25 mei 2018

"Juist in deze turbulente tijden is het van groot belang dat we als Europese landen investeren in onze wederzijdse betrekkingen, zodat we in goede samenwerking de uitdagingen van de 21ste eeuw het hoofd kunnen bieden," zo benadrukte de Voorzitter van de Eerste Kamer, Ankie Broekers-Knol, tijdens haar officiële bezoek aan Oostenrijk. Met de Brexit, de vele conflicten aan de grenzen van Europa en verschuivende machtsverhoudingen op het wereldtoneel is het belangrijk dat we elkaar als Europese lidstaten weten te vinden en samen optrekken op de terreinen waar dit noodzakelijk en nuttig is.

De Voorzitter van de Eerste Kamer bezocht de Oostenrijkse hoofdstad Wenen van 23 tot 25 mei 2018 op uitnodiging van de Voorzitter van de Federale Raad, Reinhard Todt. De Federale Raad is de Oostenrijkse evenknie van de Eerste Kamer. Het bezoek volgde op een eerder bezoek van de toenmalige Voorzitter van de Federale Raad aan Den Haag in 2016.

Oostenrijk bekleedt vanaf 1 juli 2018 het voorzitterschap van de Europese Unie en het bezoek stond dan ook onder meer in het teken van dit aanstaande Voorzitterschap. Tijdens het Oostenrijks voorzitterschap staan diverse belangrijke dossiers op de agenda, bijvoorbeeld ten aanzien van het Brexitproces en de onderhandelingen over de nieuwe Europese meerjarenbegroting. Op deze en vele andere dossiers vinden Oostenrijk en Nederland elkaar in hun standpunten.

Tijdens de gesprekken met de Voorzitter van de Federale Raad en met diverse leden van het Oostenrijkse parlement werd tevens gesproken over de landen op de Westelijke Balkan. Oostenrijk kent vanwege haar nabije ligging een speciale betrokkenheid bij het lot van deze landen. De Voorzitter van de Eerste Kamer benadrukte dat het van groot belang is om de landen op de Westelijke Balkan een geloofwaardig Europees perspectief te bieden, maar dat tegelijkertijd op geen enkele wijze kan worden gemarchandeerd met de eisen voor toetreding tot de Europese Unie.

Ook de relatie in Rusland kwam aan bod. Oostenrijk is traditioneel een neutraal land en kent daarom ook geen lidmaatschap van de NAVO. Hierdoor heeft het land een andere positie ten aanzien van de betrekkingen met de Russische Federatie, wat zich bijvoorbeeld uit in het feit dat Oostenrijk in tegenstelling tot Nederland geen Russische diplomaten uitwees in reactie op de Skripal-affaire. De Voorzitter van de Eerste Kamer wees tijdens de gesprekken op de ramp met de MH17, die zorgt voor een extra complicerend element binnen de Russisch-Nederlandse relatie.

De laatste ontwikkelingen rondom het strafrechtelijk onderzoek naar de ramp met de MH17 kwamen ter sprake tijdens een bezoek aan het hoofdkwartier van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE). De OVSE is een organisatie met 57 lidstaten die zich uitstrekt van 'Vancouver tot Vladivostok' en zich richt op het bevorderen van vrede en veiligheid. De OVSE is één van de weinige multilaterale organisaties waarbinnen de Verenigde Staten (en andere Westerse landen) en Rusland nog samen aan tafel zitten. De actuele ontwikkelingen binnen het strafrechtelijk onderzoek zullen daarom ook zeker binnen dat gremium ter tafel komen.

De OVSE is bovendien zeer actief als het gaat om verkiezingswaarnemingen. Ook de aanstaande parlementsverkiezingen in Turkije in juni zullen door de OVSE worden waargenomen, in het bijzonder door de Parlementaire Assemblee van de OVSE. Ook leden van de Eerste Kamer zijn actief lid van de Parlementaire Assemblee en nemen in die capaciteit deel aan verkiezinswaarnemingsmissies.

De Voorzitter van de Eerste Kamer sprak haar zorg uit ten aanzien van de ontwikkelingen in Turkije als het gaat om democratie en rechtsstaat en zei de aanloop naar de verkiezingen aldaar met veel interesse te volgen, ook met in het achterhoofd de gebeurtenissen in Rotterdam die zich in maart van dit jaar voordeden.

De gesprekken met de Oostenrijkse parlementsleden vonden tijdens het bezoek plaats in het gebouw van de Hofburg, de oude residentie van de Habsburgse familie die meer dan zes eeuwen over grote delen van Europa heerste. Het Oostenrijkse parlement is tijdelijk in de Hofburg gevestigd in verband met een grootschalige renovatie van het parlementsgebouw. In Nederland zal het Binnenhof, en dus ook de gebouwen van de Eerste en Tweede Kamer, vanaf het jaar 2020 een vergelijkbare grote renovatie ondergaan.

Het bezoek aan Oostenrijk werd grotendeels begeleid door de Nederlandse ambassade in Wenen en het in bijzonder door de Nederlands ambassadeur, de heer Marco Hennis. Van de zijde van de Eerste Kamer werd de Voorzitter vergezeld door de Griffier van de Eerste Kamer, Geert Jan Hamilton, en door stafmedewerker Tim Fonck.