E030201 - Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement - Naar de volledige integratie van de samenwerking met de ACS-landen in de EU-begroting
Het Europees Ontwikkelingsfonds (EOF) is het belangrijkste financieringsinstrument van de EU voor de samenwerking met de ACS-landen en de landen en gebieden overzee (LGO; Nederlandse Antillen). Op het gebied van de middelen is het een intergouvernementeel middel, maar wordt beheerd door de Europese Commissie (buiten de algemene begroting). Aangezien in het jaar 2004 de nieuwe Financiële Perspectieven moeten worden vastgesteld alsmede het 9e EOF wordt de discussie over wel/geen opname van het EOF in de algemene jaarlijkse begroting van de EU nieuw leven ingeblazen. Deze discussie wordt reeds sinds 1973 gevoerd.
In de onderhavige mededeling pleit de Europese Commissie voor opname van het EOF in de EU-begroting. De voor- en nadelen worden op een rijtje gezet.
Voordelen van opname EOF in de Europese begroting zijn:
-
-het betekent een normalisatie van de situatie omdat de samenwerking met de ACS-landen wordt geïntegreerd in de buitenlandse betrekkingen van de EU. Het is een anachronisme dat een enkel element van een volledig beleidsterrein (ontwikkelingssamenwerking) nog steeds buiten de algemene begroting wordt beheerd. Financiering zal niet langer afhankelijk zijn van het ad hoc systeem waardoor continuïteit gewaarborgd wordt.
-
-het voorkomen van politieke marginalisatie van de ACS-landen. De relatie met de ASC zal op eenzelfde niveau worden gebracht als met andere landen/regio's waarmee de EU externe betrekkingen onderhoudt.
-
-Meer legitimiteit voor doeltreffend steunbeleid van de EU. Toezicht van het proces - van goedkeuring tot uitgaven- door het Europees Parlement zal de legitimiteit versterken ten opzichte van zowel de belastingbetaler als de burger. De bestaande versnippering binnen het politieke proces zal daarmee verdwijnen. Bovendien moet ontwikkelingshulp aan de ACS-landen deel uitmaken van de 'normale' verantwoordelijkheid van een EU-lidstaat.
-
-een verdere verbetering van de doeltreffendheid. Middels opname in de begroting zal bijvoorbeeld sneller ingesprongen kunnen worden op nieuwe behoeften en prioriteiten. Omdat jaarlijkse beoordeling en goedkeuring nodig zal zijn, zal een krachtige impuls worden gegeven om onafgebroken vooruitgang te boeken.
-
-De doeltreffendheid op Europees niveau zal toenemen. De Commissie is nu nog verplicht twee verschillende beheersprocedures (begroting en EOF) te volgen. Opname van het EOF zal dan ook leiden tot een efficiëntere en meer rendabele werking.
-
-De moeilijke vijfjaarlijkse onderhandelingen over het EOF komen te vervallen
De nadelen van budgettering van het EOF die in de mededeling worden genoemd zijn:
-
-Handhaving van de kwaliteit van het partnerschap met de ACS-landen. Het EOF is een historisch element dat onmisbaar is voor de bevoorrechte relatie van de EU met de ACS en de LGO.
-
-Handhaving van de toegezegde hulp aan de ACS-landen. Gestreefd zal moeten worden naar een minimale handhaving van het totale niveau van hulp zoals momenteel door het EOF verstrekt wordt.
-
-Budgettering leidt tot een toename van het gebruik van eigen middelen. Bij de bespreking van de toekomstige Financiële Perspectieven zal besproken moeten worden of het huidige maximum voor de eigen middelen moet worden gewijzigd of er nieuwe begrotingssleutels moeten worden vastgesteld.
Behandelfase Eerste Kamer: gepubliceerd in Europees publicatieblad.
document Europese Commissie
COM(2003)590, d.d. 8 oktober 2003
commissie Eerste Kamer
beleidsterrein
De commissie Europese samenwerkingsorganisaties heeft in haar vergadering d.d. 16 december 2003 besloten de onderhavige mededeling onder de aandacht te brengen van de commissie voor Ontwikkelingssamenwerking zaken met het oog op de begrotingsbehandeling van het ministerie van Buitenlandse Zaken.
De commissie voor Ontwikkelingssamenwerking heeft de onderhavige mededeling ter informatie meegenomen in de begrotingsbehandeling van het ministerie van Buitenlandse Zaken die plaatsvond op 25 mei 2004.
Zowel qua subsidiariteit als proportionaliteit wordt in fiche 8 positief geoordeeld. De Nederlandse regering is voorstander van opname van het EOF in de Europese begroting mits de historische relatie met de betrokken landen er niet onder lijdt en armoedebestrijding prioriteit blijft houden.
Alvorens in te kunnen stemmen met het voorstel moet opheldering zijn gerealiseerd ten aanzien van
-
-het budgetmanagement van de ODA (gevolgen voor de huidige 0,8 BNP-doelstelling; de HGIS-eindejaarsmarge),
-
-ten aanzien van de door Nederland gewenste effecten (diversificatie van hulp, doelmatige wijze inzetten van ontwikkelingsgeld door de ACS-landen),
-
-hoe het fonds voor de LGO in de Europese begroting opgenomen moet worden en
-
-de veronderstelling van een autonome groei van het EOF. Dit strookt niet met het idee dat het Europese externe beleid in onderlinge samenhang moet worden bekeken en kan worden aangepast om aan nieuwe beleidsprioriteiten tegemoet te komen. Tevens loopt deze veronderstelling vooruit op de nog vast te stellen financiële perspectieven voor de komende jaren wat niet gewenst is.
Het Europees Ontwikkelingsfonds (EOF) is een intergouvernementeel fonds en staat volledig los van de EU-begroting. Het 9e EOF bedraagt (inclusief restanten van vorige fondsen) maximaal € 13,5 miljard. Vanuit dit fonds wordt de samenwerking met de ACS landen (Afrika, Caraibisch Gebied en Stille Oceaan landen) en LGO's (Landen en Gebieden Overzee) onder het Cotonou Verdrag gefinancierd. De discussie over de opname van het EOF in de EU-begroting wordt al sinds 1973 gevoerd. Tijdens de laatste onderhandelingen over het Financieel Reglement van het Cotonou Verdrag in 2000 heeft Spanje het voorstel uiteindelijk in de Raad afgewezen.
De periode waarvoor het huidige (9e) EOF in middelen voorziet loopt af in 2007. De Commissie stelt voor om integratie van het EOF in de begroting gelijk met de instelling van de nieuwe Financiële Perspectieven van de EU (voor 2007 en verder) te realiseren. Dit zou betekenen dat dit voor het eerst in 2007/2008 op de EU-begroting zou moeten staan. Voor resterende EOF middelen wordt een overgangsregeling getroffen.
In 2000 heeft de Commissie toegezegd een document op te stellen waarin de voor- en nadelen van de integratie van het EOF in de EU-begroting uiteen worden gezet. Dit voorstel is hiervan het resultaat.
In het voorstel geeft de Commissie aan dat er behalve historische redenen, geen reden is om het EOF in een apart fonds voor de ACS/LGO landen onder het verdrag van Cotonou te handhaven. Zij noemt een aantal argumenten die pleiten vóór de integratie van het EOF:
-
-Integratie van het EOF vergroot de legitimiteit van de hulp aan de ACS/LGO landen vanwege de betrokkenheid van het Europees Parlement (EP) bij de EU-begroting. Het EP wordt nu enkel geïnformeerd over de vaststelling en besteding van het EOF.
-
-De vrij rigide EOF regulering (waarbij fondsen voor een land of regio worden gereserveerd en bij onderbesteding in beginsel niet anders kunnen worden besteed) zal plaats maken voor de flexibelere regelgeving van de reguliere begroting, mits een nieuw verdrag met de ACS-landen dat ook mogelijk maakt. De reguliere begroting kent het annualiteitsprincipe, waardoor onbestede middelen jaarlijks met een kritisch oog kunnen worden bekeken tijdens de begrotingsbehandeling. Dit komt de effectieve besteding van de fondsen ten goede en zal het probleem van onderbesteding van EOF gelden gedeeltelijk verhelpen.
-
-Integratie van het EOF komt ook de harmonisatie van EU inspanningen ten goede en vergroot de transparantie van de totale uitgaven van de EU t.a.v. de ACS landen. Er worden momenteel uitgaven vanuit de begroting en vanuit het EOF fonds ten gunste van de ACS landen gedaan.
-
-Integratie van het EOF zal de stabiliteit van de fondsen en de snelle inzet hiervan ten goede komen, aangezien de vijfjaarlijkse onderhandelingen over het vaststellen van het EOF komen te vervallen.
In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.
www.europarl.europa.eu/...In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.