E160047
  ruit icoon
Laatste revisie: 13-09-2017

E160047 - Commissiemededeling: Europees Defensie Actieplan



Het Europees Defensie Actieplan (EDAP) betreft het oprichten van 1) een Europees Defensie Fonds, 2) het bevorderen van investeringen in de supply chain van defensie en 3) het versterken van de interne markt voor defensie. Daarnaast beoogt de Europese Commissie waar mogelijk civiel-militaire synergiën te stimuleren in EU-beleid.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in commissie Eerste Kamer.

nationaal

Op 12 september 2017 besprak de commissie de reactie van de Europese Commissie en besloot op dit moment niet in nader schriftelijk overleg te treden met de regering. Wel spreekt de commissie de wens uit om het dossier nauw te blijven volgen en aan de orde te stellen, bijvoorbeeld tijdens de Algemene Europese Beschouwingen op 7 november 2017.

Europees

Op 20 februari 2017 presenteerde de Europese Commissie het Europees Defensie Actieplan aan de raad voor Concurrentievermogen.


Kerngegevens

volledige titel

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, De Europese Raad, de Raad, het Europees Sociaal Comité en het comité voor de Regio's

document Europese Commissie

COM(2016)950PDF-document, d.d. 30 november 2016

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein


Behandeling Eerste Kamer

Op 12 september 2017 besprak de commissie de reactie van de Europese Commissie en besloot op dit moment niet in nader schriftelijk overleg te treden met de regering. Wel spreekt de commissie de wens uit om het dossier nauw te blijven volgen en aan de orde te stellen, bijvoorbeeld tijdens de Algemene Europese Beschouwingen op 7 november 2017.

Op 10 juli 2017 heeft de Europese Commissie haar reactie gestuurd in antwoord op de brief met vragen over het actieplan van 8 maart 2017.

De commissie BDO besloot op 18 april 2017 na de beantwoording door de Europese Commissie in ieder geval met de regering in nader schriftelijk overleg te treden.

Op 11 april 2017 besloot de commissie het verslag van eens schriftelijk overleg inzake de schriftelijke vragen van de commissie over het Europees Defensie Actieplan (34.690, EK, B) nogmaals te agenderen op 18 april 2017.

Op 8 maart 2017 is zowel de brief met vragen over het voorstel aan de minister van Defensie gestuurd als de brief met vragen en opmerkingen van de fracties SP en PvdA aan de Europese Commissie verstuurd.

Op 21 februari 2017 hebben verschillende commissies schriftelijke inbreng geleverd voor de regering en de Europese Commissie.

Naar aanleiding van het BNC-fiche dat de regering op 3 februari 2017 aan de kamer heeft toegestuurd, heeft de commmissie BDO op 7 februari 2017 besloten op 21 februari 2017 inbreng te leveren voor schriftelijk overleg.

De commissie BDO besprak de procedure van het voorstel voor een actieplan op 13 december 2016 en besloot de procedure aan te houden totdat de regering het bijbehorende BNC-fiche heeft toegestuurd.


Behandeling Tweede Kamer

De commissies voor Defensie en Buitenlandse Zaken hebben het voorstel voor een Europees Defensie Actieplan betrokken bij een algemeen overleg over de NAVO op 14 februari 2017.

Op 15 december 2016 besprak de commissie voor Defensie het Europees Defensie Actieplan en besloot het actieplan te agenderen voor het algemeen overleg Personeel Defensie van 26 januari 2017.


Standpunt Nederlandse regering

Op 3 februari 2017 stuurde de minister voor Buitenlandse Zaken het bijbehorende BNC-fiche inzake het Europees Defensie Actieplan (EDAP). De regering geeft aan voorstander te zijn van een sterke Europese samenwerking op het gebied van veiligheid en defensie en ziet daarin ook een strategisch belang voor Nederland. Het doel van de Europese Commissie is namelijk om de defensiebasis en defensiemarkt te versterken door onder andere het mkb een betere markttoegang te geven.

De regering is positief over de ruimte in het Europese Defensiefonds voor onderzoek, maar vraagt zich af wat de toegevoegde waarde van het fonds is in relatie tot bestaande initiatieven voor capaciteitsontwikkeling in de sector. Ook wil zij in gesprek met de Europese Commissie om duidelijker te krijgen hoe zij het coördinatiemechanisme voor zich ziet en geeft mee dat deze representatief en evenwichtig vertegenwoordigd zou moeten worden. De proportionaliteit beoordeelt zij positief, maar de regering ziet enkele kanttekeningen. Er bestaat bij de regering onduidelijkheid over de vrijwillige bijdragen aan het fonds en wederzijdse garantiestelling van lidstaten. Financieringsvormen met wederzijdse garantiestelling (joint liability) ziet de regering niet zitten. Wat betreft de verruiming van het uitleenmandaat van het EIB voor militaire projecten, ziet de regering een risico voor het volume en de prijs van de leningen. De regering ziet graag nog een nadere uitwerking van de inzet van structuurfondsen.

Volgens de regering zijn de voorstellen die de Europese Commissie in de mededeling noemt over de interne defensiemarkt in lijn met het advies van de 'Advisory Expert Group on cross border access for SMEs to defence and security contracts', maar ziet zij mogelijkheden voor verdere uitwerking van de aanbevelingen.

Zodra de verder uitgewerkte voorstellen zijn ontvangen, zal de regering deze individueel beoordelen.

De minister van Defensie heeft op 13 januari 2017 per brief aangegeven dat het BNC-fiche op korte termijn aan de Kamer toegestuurd zal worden.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

De op 30 november 2016 verschenen mededeling van de Europese CommissiePDF-document bevat de plannen voor een Europees Defensie Actieplan. De kern van dit actieplan betreft het oprichten van 1) een Europees Defensie Fonds, 2) het bevorderen van investeringen in de supply chain van defensie en 3) het versterken van de interne markt voor defensie. Daarnaast zal de Commissie waar mogelijk civiel-militaire synergiën stimuleren in EU-beleid.

  • 1) 
    Het Europees Defensie Fonds zou moeten bestaan uit twee financiële raamwerken: gezamenlijke onderzoeksprojecten op het gebied van defensie (90 miljoen euro tot 2020; 500 miljoen euro per jaar post-2020) en het gezamenlijk ontwikkelen van defensiecapaciteiten (5 miljard euro per jaar). Dit geheel zou moeten worden overzien door een zogeheten Coordination Board , waar de Europese Commissie, de Hoge Vertegenwoordiger, de lidstaten, het Europees Defensie Agentschap en de industrie zitting in zouden moeten hebben.
  • 2) 
    Ten behoeve van het bevorderen van investeringen in de supply chain van defensie moet er meer toegang tot financiering komen voor het midden- en kleinbedrijf (MKB) en voor investeringen in de defensiesector, moet de steun van EU-fondsen worden versterkt voor investeringen in defensie, moet de ontwikkeling van regionale clusters of excellence worden gestimuleerd en moeten vaardigheden in de defensiesector worden ondersteund.
  • 3) 
    Ten behoeve van het versterken van de interne markt voor defensie moet worden toegegroeid naar een open en competitieve Europese defensiemarkt voor materieel, moet de zekerheid van leveringen worden versterkt, moet de grensoverschrijdende markttoegang voor het MKB in de defensiesector worden verbeterd en is standaardisatie en conformiteitsbeoordeling belangrijk.


Behandeling Raad

Op 20 februari 2017 presenteerde de Europese Commissie het Europees Defensie Actieplan aan de raad voor Concurrentievermogen.

De Europese Commissie heeft op 13 december 2016 het Europees Defensie Actieplan voorgelegd aan de Raad Algemene Zaken. ''Een aantal lidstaten pleitte voor snelle stappen ter uitvoering van dit voorstel, anderen wezen op het belang van zorgvuldige bestudering van de voorstellen, inclusief de financiële implicaties daarvan.''

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Alle bronnen