E170009
  ruit icoon
Laatste revisie: 10-10-2022

E170009 - Voorstel voor verordening over het gebruik van het Schengeninformatiesysteem voor de terugkeer van illegaal verblijvende onderdanen van derde landen



Met dit voorstel introduceert de Europese Commissie een nieuwe categorie in het Schengen Informatiesysteem (SIS). Autoriteiten van de lidstaten worden namelijk verplicht alle terugkeerbesluiten voor irregulier verblijvende onderdanen van derde landen in het SIS in te voeren zodat deze in de hele EU bekend zijn en beter kunnen worden gehandhaafd. Het voorstel maakt deel uit van een pakket aan maatregelen om het SIS te verbeteren en te versterken (zie ook E170010 en E170011).


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: gepubliceerd in Europees publicatieblad.

nationaal

Op 3 april 2017 stuurde de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie antwoord op de brief met vragen van de commissie I&A/JBZ van 8 maart 2017. De brief werd op 18 april 2017 door de commissie I&A/JBZ voor kennisgeving aangenomen.

Europees

Op 24 oktober 2018 nam het Europees Parlement een resolutiePDF-document aan met betrekking tot zijn standpunt in eerste lezing inzake de ontwerpverordening.


Kerngegevens

document Europese Commissie

COM(2016)881PDF-document, d.d. 21 december 2016

rechtsgrondslag

Artikel 77 (lid 2, onder c) VWEU

commissie Eerste Kamer

beleidsterreinen

verwante dossiers


Implementatie

Verordening (EU) 2018/1860PDF-document werd op 7 december 2018 gepubliceerd in Pb EU L 312/56. De verordening treedt 20 dagen na publicatie in werking.

In de derde kwartaalrapportage 2022 van JBZ-dossiers (32.317, NJ bijlage) geeft de regering aan dat Europese in gebruikname is voorzien op 22 november 2022. Nederland heeft zich gereed gemeld voor implementatie.


Behandeling Eerste Kamer

Op 3 april 2017 stuurde de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie antwoord op de brief met vragen van de commissie I&A/JBZ van 8 maart 2017. De brief werd op 18 april 2017 door de commissie I&A/JBZ voor kennisgeving aangenomen.

Op 21 februari 2017 leverde de fractie van GroenLinks inbreng voor schriftelijk overleg met de regering. De conceptbrief zal per e-mail aan de leden van de commissie worden voorgelegd zodat fracties zich desgewenst kunnen aansluiten. Op 8 maart 2017 is de brief aan de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie verstuurd.

Op 7 februari 2017 besloot de commissie I&A/JBZ dit voorstel en de twee andere voorstellen in het SIS-pakket (zie E170010 en E170011) in behandeling te nemen en inbreng voor schriftelijk overleg op 21 februari 2017 te leveren.


Behandeling Tweede Kamer

De commissie V&J besprak het antwoord van de minister en staatssecretaris van V&J tijdens de procedurevergadering van 19 april 2017 en besloot dit voor kennisgeving aan te nemen.

De commissie voor V&J besloot dit voorstel te betrekken bij het schriftelijk overleg over de geannoteerde agenda van de JBZ-Raad 27-28 maart 2017, deze is op 16 maart 2016 naar de minister en staatssecretaris van Veiligheid & Justitie verstuurd. Op 21 maart 2017 stuurde de regering antwoord op deze vragen.

De commissie voor V&J behandelde het BNC-fiche van dit voorstel tijdens het algemeen overleg op 22 maart 2017 over de JBZ-Raad op 23-24 maart 2017 (JBZ-onderwerpen op het terrein van asiel- en vreemdelingenbeleid).


Standpunt Nederlandse regering

Op 27 januari 2017 stuurde het Nederlandse kabinet een BNC-fiche inzake de voorstellen voor drie verordeningen ter versterking van het Schengen Informatiesysteem (SIS) (zie ook E170010 en E170011). Hierin staat onder andere dat het kabinet de voorstellen van de Europese Commissie gematigd positief beschouwt in het licht van haar beleid aangaande het SIS. De voorstellen bieden onder meer mogelijkheden voor een accurate identificatie van personen wat bijdraagt aan de effectiviteit van de opsporing en grensbewaking, biedt meer operationele mogelijkheden ten behoeve van de opsporing van criminele activiteiten, terrorismebestrijding en de uitvoering van migratiebeleid door nieuwe signalering- en handelingsmogelijkheden. Echter de voorstellen in hun huidige vorm zullen naar verwachting tot een substantiële taakverzwaring van bepaalde bevoegde autoriteiten leiden wat ook financiële, personeelsmatige en ICT-matige ondersteuning vereist.

Verder beoordeelt het kabinet de subsidiariteit van de voorstellen positief. De voorstellen bouwen op reeds bestaande EU-wetgeving inzake het SIS. Een Europees breed informatiesysteem vereist een grote mate van uniformiteit tussen lidstaten in de structuur van het systeem, de wijze waarop informatie wordt ingevoerd, verwerkt, gegevens worden beschermd en in de eerste fase worden opgevolgd.

Ook de proportionaliteit van de voorstellen wordt door het kabinet positief beoordeeld. De keuze voor het gebruik van verordeningen om de voorstellen in wetgeving te vervatten is gepast met het oog op de beoogde uniformiteit inzake de structuur van het systeem, de invoer, verwerking, bescherming en opvolging van gegevens. Niettemin maakt het kabinet de volgende kanttekeningen. De drie voorstellen hadden omwille van het gegeven dat ze alle drie betrekking hebben op hetzelfde systeem, hetzelfde algemene doel beogen, dezelfde besluitvormingsprocedure voor alle elementen van de voorstellen geldt en veel overlap vertonen in één wetgevend voorstel vervat kunnen worden. Daarnaast stelt het kabinet vast dat op specifieke punten de voorstellen te prescriptief zijn inzake de implementatie van de voorstellen. Dit betreft onder meer ICT en beveiligingsvoorschriften waarbij de doelen en uitgangspunten op EU niveau dienen te worden vastgesteld maar ruimte voor nationale implementatieafwegingen noodzakelijk zijn.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

Met dit voorstel introduceert de Europese Commissie een nieuwe categorie in het Schengen Informatiesysteem (SIS). Autoriteiten van de lidstaten worden namelijk verplicht alle terugkeerbesluiten voor irregulier verblijvende onderdanen van derde landen in het SIS in te voeren zodat deze in de hele EU bekend zijn en beter kunnen worden gehandhaafd. Het voorstel maakt deel uit van een pakket aan maatregelen om het SIS te verbeteren en te versterken (zie ook E170010 en E170011).

Op dit moment wisselen de lidstaten niet systematisch informatie uit over terugkeerbesluiten die zij uitvaardigen tegen migranten. Een onregelmatige migrant die wettelijk verplicht is een lidstaat te verlaten, kan terugkeer dus voorkomen door zich te begeven naar een andere lidstaat in het Schengengebied. Indien die persoon dan wordt aangehouden, moet er een nieuwe procedure worden gestart, waardoor de terugkeer verder wordt vertraagd. Doelstelling van de voorgestelde uitbreiding van het SIS is de naleving van terugkeerbesluiten en het zicht op het daadwerkelijk verlaten van het Schengengebied te verbeteren.


Behandeling Raad

Tijdens de JBZ-Raad van 8-9 juni 2017 hielden de ministers een oriënterend debat over de Schengeninformatiesysteemvoorstellen. Dit deden ze aan de hand van de door het voorzitterschap opgestelde drie discussievragen waarmee het voorzitterschap politieke sturing trachtte te geven aan het vervolg van de onderhandelingen over de SIS-voorstellen. Dit leidde echter niet tot nieuwe inzichten.

Dit voorstel is verschenen op 21 december 2016 als onderdeel van 1 pakket met 2 andere verordeningen. De onderhandelingen zijn aangevangen in raadswerkgroepen. Naast de bespreking van het voorstel wordt ook parallel in het licht van de bespreking van het voorstel voor een Entry-Exit systeem en het voorstel voor een ETIAS gekeken naar de wisselwerking met het SIS en de gevolgen voor de nationale uitvoering. Verwacht wordt dat eerste lezing van het voorstel in mei gereed zal zijn.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

Op 24 oktober 2018 nam het Europees Parlement een resolutiePDF-document aan met betrekking tot zijn standpunt in eerste lezing inzake de ontwerpverordening.

Het Europees Parlement heeft in oktober 2017 een briefingPDF-document gepubliceerd over de reïntegratie en terugkeer van migranten.

Het onderzoeksbureau van het Europees Parlement heeft een memoPDF-document gepubliceerd inzake de stand van zaken van dit voorstel.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

Op 2 augustus 2017 heeft de Italiaanse Kamer van Afgevaardigden een positief standpuntPDF-document ingenomen over het voorstel en maakt daar een paar kanttekeningen bij.

Op 24 mei 2017 stuurde de Italiaanse Senaat een opinie in het kader van politieke dialoog naar de Europese Commissie inzake dit voorstel.

Op 17 mei 2017 heeft het Spaanse Parlement vastgesteld dat dit voorstel in overeenstemming is met het subsidiariteitsbeginsel.

De deadline voor het indienen van een subisidiariteitsbezwaar is 30 mei 2017.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Alle bronnen