E140005
  klaver icoon
Laatste revisie: 24-06-2015

E140005 - Commissiemededeling: De rol van Europa bij het vormgeven van de toekomst van internetgovernance



In deze mededeling wordt een basis voorgesteld voor een gemeenschappelijke Europese visie inzake internetgovernance. De Europese Commissie is hiertoe overgegaan tegen de achtergrond van onthullingen over grootschalige bewakingsprogramma's en de angst voor cybercriminaliteit.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

De Europese Commissie reageerde op 8 augustus 2014 op de brief van de commissies I&A/JBZ en EZ van 21 mei 2014. De commissies bespraken de reactie op 9 september 2014 en namen deze voor kennisgeving aan.

Europees

Tijdens de Raad voor Telecommunicatie op 12 juni 2015 zijn er wederom Raadsconclusies over internet governance aangenomen. De Nederlandse regering heeft ingestemd, aangezien de Raadsconclusies in lijn waren met de Nederlandse wensen zoals weergegeven in de geannoteerde agenda voor deTelecomraad.


Kerngegevens

volledige titel

Commissiemededeling: Internetbeleid en governance - de rol van Europa bij het vormgeven van de toekomst van internetgovernance

document Europese Commissie

COM(2014)72PDF-document, d.d. 12 februari 2014

commissies Eerste Kamer

beleidsterreinen


Behandeling Eerste Kamer

De commissies I&A/JBZ en EZ bespraken op 9 september 2014 de reactie van de Europese Commissie van 8 augustus 2014 en namen deze voor kennisgeving aan.

De Europese Commissie reageerde op 8 augustus 2014 op de brief van de commissies I&A/JBZ en EZ van 21 mei 2014.

De commissies voor I&A/JBZ en EZ hebben op 8 juli 2014 kennis genomen van de antwoorden van de regering van 26 juni 2014 en wachten de reactie van de Europese Commissie af.

De minister van Economische Zaken reageerde op 26 juni 2014 op de brief van de commissies I&A/JBZ en EZ van 20 mei 2014. Volgens de minister sluit de aangenomen Netmundial verklaring aan bij het Nederlandse standpunt ten aanzien van internet governance. De Nederlandse inzet is om de principes en aanbevelingen van NETmundial in te brengen in de internationale discussies en fora waar internetbestuur ter discussie staat, en deze moeten hun weerslag vinden in de uitkomsten van die vergaderingen, zoals het Internet Governance Forum in september 2014 en de herziening in 2015 van de afspraken van de Wereldtop over de Informatiemaatschappij uit 2005.

De commissies voor I&A/JBZ en EZ namen op 6 mei 2014 de reactie van de minister van Economische Zaken van 28 april 2014 voor kennisgeving aan. Daarnaast besloot de commissie naar aanleiding van de verklaringPDF-document die is aangenomen tijdens de Global Multi-stakeholder Meeting on the Future of Internet Governance (NETmundial) op 24 april 2014 in Brazilië, de regering en de Europese Commissie schriftelijk te verzoeken om een reactie op de aangenomen verklaring. De brief aan de regering werd op 20 mei 2014 verzonden, de brief aan de Europese Commissie op 21 mei 2014.

De minister van Economische Zaken reageerde op 28 april 2014 op de brief met vragen van de PVV en SP fractie. Hieruit blijkt onder meer dat het kabinet net als alle andere Westerse landen- het standpunt inneemt dat het multistakeholdermodel in tact moet blijven en zich verder moet kunnen ontwikkelen. Nederland is om die reden geen voorstander van het onder overheidscontrole brengen van het internet als zodanig, bijvoorbeeld via een internetverdrag. Het met alle relevante (multi)stakeholders komen tot wereldwijd aanvaarde internetprincipes kan Nederland juist weer wel steunen. Verder blijkt dat Nederland geen voorstander is van het oprichten van een overlegmodel over internetgovernance op Europees niveau, Nederland geeft de voorkeur aan inbreng van reeds bestaand nationale en internationale intergovernance fora.

De commissies voor Economische Zaken en voor Immigratie & Asiel / JBZ-Raad stelden op 1 april 2014 een conceptbrief met vragen aan de regering van de PVV en SP over het BNC-fiche bij de Commissiemededeling vast. De brief werd op 2 april 2014 verstuurd aan de minister van Economische Zaken.

Op 25 maart 2014 gaf de PVV-fractie aan te overwegen inbreng te leveren voor schriftelijk overleg met de regering en/of de Europese Commissie over de mededeling. Indien er inbreng komt zal op 1 april 2014 een conceptbrief worden geagendeerd.

De minister van Economische Zaken reageerde op 19 maart 2014 op de brief van de commissies voor Economische Zaken en voor Immigratie & Asiel / JBZ-Raad van 7 maart 2014. In de brief geeft de minister aan dat de Nederlandse delegatie aan NETmundial zal worden geleid door de heer Uri Rosenthal, Speciaal Vertegenwoordiger voor de Cyberspace Conferentie, die begin 2015 in Nederland wordt gehouden. Verder geeft de minister in de brief de delegatieinzet weer en verwijst hij naar het BNC-fiche over de Commissiemededeling dat op korte termijn naar de Kamer zal worden gezonden.

Op 4 maart 2014 besloten de commissies voor Economische Zaken en voor Immigratie & Asiel / JBZ-Raad naar aanleiding van de op 23 en 24 april 2014 geplande Global Multistakeholder Meeting on the Future of Internet Governance (NetMundial) te Brazilië, een commissiebrief aan de regering te richten, waarin zij onder andere verzoeken het kabinetsstandpunt op Internetgovernance, dat mogelijk ten behoeve van deze bijeenkomst wordt opgesteld, te kunnen ontvangen. Ook uitten de commissies het verzoek aan de regering om uitgaande van Nederlandse deelname aan de conferentie, vooraf hierover met de regering mondeling van gedachten te wisselen. De brief aan de regering werd op 7 maart 2014 verstuurd.

De commissie voor Economische Zaken en de commissie voor Immigratie & Asiel / JBZ-Raad besloten op 18 februari 2014 de mededeling in behandeling te nemen.


Behandeling Tweede Kamer

Voorafgaand aan de informele Telecomraad van 2-3 oktober 2014 heeft de commissie Economische Zaken op 1 oktober 2014 schriftelijk overleg gevoerd met de minister van Economische Zaken. Er werden meerdere vragen gesteld over internetgovernance.

Tijdens het algemeen overleg Telecommunicatie op 27 maart 2014 is het BNC-fiche over de commissiemededeling besproken.


Standpunt Nederlandse regering

Op 24 maart 2014 stuurde de regering het BNC-fiche aan de Kamer. Hierin staat onder andere dat Nederland het doel van de mededeling van de Commissie volledig onderschrijft om het multistakeholder model van internet governance te versterken en Europa zoveel mogelijk met één stem te laten spreken in de internationale internet governance arena. Daarbij moet de bestaande bevoegdheidsverdeling tussen de lidstaten en de EU in het externe optreden wel worden gerespecteerd. Nederland vindt het wenselijk dat de Raad zich uitspreekt over deze mededeling.

De Europese Commissie steunt het streven naar wereldwijd geldende en door alle stakeholders gedragen coherente internetprincipes en wil daarover een gemeenschappelijk Europese visie uitdragen.Nederland is daar voorstander van en wil dat in elk geval de volgende belangrijke principes worden meegenomen in lijn met het staande kabinetsbeleid:

  • het internet is een medium dat open, beschikbaar, toegankelijk, betrouwbaar, stabiel, veilig, vrij en ongecensureerd is, waarbij netneutraliteit wordt gegarandeerd
  • dezelfde rechten die offline gelden, moeten ook online worden beschermd, zoals bevestigd door VN-resolutie A/RES/68/167 van 18 december 2013
  • zelfregulering op het internet moet ondersteund blijven en verdient de voorkeur boven regulering. In de 50 jaar van haar bestaan heeft het internet zich zonder overheidsingrijpen ontwikkeld tot wat het nu is.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

In deze mededeling wordt een basis voorgesteld voor een gemeenschappelijke Europese visie inzake internetgovernance. De Commissie is hiertoe overgegaan tegen de achtergrond van onthullingen over grootschalige bewakingsprogramma's en de angst voor cybercriminaliteit. Deze factoren zouden debet zijn aan een afnemend vertrouwen dat men in internet en de huidige governance ervan heeft. Dit kan er volgens de Commissie toe leiden dat de innovatie en groei van Europese internetbedrijven, die een belangrijk onderdeel van de Europese economie vormen, worden belemmerd. Nieuwe regionale en nationale governancestructuren zouden hierdoor onder druk kunnen komen te staan, als gevolg waarvan internet versnipperd kan raken.

Aan de visie zoals die in de mededeling wordt geformuleerd, ligt een aantal uitgangspunten ten grondslag: het verdedigen en bevorderen van fundamentele rechten en democratische waarden, internet als één, niet-versnipperd netwerk, een echt multistakeholdermodel, een versterkt en hervormd forum voor internetbeheer, en tot slot een gemondialiseerd ICANN (Internet Corporation for Assigned Names en Numbers) en IANA (Internet Assigned Numbers Authority).

De Commissie besteedt allereerst aandacht aan de belangrijkste punten van het debat dat momenteel wordt gevoerd, namelijk de beginselen van internetgovernance, samenwerkingsverbanden en kernfuncties van internet (par. 2-4). Daarnaast wordt in de mededeling een aantal concrete voorstellen gedaan voor de manier waarop het huidige multistakeholdermodel kan worden versterkt (par. 5). Ook gaat de aandacht uit naar enkele belangrijke kwesties met betrekking tot internetgovernance die volgens de Commissie in de toekomst aanpak behoeven, te weten de sterke wisselwerking tussen technische standaarden en internetbeleid, de belangrijkste problemen ten aanzien van het terugwinnen van vertrouwen en ten slotte conflicten tussen jurisdicties en wetten (par. 6-8). De Commissie laat weten van plan te zijn over veel van de onderwerpen in de mededeling de verschillende stakeholders te consulteren.


Behandeling Raad

Tijdens de Raad voor Telecommunicatie op 12 juni 2015 zijn er wederom Raadsconclusies over internet governance aangenomen. De Nederlandse regering heeft ingestemd, aangezien de Raadsconclusies in lijn waren met de Nederlandse wensen zoals weergegeven in de geannoteerde agenda voor de Telecomraad.

Tijdens de Raad voor Telecommunicatie op 27 november 2014 zijn er Raadsconclusies over internetgovernance aangenomen. De Raadsconclusies beslaan hoofzakelijk vier onderwerpen, te weten de transitie van het toezicht op de (technische) besturing van het internet door de Amerikaanse overheid naar de internetgemeenschap, de versterking van het mondiale Internet Governance Forum, het meer betrekken van ontwikkelingslanden bij internet governance en een eensgezind Europees optreden in het mondiale debat over internet governance.

In vervolg op de lunchbijeenkomst van 6 juni 2014 is er tijdens de informele Telecomraad op 2-3 oktober 2014 wederom van gedachten gewisseld over internetgovernance. Uit de geannoteerde agenda blijkt onder meer dat Nederland de transitie van het toezicht van de Amerikaanse overheid op de besturing van het internet naar de internationale internetgemeenschap steunt alsmede de EU betrokkenheid bij dit proces. Verder blijkt dat Nederland zich samen met de andere lidstaten en de Europese Commissie inzet om eensgezind bestaande internationale en nationale afspraken over internetprincipes uit te dragen en te verdedigen in het mondiale debat over internet governance en hecht in dat verband aan het op Europees niveau regelen van internet-gerelateerde onderwerpen, zoals netneutraliteit en privacy. Tot slot blijkt dat Nederland voorstander is van een verlening van het mandaat van het Internet Governance Forum voor een langere periode dan de gebuikelijke vijf jaar.

Na de Telecomraad van 6 juni 2014 vond een informele lunch plaats met een vrije gedachtewisseling tussen de lidstaten, waarbij het Griekse voorzitterschap internetgovernance als onderwerp had gekozen. Veel lidstaten waaronder Nederland spraken hun steun uit voor de multistakeholderbenadering bij het opstellen van internetprincipes tijdens de NETmundial conferentie in Sao Paulo in april 2014. Ook spraken veel lidstaten, waaronder Nederland, zich uit om de internetprincipes die bij de NETmundial-conferentie zijn opgesteld breed uit te dragen. Deze interventies van Nederland zijn in lijn met de reactie van het kabinet op de Mededeling Internetbeleid en -Governance van de Europese Commissie. Het inkomende Italiaanse voorzitterschap gaf aan dit onderwerp verder te zullen opvolgen.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Alle bronnen