrijdende kwesties. Eén van de manieren om dit te realiseren is door kennis uit verschillende landen samen te brengen of grensoverschrijdende kwesties met betrekking tot de samenwerking tussen gezondheidsstelsels te stimuleren. Er is specifieke aandacht gevraagd voor gender-aspecten en de gezondheid van kinderen, en kwesties als de mobiliteit van patiënten. Er dient eveneens gewerkt te worden aan een EU-systeem voor gezondheidsmonitoring.
Uitvoering van het programma
Het gewijzigde voorstel behoudt de instrumenten en belangrijkste uitvoeringsbepalingen van het oorspronkelijke voorstel van de Commissie van 2005. Onderstreept wordt het belang van coherentie van dit actieprogramma met andere gemeenschapsprogramma's. Ook wordt de deelname van maatschappelijke organisaties in het beleidsvormingsproces benadrukt, evenals het afleggen van verantwoording door regelmatige verslaglegging aan andere instelling over de belangrijkste resultaten en de effectiviteit.
Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.
document Europese Commissie
COM(2006)234, d.d. 24 mei 2006
commissie Eerste Kamer
beleidsterrein
De commissie voor Europese Samenwerkingsorganisaties heeft tijdens de vergadering op 10 oktober 2006 besloten het onderhavige voorstel voor een besluit onder de aandacht te brengen van de commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).
De commissie VWS liet tijdens de vergadering van 7 november 2006 weten zeer kritisch over het voorstel te zijn, en is voornemens hierover een mondeling overleg te houden met de minister van VWS.
Op 14 november 2006 besloot de commissie VWS bij nader inzien af te zien van een mondeling overleg met de minister van VWS over het onderhavige voorstel aangezien de minister haar uiterst kritische standpunt over het voorstel van de Europese Commissie deelt. Zij gaat er daarbij vanuit dat de minister dit standpunt ook met kracht in de Raad zal verwoorden.
In fiche twee stelt de regering dat aan de subsidiariteitstoets wordt voldaan. De doelstellingen van het programma dragen volgens de regering bij aan de veiligheid, welvaart en kennis op het gebied van de volksgezondheid. Op het gebied van grensoverschrijdende samenwerking kan een grotere efficiëntie worden bereikt door middel van informatie-uitwisseling, bench-marking, vergelijking van gezondheidsgegevens, opstellen van goede praktijken ed. De regering onderschrijft het belang van aandacht voor determinanten (voeding, bewegen, seksuele gezondheid, tabak, alcohol en drugs) in het kader van de preventie. De regering staat kritischer tegenover het aanleggen van een Europese vaccinatievoorraad, het organiseren van Europese voorlichtingscampagnes en eventuele financiële ondersteuning van het uitvoeren van internationale wetgeving. Dit zijn volgens de regering geen terreinen waarop binnen dit programma actie dient te worden ondernomen.
De Nederlandse regering hecht grote waarde aan het voorkomen van overlap in activiteiten daarvoor dient afstemming plaats te vinden met internationale organisaties en andere Europese programma's. Ook de proportionaliteitstoets wordt door de regering positief beantwoord. Het programma gaat, volgens de regering, wat betreft vorm en ruimte voor de lidstaten niet verder dan wat nodig is om de verdragsdoelstellingen te verwezenlijken. De inhoud van het programma zal nog door de Commissie worden aangepast naar aanleiding van onderhandelingen met de lidstaten. Niettemin stelt de regering dat de prioritisering nog scherper zou kunnen en dat meer aandacht zou kunnen worden gegeven aan het gewenste resultaat.
In de onderhandelingen zal Nederland de volgende punten inbrengen:
1.) Determinanten: steun voor het voorstel om veel aandacht te besteden aan de voornaamste oorzaken van veel voorkomende ziekten;
2.) Preventie: maatregelen op Europees-niveau dienen nationale maatregelen aan te vullen;
3.) Relatie met andere programma's: indien mogelijk zoveel mogelijk aansluiten en aanvulling geven op aanverwante programma's;
4.) Statistiek en monitoring: aansluiting bij de thans beschikbare statistische informatie.
De Europese Commissie heeft eind mei een nieuw voorstel voor een Actieprogramma Volksgezondheid gepresenteerd voor de jaren 2007 - 2013. Het programma is erop gericht subsidie te verlenen aan projecten die de volksgezondheid binnen de EU kunnen verbeteren. In de aanloop naar het nieuwe programma heeft de Commissie in 2005 voorgesteld om de programma's Volksgezondheid en Consumentenbescherming samen te voegen.
Het belangrijkste verschil in het nieuwe voorstel ten opzichte van het oude voorstel betreft allereerst de keuze van de Commissie om het Actieprogramma Volksgezondheid en het Actieprogramma Consumentenbescherming gescheiden te behandelen. Met het voorstel tot splitsing van de beide programma's komt de Commissie tegemoet aan de wens van het Europees Parlement om de programma's voor consumentenzaken en volksgezondheid niet samen te voegen. Daarnaast stroomlijnt de Commissie binnen het programma Volksgezondheid de doelstellingen van 6 naar 3, en prioriteert binnen de 3 nieuwe doelstellingen naar actie.
Reden voor deze keuzes is het gereduceerde budget voor gezondheid in categorie 3B van de Financiële Perspectieven. Het budget voor het nieuwe voorstel omvat €365,6 mln. In eerste instantie had de Europese Commissie een hogere begroting ingediend, waarbij ongeveer drie keer het huidige budget beschikbaar zou zijn voor gezondheid. De lidstaten hebben hier niet mee ingestemd, waardoor het budget naar beneden is aangepast.
Het Programma heeft nu de volgende 3 doelstellingen:
1)het verbeteren van de veiligheid voor burgers op het gebied van de volksgezondheid;
2)het bevorderen van de gezondheid voor welvaart en solidariteit;
3)het ontwikkelen en verspreiden van kennis.
Het streven is om de bespreking over het Actieprogramma Volksgezondheid onder het Finse voorzitterschap af te ronden.
In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.
In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.
In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.