Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

Op 24 september 2024 besloot de commissie de brief van de minister van J&V van 12 juli 2024 en de brief van de Europese Commissie van 4 juli 2024 voor kennisgeving aan te nemen.

Europees

Op 19 juni 2024 bereikten de lidstaten tijdens het Comité van Permanente vertegenwoordigers (COREPER) een algemene oriëntatie over de verordening. Hoewel de regering het betreurt dat een impactassessment in het compromisvoorstel onbreekt, kan zij het voorstel zoals het er nu is steunen en heeft zij er daarom mee ingestemd (32.317, OR).

volledige titel

Voorstel voor een Verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de versterking van de politiële samenwerking met het oog op het voorkomen, opsporen en onderzoeken van migrantensmokkel en mensenhandel, en betreffende de versterking van de ondersteuning door Europol van de voorkoming en bestrijding van die strafbare feiten, en tot wijziging van Verordening (EU) 2016/794

document Europese Commissie

COM(2023)754, d.d. 28 november 2023

rechtsgrondslag

Artikelen 85, 87 en 88 van het VWEU

commissie Eerste Kamer

verwant dossier

Op 24 september 2024 besloot de commissie de brief van de minister van J&V van 12 juli 2024 en de brief van de Europese Commissie van 4 juli 2024 voor kennisgeving aan te nemen.

Op 12 juli 2024 stuurde de minister van J&V een antwoord op de brief met vragen van 9 april 2024. Op 16 juli 2024 werd het verslag van een schriftelijk overleg (EK, K) vastgesteld.

Op 9 juli 2024 besloot de commissie de bespreking van het antwoord van de Europese Commissie (EK, J) aan te houden. Dit in afwachting van de beantwoording door de minister van A en M van de eerder bij brief van 9 april 2024 aan de staatssecretaris van J&V gestelde vragen over het verordeningsvoorstel.

Op 5 juli 2024 stuurde de Europese Commissie een antwoord (EK, J) op de brief met vragen van 12 april 2024.

Op 12 april 2024 is de brief (EK, I) met vragen aan de Europese Commissie verstuurd.

Op 9 april 2024 is de brief met vragen verstuurd naar de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid.

Op 2 april 2024 werd inbreng voor schriftelijk overleg met de minister van J&V en de Europese Commissie geleverd door de fractie van de SP (Janssen).

Op 26 maart 2024 besloot de commissie dat het voorstel desgewenst betrokken kon worden bij het mondeling overleg van die middag inzake het ingestelde parlementaire behandelvoorbehoud met betrekking tot het voorstel COM(2023)755. Het voorstel zal op 2 april 2024 opnieuw worden geagendeerd om gelegenheid te bieden voor het leveren van inbreng voor schriftelijk overleg met de regering en/of de Europese Commissie.

Op 27 februari 2024 besloot de commissie het voorstel in behandeling te nemen en hiervoor gelegenheid te bieden voor het leveren van inbreng voor schriftelijk overleg met de regering en/of de Europese Commissie op 26 maart 2024.

Op 6 februari 2024 besloot de commissie het BNC-fiche van het verordeningsvoorstel af te wachten.

Op 6 maart 2024 besloot de commissie het BNC-fiche niet controversieel te verklaren en te agenderen voor het commissiedebat op 12 juni 2024 over de JBZ-Raad van 13 en 14 juni 2024 (vreemdelingen- en asielbeleid).

Het BNC-fiche over het voorstel betreffende de versterking van politiesamenwerking inzake mensensmokkel en mensenhandel is op 9 februari 2024 aan de Kamer verzonden. Het kabinet verwelkomt in algemene zin het voorstel en onderschrijft het voornaamste doel ervan, maar plaatst wel een aantal kanttekeningen.

Ten eerste ziet het kabinet nog een aantal onduidelijkheden rond de beoogde versterking van het Europees centrum voor de aanpak van mensensmokkel (EMSC), en zal in de onderhandelingen aansturen op een coördinerende rol voor het EMSC die niet ziet op operationele samenwerking. Tevens zal het kabinet in de onderhandelingen naar voren brengen dat het terughoudend staat tegenover de formalisering van het EMSC en andere, soortgelijke, centra.

Het kabinet pleit ook voor voldoende flexibiliteit in de lidstaten bij bijvoorbeeld de uitvoering van hun nationale strafrecht, en ziet deze flexibiliteit onvoldoende terug in het voorstel. Ook vindt het kabinet het belangrijk dat het voor organisaties in het migratiedomein, zoals Frontex, eenvoudiger moet worden om informatie over mensensmokkelaars die afkomstig van migranten zelf te delen met rechtshandhavingsautoriteiten.

Met het oog op de inwerkingtreding van de nieuwe Europolverordening in 2022 is het kabinet geen voorstander van het formuleren van nieuwe taken of verantwoordelijkheden voor Europol wanneer de bestaande onvoldoende worden benut. Daarnaast zal het tijdens de onderhandelingen vragen stellen over de levering van extra personele inzet vanuit de lidstaten.

Het kabinet heeft een positief oordeel over bevoegdheid, subsidiariteit en proportionaliteit. Het kabinet kan zich vinden in rechtsgrondslag artikel 85, lid 1 VWEU, artikel 87, lid 2 VWEU en artikel 88, lid 2 VWEU, aangezien het voorstel tot doel heeft politiële samenwerking te versterken en de bevoegdheden van Europol uitbreidt.

Gezien het grensoverschrijdende karakter van mensensmokkel en mensenhandel, stelt het kabinet dat een Europese aanpak van deze criminaliteitsvormen nodig is. Bovendien kan aanpassing van bestaande EU-wetgeving enkel op EU-niveau plaatsvinden, en is optreden op EU-niveau volgens het kabinet daarmee gerechtvaardigd.

Het kabinet heeft wel kanttekeningen en een aandachtspunt bij de proportionaliteit van het voorstel. Hoewel het voorgestelde optreden volgens het kabinet geschikt is om de doelstelling van het voorstel te bereiken en in het algemeen niet verder dan noodzakelijk gaat, is het kabinet kritisch over de uitbreiding van het mandaat van Europol. Ook plaatst het kabinet een kanttekening bij de formalisering van het EMSC en operational task forces (OTFs) en de daaruit voortvloeiende verplichte inzet van operationele ondersteuning, omdat dit afbreuk zou doen aan de flexibiliteit van lidstaten bij de deelname aan deze activiteiten van Europol.

Bij de andere lidstaten lijkt groot draagvlak te zijn voor een verbetering van de samenwerking tussen politieautoriteiten en versterking van de ondersteunende rol van Europol bij de aanpak van mensensmokkel en mensenhandel. Wel staat een aantal lidstaten volgens het kabinet terughoudend tegenover de aanpassing van de Europolverordening.

Met voorstel COM(2023)754 wil de Europese Commissie de rol van Europol in de strijd tegen migrantensmokkel en mensenhandel ─ en met name van de rol van het Europees Centrum tegen migrantensmokkel ─ versterken. Het voorstel ziet toe op de volgende doelstellingen:

• 1) 

  de versterking van de samenwerking tussen agentschappen op het gebied van migrantensmokkel en mensenhandel;
• 2) 

  de versterking van de sturing en coördinatie bij de bestrijding van migrantensmokkel en mensenhandel op EU-niveau;
• 3) 

  de verbetering van de informatie-uitwisseling op het gebied van migrantensmokkel en mensenhandel;
• 4) 

  de versterking van de middelen van de lidstaten om migrantensmokkel en mensenhandel te voorkomen en te bestrijden, en
• 5) 

  de versterking van de steun van Europol voor de voorkoming en bestrijding van migrantensmokkel en mensenhandel door middel van operationele taskforces en de inzet van Europol voor operationele ondersteuning.

Op 19 juni 2024 bereikten de lidstaten tijdens het Comité van Permanente vertegenwoordigers (COREPER) een algemene oriëntatie over de verordening. Hoewel de regering het betreurt dat een impactassessment in het compromisvoorstel onbreekt, kan zij het voorstel zoals het er nu is steunen en heeft zij er daarom mee ingestemd (32.317, OR).

Tijdens de JBZ-Raad van 4 en 5 december 2023 lichtte de Europese Commissie de voorstellen over mensensmokkel toe. Nederland riep hierbij op tot een spoedige start van de gesprekken over het wetgevingspakket (32.317, OK).

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

De commissie Burgerlijke vrijheden, Justitie en Binnenlandse Zaken (LIBE) van het Europees Parlement behandelt het voorstel. De begrotingscommissie (BUDG) is aangesteld als adviescommissie.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.

Op 14 mei 2024 publiceerde de Roemeense Kamer van Afgevaardigden een opinie over voorstellen COM(2023)754 en COM(2023)755.

Op 22 maart 2024 publiceerde de Duitse Bondsraad een besluit over het voorstel.

Op 13 maart 2024 nam het Spaanse Parlement een resolutie over het voorstel aan.

Op 6 maart 2024 diende het Zweedse parlement een subsidiariteitsbezwaar tegen het verordeningsvoorstel in.

Op 6 maart 2024 nam de Tsjechische Senaat ook een resolutie over beide voorstellen aan.

Op 14 februari 2024 nam de Tsjechische Kamer van Afgevaardigden een resolutie over voorstellen COM(2023)754 en COM(2023)755 aan.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.

Op 23 januari 2024 heeft de Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming (EDPS) een opinie gepubliceerd over het verordeningsvoorstel.