E220007
Laatste revisie: 29-04-2024

E220007 - Europees waterstof en gas decarbonisatiepakket



Op 15 december 2021 heeft de Europese Commissie voorstellen, inzake waterstof en gasmarkten gepubliceerd. De Europese Commissie heeft deze wetgevingsvoorstellen aangenomen om de gasmarkt in Europa koolstofarmer te maken door het gebruik van hernieuwbare en koolstofarme gassen te bevorderen en om de energiezekerheid voor alle burgers in Europa te waarborgen.

De voorstellen van de Europese Commissie zijn gericht op het goed functioneren van de Europese interne markt voor aardgas, hernieuwbare- en koolstofarme gassen en waterstof en het verkrijgen van effectieve toegang tot markten en infrastructuur voor marktpartijen wat uiteindelijk moet bijdragen aan verduurzaming, leveringszekerheid en betaalbaarheid.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in commissie Eerste Kamer.

nationaal

Op 22 januari 2023 heeft de FvD (Dessing) aan de griffie laten weten af te zien van het stellen van vervolgvragen.

Europees

Op 11 april 2024 nam het Europees Parlement wetgevingsresoluties aan over de richtlijnPDF-document en de verordeningPDF-document uit het Europese waterstof en gas decarbonisatie pakket.


Kerngegevens

volledige titel

Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markten voor hernieuwbaar gas, aardgas en waterstof| Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de interne markten voor hernieuwbaar gas, aardgas en waterstof

document Europese Commissie

COM(2021)803PDF-document, d.d. 15 december 2021

commissies Eerste Kamer

beleidsterrein


Behandeling Eerste Kamer

Op 22 januari 2023 heeft de FvD (Dessing) aan de griffie laten weten af te zien van het stellen van vervolgvragen.

Op 13 december 2022 besloten de commissies inbreng te leveren voor nader schriftelijk overleg op 17 januari 2023.

Op 8 december 2022 stuurde de minister voor Klimaat en Energie een antwoord op de vragen van 3 juni 2022 (36.059, D). Het antwoord wordt besproken op 13 december 2022.

Op 17 oktober 2022 stuurde de commissies een rappelbrief aan de minister voor Klimaat en Energie over de brief van 3 juni 2022 betreffende de EU-voorstellen inzake methaanemissies en gasmarkten.

Op 3 juni 2022 is de brief met vragen verstuurd aan de minister voor Klimaat en Energie.

Op 24 mei 2022 leverden de fracties van GroenLinks (Vendrik) en Forum voor Democratie (Dessing) inbreng voor schriftelijk overleg.

Op 22 april 2022 stuurden de minister van Economische Zaken en Klimaat en de minister voor Klimaat en Energie de brief (29.023/36.059, Q) inzake onafhankelijkheid van Russische olie, kolen en kas met behoud van de leveringszekerheid.

Op 12 april 2022 besloten de commissies de toegezegde brief van de Minister voor Klimaat en Energie, zoals vermeld in de brief van 6 april 2022, inzake leveringszekerheid van aardgas voor de komende winter af te wachten, alvorens de Europese voorstellen inzake methaanemissies en gasmarkten opnieuw te agenderen.

Op 6 april 2022 stuurde de minister voor Klimaat en Energie een antwoord op het verzoek voor een actuele stand van zaken van de commissies. Op 7 april 2022 werd het verslag schriftelijk overleg (EK, C) vastgesteld.

Op 21 maart 2022 is de brief met het verzoek voor een update verstuurd aan de minister voor Klimaat en Energie.

Op 15 maart 2022 besloten de commissies EZK/LNV en IWO het pakket voorstellen in behandeling te nemen en een update te vragen aan de regering over de voorstellen.


Standpunt Nederlandse regering

Op 11 februari 2022 ontving de Kamer het BNC-fiche (36.059, A) voor het waterstof en gas decarbonisatie pakket. Het kabinet verwelkomt de plannen die worden gepresenteerd in de Gasverordening en de Gasrichtlijn.

Ook staat het kabinet positief tegenover de bevoegdheid ten aanzien van de voorstellen. De rechtsgrondslag (artikel 194, lid 2 VWEU) maakt het volgens het kabinet mogelijk voor de EU om maatregelen vast te stellen die het mogelijk maken om de werking van de energiemarkt te waarborgen, de continuïteit van de energievoorziening in de Unie te waarborgen, energie-efficiëntie, energiebesparing en hernieuwbare energie te stimuleren en de interconnectie van energienetwerken te bevorderen.

Er bestaan nog geen EU-regels voor waterstofnetwerken en -markten, terwijl wordt voorzien dat de waterstofmarkt zich grensoverschrijdend zal gaan ontwikkelen. Het kabinet denkt dat er een gefragmenteerde omgeving die de integratie van waterstofnetwerken en -markten zou kunnen verhinderen. ontstaat, zodra lidstaten hun eigen regels gaan maken. Daarom is het kabinet positief over de subsidiariteit van de voorstellen. Het kabinet is ook positief over de proportionaliteit van de voorstellen. De voorstellen vallen binnen het bereik van artikel 194 VWEU en gaan niet verder dan nodig. De voorstellen kunnen volgens het kabinet bijdragen aan het behalen van de gestelde EU-doelen om de broeikasgasemissies te reduceren van ten minste 55% in 2030.

Er is nog niet veel bekend over de standpunten van de andere lidstaten. Er wordt verwacht dat de lidstaten van mening verschillen over de wenselijkheid van waterstofbijmenging in het bestaande gasnet. Met betrekking tot maatregelen rondom leveringszekerheid is het de verwachting dat de Zuid-Europese landen open staan voor verdergaande maatregelen en marktingrijpen dan Noordwest-Europese landen, waaronder Nederland. De positie van het Europees Parlement is nog niet bekend.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

Op 15 december 2021 heeft de Europese Commissie voorstellen, inzake methaanemissies en gasmarkten gepubliceerd. De Europese Commissie heeft deze wetgevingsvoorstellen aangenomen om de gasmarkt in Europa koolstofarmer te maken door het gebruik van hernieuwbare en koolstofarme gassen te bevorderen en om de energiezekerheid voor alle burgers in Europa te waarborgen. De voorstellen voor een herziening en herschikking van de Europese GasrichtlijnPDF-document en GasverordeningPDF-document maken deel uit van het 'fit-for-55' pakket en zijn er daarmee (mede) op gericht om het Europese doel van 55% broeikasgas emissiereductie in 2030 te behalen, zoals dat is vastgelegd in de Europese Klimaatwet.

De voorstellen van de Europese Commissie zijn gericht op het goed functioneren van de Europese interne markt voor aardgas, hernieuwbare- en koolstofarme gassen en waterstof en het verkrijgen van effectieve toegang tot markten en infrastructuur voor marktpartijen wat uiteindelijk moet bijdragen aan verduurzaming, leveringszekerheid en betaalbaarheid. Ten slotte omvatten beide voorstellen de mogelijkheid van vrijwillige gezamenlijke aanbestedingen door de lidstaten om strategische voorraden aan te leggen, in overeenstemming met de mededingingsregels van de EU.

De Europese Commissie onderscheidt vier probleemgebieden die aanleiding geven tot een herziening van de Europese regelgeving voor gassen:

  • 1) 
    Laag niveau van klantbetrokkenheid en bescherming op de detailhandelsmarkt voor groen gas;
  • 2) 
    Hernieuwbare en koolstofarme gassen in de bestaande infrastructuur en markten, en energiezekerheid;
  • 3) 
    Netwerkplanning; en
  • 4) 
    Leveringszekerheid en opslag.

Behandeling Raad

Tijdens de Energieraad van 28 maart 2023 is er een algemene oriëntatie bereikt over de voorstellen (21501-33, 1013).

In de brief van de minister voor Klimaat en Energie over de stand van zaken van het fit-for-55 pakket van 13 februari 2023 meldt de minister dat het decarbonisatiepakket wordt besproken in de Raad (22.112, 3613). De minister geeft aan dat Nederland ervoor pleit dat het pakket onder het Zweedse voorzitterschap hoog op de agenda blijft en dat er op korte termijn een algemene orientatie wordt bereikt als de kern van de voorstellen wordt behouden.

Tijdens de Energieraad van 19 december 2022 presenteerde het Zweedse Voorzitterschap een voortgangsrapportage van het decarbonisatiepakket (21.501-33, 1003). Enkele lidstaten bepleitten tijdens de Raad dat koolstofarme waterstof zou moeten meetellen voor de doelstellingen uit het Renewable Energy Directive (RED) voor hernieuwbare waterstof. Andere lidstaten, waaronder Nederland, steunden dit plan niet. Nederlan vind dat de RED-doelen niet geregeld zou moeten worden via het decarbonisatiepakket. De minister voor Klimaat en Energie heeft wel tijdens de Raad aangegeven te willen bezien wat mogelijk is om de productie van koolstofarme waterstof aan te moedigen.

Tijdens de Energieraad van 25 oktober 2022 werd er een beleidsdebat gehouden over het decarbonisatiepakket (21.501-33, 979).

De voorstellen zijn op 15 december 2021 door de Europese Commissie gepubliceerd.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

Op 11 april 2024 nam het Europees Parlement wetgevingsresoluties aan over de richtlijnPDF-document en de verordeningPDF-document uit het Europese waterstof en gas decarbonisatie pakket.

Op 21 juni 2022 bracht de commissie voor Industrie, onderzoek en energie (ITRE) een adviesPDF-document uit over de voorstellen uit het Europese waterstof en gas decarbonisatie pakket.

Op 3 juni 2022 bracht de commissie Landbouw en plattelandsontwikkeling (AGRI) een adviesPDF-document uit over de voorstellen uit het Europese waterstof en gas decarbonisatie pakket.

De commissie voor Industrie, onderzoek en energie (ITRE) van het Europees Parlement behandelt het voorstel. De commissies voor Begroting (BUDG), Economische en monetaire Zaken (ECON), Milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid (ENVI), Interne mart en consumentenbescherming (IMCO), Landbouw en plattelandsontwikkeling (AGRI) en Burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE) zijn aangesteld als adviescommissies.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

Op 18 mei 2023 nam de Franse Nationale Assemblee een resolutiePDF-document aan over nucleaire energie, waar ook de voorstellen uit het Europese waterstof en gas decarbonisatie pakket aan de orde kwamen.

Op 1 juli 2022 stuurde de Ierse Houses of Oireachtas een politieke contributiePDF-document naar de Europese commissie voor de voorstellen uit het Europese waterstof en gas decarbonisatie pakket en het voorstel voor methaanemissies.

Op 30 maart 2022 diende de Tjechische Chamber of Deputies een subsidiariteitsbezwaarPDF-document in bij de Europese Commissie voor de voorstellen inzake het Europese waterstof en gas decarbonisatie pakket.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Alle bronnen