Behandelfase Eerste Kamer: gepubliceerd in Europees publicatieblad.

nationaal

Op 9 juli 2024 besprak de commissie de brief van de regering. Zij besloot de brief voor kennisgeving aan te nemen.

Europees

Op 19 juni 2024 werd Verordening 2024/1732 gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie. De Verordening zal op 9 juli 2024 in werking treden. Deze verordening is verbindend in al haar onderdelen en is rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat.

volledige titel

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's over het stimuleren van start-ups en innovatie op het gebied van betrouwbare artificiële intelligentie

document Europese Commissie

COM(2024)28, d.d. 24 januari 2024

commissie Eerste Kamer

beleidsterreinen

Op 19 juni 2024 werd Verordening 2024/1732 gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie. De Verordening zal op 9 juli 2024 in werking treden. Deze verordening is verbindend in al haar onderdelen en is rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat.

Op 9 juli 2024 besprak de commissie de brief van de regering. Zij besloot de brief voor kennisgeving aan te nemen.

Op 18 juni 2024 besloot de commissie het dossier aan te houden tot de volgende commissievergadering.

Op 4 juni 2024 stuurde de minister van Economische Zaken en Klimaat een antwoord op de brief van 30 april 2024. Op 4 juni 2024 werd het verslag van een schriftelijk overleg (36.543, C) vastgesteld.

Op 30 april 2024 is de brief met vragen verzonden aan de minister van EZK.

Op 16 april 2024 leverde de fractie van de PVV (Van Hattem) inbreng voor schriftelijk overleg.

Op 26 maart 2024 besloot de commissie voor Digitalisering het pakket in behandeling te nemen en op 16 april 2024 inbreng te leveren voor schriftelijk overleg.

Op 12 maart 2024 besloot de commissie, na kennisname van de BNC-fiches, het pakket over te dragen aan de commissie voor Digitalisering.

Op 30 januari 2024 besloot de commissie voor Economische Zaken en Klimaat de BNC-fiches af te wachten alvorens te besluiten het pakket in behandeling te nemen.

Op 1 maart 2024 stuurde de vaste commissie voor Digitale Zaken een brief met vragen aan de minister van Economische Zaken en Klimaat naar aanleiding van de BNC fiches. Op 8 mei 2024 stuurde de minister van Economische Zaken en Klimaat, mede namens de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, een antwoord op de brief met vragen van 1 maart 2024. Op 8 mei 2024 is het verslag van een schriftelijk overleg (22112, nr. 3942) vastgesteld.

Commissiemededeling over het stimuleren van start-ups en innovatie op het gebied van betrouwbare artificiële intelligentie (COM(2024)28)

Op 1 maart 2024 ontving de Kamer het BNC-fiche met daarin het standpunt van de regering over het voorstel. Het kabinet steunt de voorgestelde maatregelen en ambities in de mededeling over kunstmatige intelligentie (AI), waarin de EU duidelijke regels en juridische kaders voor betrouwbare en veilige AI op de interne markt vaststelt. De ontwikkeling van AI wordt gezien als cruciaal voor het versterken van het Europees concurrentievermogen en technologisch leiderschap, met aandacht voor Europese waarden en normen. Het kabinet benadrukt het belang van publiek-private investeringen, gericht op het bevorderen van betrouwbare en veilige AI, en het creëren van de juiste randvoorwaarden voor investeringen in AI-ontwikkeling.

Verder verwelkomt het kabinet de oprichting van de Alliantie voor taaltechnologieën (ALT-EDIC) en ondersteunt het genoemde projecten voor AI binnen het DIGITAL-initiatief. Het kabinet deelt de mening van de Commissie over het aantrekken van investeringen voor Europese AI-startups en het belang van talentontwikkeling voor verantwoorde AI. Het stimuleren van digitale vaardigheden wordt gezien als cruciaal, en het kabinet zal zich inzetten om gespecialiseerde onderwijsprogramma's te ondersteunen.

Het kabinet steunt ook de ontwikkeling en toepassing van speciale AI-processorchips binnen de EU, evenals een initiatief gericht op het bevorderen van verantwoorde generatieve AI in verschillende industriële toepassingsgebieden, met een focus op duurzaamheid en het aanpakken van klimaatverandering. Het kabinet onderstreept de noodzaak om verantwoord te blijven experimenteren met generatieve AI, met aandacht voor publieke waarden, en zal de dialoog met het bedrijfsleven hierover intensiveren.

Het kabinet oordeelt positief over de bevoegdheid, subsidiariteit en proportionaliteit van het voorstel en kan zich vinden in de benoemde rechtsgrondslagen.

Voorstel voor een verordening tot wijziging van Verordening (EU) 2021/1173 wat betreft een EuroHPC-initiatief voor start-ups om Europees leiderschap op het gebied van betrouwbare artificiële intelligentie te stimuleren (COM(2024)29)

Het BNC-fiche is op 1 maart 2024 aan de Kamer verzonden. Het kabinet staat positief tegenover het voorstel om een nieuwe pijler rondom kunstmatige intelligentie (AI) toe te voegen aan bestaande initiatieven zoals EuroHPC, om zo de Europese concurrentiepositie op AI-gebied te versterken. Door het oprichten van "AI-factories" wordt de toegang tot AI-rekenkracht verbeterd, wat gebruikers, met name start-ups, aanmoedigt om hun activiteiten in Europa te ontplooien en minder afhankelijk te zijn van externe opslag en rekencapaciteit. Het kabinet erkent de behoefte aan meer AI-rekenkracht in Nederland en ondersteunt verkenningen voor de oprichting van een publieke nationale AI-faciliteit, mogelijk binnen EuroHPC, die toegankelijk is voor zowel wetenschappelijke als commerciële toepassingen.

Tijdens onderhandelingen zal het kabinet aandringen op optimale afstemming tussen nationale programma's en nieuwe activiteiten onder EuroHPC, om nationale en Europese doelstellingen op het gebied van AI te versterken. Het kabinet zal ook benadrukken dat de nieuwe pijler een aanvulling vormt op bestaande EuroHPC-activiteiten en dat eerder vastgestelde doelstellingen gehandhaafd moeten blijven. Het is van belang dat de status van de "AI-factories" binnen EuroHPC duidelijk wordt gecommuniceerd en dat deze faciliteiten niet het gebruik van andere toepassingen uitsluiten.

Het kabinet is positief over zowel de bevoegdheid, als ook de subsidiariteit en proportionaliteit van het voorstel, maar zal tijdens de onderhandelingen wel specifiek nog aandacht vragen voor een aantal kanttekeningen.

Commissiemededeling over het stimuleren van start-ups en innovatie op het gebied van betrouwbare artificiële intelligentie (COM(2024)28)

Op 24 januari 2024 publiceerde de Europese Commissie een mededeling over het stimuleren van start-ups en innovatie op het gebied van betrouwbare artificiële intelligentie (AI). De ontwikkeling van AI, en in het bijzonder de ontwikkeling van generatieve AI, is van groot belang voor het concurrentievermogen en de technologische soevereiniteit van Europa. Om wereldwijd voortrekkers te worden op het gebied van betrouwbare AI, heeft Europa een bloeiend AI-ecosysteem nodig voor start-ups en innovatie. De mededeling voorziet in een strategisch investeringskader voor betrouwbare AI en geeft een overzicht van de acties en investeringen die de Commissie in 2024 zal ondernemen om innovatie te stimuleren die in overeenstemming is met Europese waarden.

In 2024 zal de Commissie:

• - 

  de opzet van zogenaamde “AI-fabrieken” met EurcoHPC-supercomputers ondersteunen, waar start-ups, kmo’s en onderzoekers ethische en verantwoorde AI-modellen kunnen trainen;
• - 

  de financiële steun voor gemeenschappelijke Europese dataruimten versterken en deze beschikbaar stellen aan start-ups en de wetenschaps- en innovatiegemeenschap;
• - 

  de talentenpool van de EU voor generatieve AI versterken en projecten ondersteunen die de capaciteiten van generatieve AI kunnen vergroten;
• - 

  financiële instrumenten bieden om inspanningen van start-ups te ondersteunen via de Accelerator-regeling van de Europese Innovatieraad en de InvestEU-garantie;
• - 

  opleidings-, bijscholings- en omscholingsactiviteiten op het gebied van generatieve AI ondersteunen, bijvoorbeeld door speciale master- en doctoraatsprogramma’s te steunen via het programma Digitaal Europa;
• - 

  het initiatief “GenAI4EU” lanceren om de invoering van generatieve AI in strategische industriële ecosystemen van de EU te stimuleren.

Voorstel voor een verordening tot wijziging van Verordening (EU) 2021/1173 wat betreft een EuroHPC-initiatief voor start-ups om Europees leiderschap op het gebied van betrouwbare artificiële intelligentie te stimuleren (COM(2024)29)

Op 16 februari 2024 publiceerde de Europese Commissie een voorstel tot wijziging van Verordening (EU) 2021/1173. Bij Verordening (EU) 2021/1173 is de Gemeenschappelijke Onderneming Europese high-performance computing (EuroHPC) opgericht. De krachtigste supercomputingcapaciteit van de Europese Unie is te vinden in de faciliteiten van de EuroHPC. De activiteiten van de EuroHPC zijn gegroepeerd in zes pijlers, die onder andere zien op het zorgdragen voor de infrastructuur, de aanschaf, de implementatie en de exploitatie van supercomputers.

Sinds de inwerkingtreding van de verordening in 2021, is op het gebied van artificiële intelligentie (AI) enorm technische vooruitgang geboekt. In reactie op de belangrijke technologische ontwikkelingen op het gebied van AI voegt het voorstel een nieuwe pijler toe, die voorziet in het ontwikkelen en exploiteren van “AI-fabrieken”. In deze AI-ecosystemen kunnen computerkrachten en -diensten op maat worden aangeboden aan AI-start-ups en de bredere wetenschappelijke gemeenschap. Op deze manier kan de ontwikkeling en training van grote AI-modellen worden bevorderd, waardoor het concurrentievermogen en industriële basis van Europa op het gebied van AI worden versterkt.

COM(2024)29 - Voorstel voor een verordening tot wijziging van Verordening (EU) 2021/1173 wat betreft een EuroHPC-initiatief voor start-ups om Europees leiderschap op het gebied van betrouwbare artificiële intelligentie te stimuleren

Het voorstel is tijdens de Raad voor Concurrentievermogen d.d. 23-24 mei 2024 vastgesteld en zal gepubliceerd worden in het Publicatieblad van de Europese Unie.

Op 8 mei 2024 ontving de Kamer de geanoteerde agenda van de Raad voor Concurrentievermogen d.d. 23-24 mei 2024 waarin de minister van EZK en de minister van OCW aangeven dat het voorstel waarschijnlijk zonder discussiepunten zal worden goedgekeurd.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van de voorstellen weergegeven.

Klik hier voor meer informatie over de stand van zaken inzake de Commissiemededeling over het stimuleren van start-ups en innovatie op het gebied van betrouwbare artificiële intelligentie (COM(2024)28).

Klik hier voor meer informatie over de stand van zaken inzake het voorstel voor een verordening tot wijziging van Verordening (EU) 2021/1173 wat betreft een EuroHPC-initiatief voor start-ups om Europees leiderschap op het gebied van betrouwbare artificiële intelligentie te stimuleren (COM(2024)29).

Klik hier voor meer informatie over de stand van zaken inzake het Besluit van de Commissie tot oprichting van het Europees Bureau voor artificiële intelligentie (C(2024)390).

COM(2024)28 - Commissiemededeling over het stimuleren van start-ups en innovatie op het gebied van betrouwbare artificiële intelligentie

De commissie Industrie, Onderzoek en Energie (ITRE) van het Europees Parlement behandelt het voorstel. De commissies Begroting (BUDG), Economische en Monetaire Zaken (ECON), Werkgelegenheid en Sociale Zaken (EMPL), Milieu, Volksgezondheid en Voedselveiligheid (ENVI), Interne Markt en Consumentenbescherming (IMCO), Vervoer en Toerisme (TRAN), Regionale Ontwikkeling (REGI), Landbouw en Plattelandsontwikkeling (AGRI), Cultuur en Onderwijs (CULT), Juridische Zaken (JURI), Burgerlijke Vrijheden, Justitie en Binnenlandse Zaken (LIBE) en Vrouwenrechten en Gendergelijkheid (FEMM) zijn aangesteld als adviescommissies.

COM(2024)29 - Voorstel voor een verordening tot wijziging van Verordening (EU) 2021/1173 wat betreft een EuroHPC-initiatief voor start-ups om Europees leiderschap op het gebied van betrouwbare artificiële intelligentie te stimuleren

Op 24 april 2024 nam het Europees Parlement een wetgevingsresolutie aan inzake het voorstel.

De commissie Industrie, Onderzoek en Energie (ITRE) van het Europees Parlement behandelt het voorstel.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.

Klik hier voor meer informatie over de stand van zaken inzake de Commissiemededeling over het stimuleren van start-ups en innovatie op het gebied van betrouwbare artificiële intelligentie (COM(2024)28).

Klik hier voor meer informatie over de stand van zaken inzake het voorstel voor een verordening tot wijziging van Verordening (EU) 2021/1173 wat betreft een EuroHPC-initiatief voor start-ups om Europees leiderschap op het gebied van betrouwbare artificiële intelligentie te stimuleren (COM(2024)29).

Op 20 maart 2024 bracht het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) een advies uit inzake het voorstel voor een verordening van de Raad tot wijziging van Verordening (EU) 2021/1173 wat betreft een EuroHPC-initiatief voor start-ups om Europees leiderschap op het gebied van betrouwbare artificiële intelligentie te stimuleren.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.

Klik hier voor meer informatie over de behandeling van de Commissiemededeling over het stimuleren van start-ups en innovatie op het gebied van betrouwbare artificiële intelligentie (COM(2024)28) in de (kandidaat) lidstaatparlementen.

Klik hier voor meer informatie over de behandeling van het voorstel voor een verordening tot wijziging van Verordening (EU) 2021/1173 wat betreft een EuroHPC-initiatief voor start-ups om Europees leiderschap op het gebied van betrouwbare artificiële intelligentie te stimuleren (COM(2024)29) in de (kandidaat) lidstaatparlementen.