Behandelfase Eerste Kamer: gepubliceerd in Europees publicatieblad.

Europees

Verordening 2010/439/EU werd op 19 mei 2010 vastgesteld en op 29 mei 2010 gepubliceerd in Pb EU L132. 

Website van de Europese Commissie over EASO.

document Europese Commissie

COM(2009)66, d.d. 18 februari 2009

commissie Eerste Kamer

beleidsterreinen

verwant dossier

De commissie voor de JBZ-Raad heeft de brief van de minister van Justitie d.d. 22 december 2009 tijdens haar vergadering op 19 januari 2010 voor kennisgeving aangenomen.

Op 3 november 2009 heeft de commissie voor de JBZ-Raad een brief aan de staatssecretaris van Justitie verstuurd. De commissie zou graag nader geïnformeerd worden met betrekking tot de discussiepunten tussen de Raad van Ministers en het Europees Parlement en in het bijzonder de regeringsstandpunt hierover. De minister van Justitie reageerde op 22 december 2009 per brief op de vragen van de commissie.

Onderhavig voorstel kreeg op 3 maart 2009 brede steun van de commissie voor de JBZ-raad. De staf wordt wel nog verzocht na te gaan hoe de parlementaire controle op het bureau geregeld is.

Tijdens een algemeen overleg met de staatssecretaris van Justitie op 20 mei 2009 stond onder andere het BNC-fiche behorend bij onderhavig voorstel op de agenda.

In haar reactie op het Groenboek over de toekomst van het Europees asielbeleid (zie dossier E090122) heeft de Nederlandse regering echter reeds aangegeven een voorstander te zijn van de oprichting van een asielondersteuningsbureau. Het bureau zou als taak kunnen krijgen om de uniforme uitvoering van het Europese acquis te monitoren en de samenwerking tussen Europese nationale diensten te initiëren en te coördineren. Ook kan het bureau een opleidingsprogramma beheren, waarbij steeds input aan mensen en middelen van de lidstaten wordt gevraagd, aldus de regering. Verder werd in de kabinetsreactie benadrukt dat het bureau over een kleine staf zou moeten beschikken.

Zoals al aangekondigd in het asiel- en migratiepact stelt de Europese Commissie in onderhavige ontwerpverordening voor om een Asielondersteuningsbureau op te richten. Dit regelgevend agentschap, waarvan de vestigingsplaats op dit moment nog niet bekend is, heeft drie hoofdtaken:

• - 

  ondersteuning van de praktische samenwerking op asielgebied;
• - 

  ondersteuning van de lidstaten die onder bijzondere druk staan; en
• - 

  bijdragen aan de toepassing van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel.

Concreet zal het haar taken onder meer uitvoeren door informatiestromen te coördineren. Zo zal door het bureau een database worden opgebouwd met informatie over landen van herkomst en beproefde methoden, waar de lidstaten een beroep op kunnen doen. Ook zal het bureau een opleidingscurriculum samenstellen voor onder meer de nationale asieldiensten en rechtbanken.

Het asielondersteuningsbureau krijgt zoals gezegd ook een rol bij de ondersteuning van lidstaten die onder bijzondere druk staan door een grote toestroom van asielzoekers, zoals op dit moment bijvoorbeeld Malta. Het zal een coördinerende rol spelen bij de eventuele herverdeling van vluchtelingen over andere lidstaten. Deze lidstaten kunnen ook een beroep doen op de in te stellen asiel-ondersteuningsteams, bestaande uit deskundigen op het gebied van tolkdiensten en de behandeling van asieltaken. In het team is ook kennis aanwezig over de landen van herkomst.

Het bureau is uitdrukkelijk bedoeld als ondersteuning van de lidstaten. Het krijgt dan ook geen bevoegdheden bij de beoordeling van individuele asielverzoeken. Uit het voorstel van de Commissie blijkt verder dat het bureau nauw zal moeten samenwerken met het Europees Bureau voor de Grondrechten en de UNHCR.

JBZ-Raad 24 en 25 februari 2011

Op 25 en 26 november 2010 vond de oprichtingsvergadering van het Europees Asielagentschap (EASO) plaats. Nederland heeft lang geijverd voor dit agentschap van de EU. Het nieuwe agentschap heeft ten doel de asieldiensten van de lidstaten te ondersteunen bij hun uitvoering van het asielbeleid en de onderlinge praktische samenwerking. Mogelijk zal het werkprogramma van 2011 toegelicht worden.

De Raad heeft een eerste gedachtewisseling gehouden met de heer Rob Visser, onlangs benoemd tot uitvoerend directeur van het Europees Ondersteuningsbureau voor Asielzaken (EASO). De heer Visser heeft de Raad ingelicht over de genomen stappen bij de oprichting van het agentschap, over het werkprogramma 2011 en over de eerste geplande operaties. Bovenaan het werkprogramma 2011 staat de ondersteuning van het Griekse asiel actieplan. Verwacht wordt dat het EASO op 19 juni 2011 volledig operationeel zal zijn.

JBZ-Raad 23 oktober 2009 (agendapunt B3)

Blijkens het verslag is dit agendapunt komen te vervallen.

Het EASO is uitdrukkelijk bedoeld als ondersteuning van de lidstaten in de onderlinge praktische samenwerking op het gebied van asiel. Het bureau zal worden geleid door een Raad van Bestuur, die zal bestaan uit vertegenwoordigers van alle lidstaten en de Commissie. Het bureau, waarvan de vestigingsplaats op dit moment nog niet bekend is, heeft drie hoofdtaken:

• 1. 

  ondersteuning van de praktische samenwerking op asielgebied;
• 2. 

  ondersteuning van de lidstaten die onder bijzondere druk staan;
• 3. 

  bijdragen aan de toepassing van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel.

Nederland is voorstander van de oprichting van het bureau. Verdere samenwerking op operationeel niveau tussen de lidstaten stimuleert bottom-up harmonisatie en brengt de beoogde uniforme asielprocedure naderbij.

JBZ-Raad 4 en 5 juni 2009 (agendapunt B1d)

Uit het verslag blijkt dat de voorzitter tijdens de openbare beraadslaging verslag deed van de voortgang van de onderhandelingen over alle voorstellen die deel uitmaken van het EU-asielpakket. Commissaris Barrot verwees naar de stemming die reeds heeft plaatsgevonden in het Europees Parlement. Na een lange discussie over de verschillende voorstellen bleek er overeenstemming te zijn om de voorstellen die betrekking hebben op EASO en Eurodac nog dit jaar te kunnen afronden. De onderhandelingen over de overige voorstellen lijken langer te gaan duren. Staatssecretaris Albayrak stelde dat het voorstel betreffende EASO prioriteit moet krijgen vanwege het belang van praktische samenwerking met betrekking tot de toepassing van het asiel-acquis in de lidstaten. Zij benadrukte dat Nederland geen voorstander is van tijdelijke opschorting van de Dublinverordening en dat moet worden vastgehouden aan de vastgestelde uiterste termijn 2012 voor een Gemeenschappelijk Europees Asielsysteem. Staatssecretaris Albayrak refereerde aan haar werkbezoek aan Griekenland, Malta en Cyprus en gaf aan dat de Europese Unie als geheel een bijdrage moet leveren aan de wereldwijde vluchtelingenproblematiek en dat het Europees Asielsysteem ook een antwoord dient te geven op de problemen van illegale immigratie. De voorzitter concludeerde dat de onderhandelingen over de voltooiing van een Gemeenschappelijk Europees Asielsysteem zullen worden voortgezet.

Uit de geannoteerde agenda blijkt dat dit voorstel voorziet in de oprichting van een Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken (European Asylum Support Office, EASO), in de vorm van een regelgevend agentschap. Thans is het agendapunt nog onderwerp van bespreking in de betreffende Raadswerkgroep. Het Tsjechische voorzitterschap is voornemens de Raad te informeren over de stand van zaken bij de onderhandelingen. In de aanvullende geannoteerde agenda zal de Kamer nader worden geïnformeerd.

Uit de aanvullend geannoteerde agenda blijkt dat onderhavige voorstel onderdeel uit maakt van het 'asielpakket' dat nog onderwerp van bespreking is in de desbetreffende Raadswerkgroep. In de Raad zal niet over onderdelen van het pakket worden onderhandeld. Het Tsjechische voorzitterschap is voornemens de Raad te informeren over de stand van zaken bij de onderhandelingen. Daarbij zullen de door het Europees Parlement aangenomen voorstellen ten aanzien van het asielpakket worden betrokken. Naar verwachting zal na deze presentatie door het voorzitterschap in de Raad een discussie worden gevoerd op hoofdlijnen.

JBZ-Raad 26 en 27 februari 2009 (agendapunt B4)

De Europese Commissie presenteerde tijdens de bijeenkomst haar voorstel voor het Europees Ondersteuningsbureau voor Asielzaken. De verschillen tussen de lidstaten in de behandeling van internationale beschermingsverzoeken onderstreept de noodzaak om de praktijken in de lidstaten verder te harmoniseren. Hierbij kan het Ondersteuningsbureau volgens de Europese Commissie instrumenteel zijn. Het Ondersteuningsbureau kan de praktische samenwerking tussen lidstaten bevorderen, de landen die onder grote migratiedruk staan hulp bieden en steun verlenen aan nationale migratiediensten bij de toepassing en uitvoering van het gemeenschappelijk Europees asielsysteem. Het Ondersteuningsbureau treedt niet in de plaats van de lidstaten of de Raad en blijft een regelgevend agentschap dat geen beslissings-bevoegdheid krijgt over de asielaanvragen in de lidstaten.

De Permanente Vertegenwoordiger van Nederland bij de EU benadrukte dat de lidstaten zeggenschap moeten blijven houden over het agentschap. Tot slot werd het belang van samenwerking tussen nationale immigratiediensten in de lidstaten en het Ondersteuningsbureau daarbij onderstreept.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

Op 18 mei 2010 heeft het Europees Parlement een wetgevingsresolutie aangenomen over de oprichting van een Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken.

Op 7 mei 2009 heeft het Europees Parlement een wetgevingsresolutie aangenomen ten aanzien van onderhavig voorstel.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.

Op 15 mei 2009 publiceerde Amnesty International een persbericht, waarin het zich onder andere ernstige zorgen maakt over een voorstel voor een Grieks presidentieel besluit. Het voorgestelde besluit zou de afschaffing betekenen van de tweede fase van de asielprocedures in Griekenland. Dit houdt in dat voor de asielzoekers wiens aanvraag afgewezen is, voor hen geen hoger beroep meer mogelijk zou zijn.

Op 13 mei 2009 ontving de Eerste Kamer een brief van Vluchtelingenwerk Nederland over ondermeer het onderhavige voorstel. In deze brief geven zij onder andere aan zeer verheugd te zijn dat het EP het voorstel van de commissie heeft aangenomen tot de oprichting van een Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken.

De commissie Europese Zaken van het Oostenrijkse parlement heeft op 17 april 2009 een subsidiariteitsadvies vastgesteld voor het EU-asielpakket. De commissie komt tot de conclusie dat onderdelen van de voorstellen onvoldoende duidelijk zijn om een definitief oordeel te kunnen vellen, onder meer ten aanzien van de financiële gevolgen voor de lidstaten en de mogelijke gevolgen voor secundaire migratie. De algemene conclusie ten aanzien van de conformiteit met het subsidiariteitsbeginsel luidt dat lijkt te ontbreken voor onderdelen van het voorstel, waarbij in het bijzonder wordt gewezen op de regeling voor toegang tot de arbeidsmarkt en de hoogte van de uitkeringen voor migraten.