E050005 - Voorstel voor een verordening houdende wijziging van Verordening (EG) nr. 2007/2000 tot vaststelling van uitzonderlijke handelsmaatregelen ten behoeve van de landen en gebieden die deelnemen aan of verbonden zijn met het Stabilisatie- en Associatie Proces van de Europese Unie, tot wijziging van Verordening (EG) nr. 2820/98 en tot intrekking van de Verordeningen (EG) nr. 1763/1999 en (EG) nr. 6/2000
In COM(2004)739 verzoekt de Europese Commissie de vrije export van suiker van de Westelijke Balkanlanden naar de EU aan te passen met de invoering van een tariefcontingent.
In het kader van Stabilisatie- en Associatieovereenkomsten met de landen van de Westelijke Balkan werd de EU markt opengesteld voor vrijwel alle landbouwproducten. Gebleken is dat de landen van de Westelijke Balkan welhaast onrechtmatig gebruik daarvan maken door de binnenlands geproduceerde suiker te exporteren naar de Europese markt (met een zeer hoge suikerprijs) en voor het binnenlands gebruik suiker te importeren van ontwikkelingslanden.
Het praktisch gebruik van de suiker ex- en import door deze landen is niet conform de Europese afspraken in het kader van mogelijke toekomstige EU-toetreding en zorgt daarenboven voor niet wenselijke derde handelsstromen.
Behandelfase Eerste Kamer: gepubliceerd in Europees publicatieblad.
document Europese Commissie
COM(2004)739, d.d. 26 oktober 2004
commissie Eerste Kamer
beleidsterreinen
De commissie Europese samenwerkingsorganisaties heeft in haar vergadering d.d. 8 maart 2005 op speciaal verzoek besloten het onderhavige voorstel onder de aandacht te brengen van de commissie voor Ontwikkelingssamenwerking.
Tijdens de vergadering van 22 maart 2005 heeft de commissie voor Ontwikkelingssamenwerking besloten het onderhavige voorstel ter kennisgeving aan te nemen.
In fiche 5 wordt door de Nederlandse regering niet getwijfeld aan de subsidiariteit of proportionaliteit van onderhavig voorstel. Handelspolitiek is een exclusieve bevoegdheid van de EU. Desalniettemin zal verdere voorbereiding van de verordening mogelijk worden besproken in Coreper (ambtelijke voorbereiding van de Raad van Ministers) gelet op het politieke karakter van het voorstel.
De regering deelt de mening dat de landen van de Westelijke Balkan onbedoeld gebruik maken van de vrije export van suiker naar de Europese markt. Het onderhavig voorstel mag echter de steun voor economische ontwikkeling aan deze landen niet ondermijnen en mogelijkerwijs moet dan ook gezocht worden -ter compensatie- naar een vrijere marktoegang voor producten die nu nog een beperking hebben.
Rechtvaardiging van het voorstel moet tevens bezien worden binnen de context van het voorstel de suikermarktverordening te hervormen (suikerproductiequota in de EU verlagen, zie E-dossier E040215) en binnen de context van de vrije invoer van suiker uit de minst ontwikkelde landen en de gequoteerde invoer uit de ACS-landen (APS-stelsel).
In het kader van het Stabilisatie- en Associatie Proces heeft de EU in verordening 2007/2001 toegang tot de EU-markt verleend voor vrijwel alle landbouwproducten. Hieronder valt ook suiker, die afkomstig is uit de westelijke Balkanlanden waarmee nog geen Stabilisatie- en Associatie Overeenkomst is afgesloten (Albanië, Bosnië Herzegovina, Servië en Montenegro, inclusief Kosovo). Het hoofddoel van deze maatregel is om de economieën van de westelijke Balkanlanden te stimuleren via een geprivilegieerde toegang tot de EU-markt.
Deze regeling moedigt echter de betrokken landen aan om hun gehele suikerproductie uit te voeren naar de EU (waar de marktprijs voor suiker tot drie maal zo hoog is als op de wereldmarkt) en hun eigen binnenlandse vraag te dekken door invoer vanuit de wereldmarkt (met name rietsuiker uit Brazilië). Dit strookt niet met de economische duurzaamheidsdoelstelling die in de conclusies van de Top van Thessaloniki met betrekking tot deze landen is opgenomen. Bovendien creëert de huidige invoerregeling nieuwe handelsstromen tussen de westelijke Balkan en derde landen. Hiervoor kunnen deze derde landen op het moment van toetreding van de westelijke Balkanlanden tot de EU op basis van WTO-bepalingen compensatie zoeken. Op basis van deze argumentatie stelt de Commissie voor de huidige regelingen zodanig te wijzigen dat de onbeperkte invoer van suiker wordt omgezet in een tariefcontingentenregeling.
Ten aanzien van Bosnië en Herzegovina, Servië en Montenegro en Albanië kan de EU deze wijziging unilateraal doorvoeren. Voor vergelijkbare wijzingen in de preferentiële regelingen die in de bilaterale overeenkomsten met Kroatië en Macedonië zijn opgenomen, moet de EU echter met deze landen in onderhandeling treden omdat deze afspraken zijn vastgelegd in een Stabilisatie- en Associatie Overeenkomst. De Commissie presenteert een apart voorstel met de aanbeveling aan de Raad haar hiertoe te machtigen.
De preferentiële invoerregeling voor suiker uit de westelijke Balkan (die dateert van 2001) heeft overigens slechts beperkt gefunctioneerd omdat er in de loop van 2003 sprake bleek te zijn van fraude. Dat leidde tot schorsing van de maatregel. De regeling is met ingang van 8 augustus 2004 weer opengesteld.
Verordening (EG) nr. 374/2005 is tijdens de Raad van 28 februari 2005 aangenomen en gepubliceerd in Pb EU L59 d.d. 5 maart 2005.
In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.
In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.