De Eerste Kamer en de Tweede Kamer der Staten-Generaal hielden dinsdag 20 september 2022 hun traditionele Verenigde Vergadering ter gelegenheid van de opening van het parlementaire jaar op Prinsjesdag. Koning Willem-Alexander sprak zoals gebruikelijk namens de regering de Troonrede uit waarin de plannen van het kabinet-Rutte IV voor 2023 worden ontvouwd.
Europa in de Troonrede
De Koning benadrukte het belang van Europese samenwerking. De regering kiest voor militaire en humanitaire steun aan Oekraïne en internationale sancties tegen Rusland. Volgens de regering blijkt dat voor Nederland de EU, de NAVO en de VN de ankers zijn van het buitenlands en veiligheidsbeleid. De regering zet in op extra investeringen in defensie op nationaal niveau en steunt tegelijkertijd “een doelgerichte, democratische en zelfbewuste Europese Unie, die een grotere rol pakt op het wereldtoneel”.
Verder sprak de Koning over de gevolgen van de oorlog en de internationale sancties tegen Rusland voor de prijzen van gas, elektriciteit en voedsel. De regering ziet dat de urgentie van de energietransitie groter wordt nu er zorgen zijn over de gasvoorraad voor de winter en de afhankelijkheid van Russisch gas. Samen met de andere EU-lidstaten werkt Nederland aan energiebesparing en een nog snellere overstap naar schone energie.
De Eerste Kamer en de EU
Een deel van de werkzaamheden van de Eerste Kamer is gericht op de Europese Unie. Zij kan controle uitoefenen op de totstandkoming van Europese wet- en regelgeving. Commissies van de Eerste Kamer kunnen bijvoorbeeld per brief vragen stellen aan de regering om haar optreden in de Raad van de EU te controleren. Ook kunnen commissies vragen stellen aan de Europese Commissie. Wanneer de Eerste Kamer van mening is dat een wetsvoorstel niet op Europees niveau thuishoort, kan zij een subsidiariteitsbezwaar indienen.
De Eerste Kamer selecteert elk jaar voorstellen uit het werkprogramma van de Europese Commissie. De Europese Commissie presenteert op 18 oktober 2022 haar nieuwe werkprogramma. Hierin kondigt zij aan welke beleids- en wetgevingsvoorstellen zij in 2023 wil publiceren. Het werkprogramma wordt in de commissies van de Eerste Kamer besproken, waarna plenair het Europees Werkprogramma van de Eerste Kamer voor 2023 wordt vastgesteld.
Zodra de Europese Commissie een Europees voorstel publiceert dat voorkomt in het Europees werkprogramma van de Eerste Kamer, wordt het voorstel op de agenda van de verantwoordelijke vakcommissie(s) geplaatst. De commissie beslist dan of en hoe ze het voorstel wil behandelen. Daarnaast is de wekelijkse lijst 'nieuwe Europese Commissievoorstellen' een mogelijkheid voor Eerste Kamerleden om bijkomende voorstellen te selecteren en in behandeling te nemen.
In aanloop naar het nieuwe werkprogramma hield Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, op 14 september 2022 haar jaarlijkse toespraak over de Staat van de Europese Unie. Hierin blikte zij terug op het afgelopen jaar en kondigde zij al enkele initiatieven voor 2023 aan.
Lees meer:
Deel dit item: