Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

Op 3 november 2020 is het antwoord van de minister ontvangen en een verslag van een schriftelijk overleg opgesteld (35.602, B). Op 10 november 2020 is dit verslag van een schriftelijk overleg door de commissies I&A/JBZ en J&V voor kennisgeving aangenomen.

Europees

Op 17 december 2020 nam het Europees Parlement in plenaire zitting een resolutie aan over het voorstel.

volledige titel

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Europese Raad, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s betreffende de EU-strategie voor de veiligheidsunie

document Europese Commissie

COM(2020)605, d.d. 24 juli 2020

commissies Eerste Kamer

beleidsterreinen

Op 14 oktober 2020 is de brief met vragen over het voorstel en BNC-fiche aan de minister van Justitie & Veiligheid verstuurd. Op 3 november 2020 is het antwoord van de minister ontvangen en een verslag van een schriftelijk overleg opgesteld (35.602, B). Op 10 november 2020 is dit verslag van een schriftelijk overleg door de commissies I&A/JBZ en J&V voor kennisgeving aangenomen.

Op 8 september 2020 besloten de commissies I&A/JBZ en J&V om de voorstellen over de strategie voor de veiligheidsunie in behandeling te nemen. De commissies besloten op 29 september 2020 om op 30 september 2020 inbreng te leveren voor schriftelijk overleg over het voorstel.

Op 25 september 2020 stuurde de minister van Buitenlandse Zaken de BNC-fiches met de beoordeling van de regering over de voorstellen inzake de EU-Veiligheidsuniestrategie naar de Eerste Kamer (35.602, A).

Mededeling veiligheidsuniestrategie

In het fiche over de mededeling aangaande de EU-strategie voor de Veiligheidsunie geeft de regering aan blij te zijn met de "multidisciplinaire, geïntegreerde EU aanpak" waarmee een "toekomstbestendige veiligheidsomgeving in de EU" beoogd wordt. Wel geeft het kabinet een aantal aandachtspunten mee over de gedane voorstellen in de mededeling. Hieronder enkele voorbeelden:

• - 

  Het kabinet vindt het belangrijk dat de verschillende initiatieven goed op elkaar aansluiten.
• - 

  Wat betreft de aanpak van criminaliteit ziet het kabinet mogelijkheden voor een versterkte informatie-uitwisseling door de modernisering van de Prüm-besluiten.
• - 

  Het kabinet hoopt op een hoger ambitieniveau van de rechtshandhaving op digitaal gebied en ziet dit graag gereflecteerd in het beleid over de digitale toekomst van de EU en ziet daarbij mogelijkheden voor samenwerking tussen private bedrijven en opsporing. Daarbij zouden de nationale competenties in acht moeten worden genomen. Het kabinet betwijfelt de noodzaak voor een wederzijds bijstandsmechanisme voor de plannen rondom een Joint Cyber Unit. Hierbij zou eerst naar bestaande structuren gekeken moeten worden.
• - 

  Het kabinet is tegen de uitbreiding van het mandaat van het EOM als het gaat om terrorismemisdrijven. Hiervoor zou juist een brede aanpak nodig zijn op lokaal, nationaal en internationaal niveau. Instellingen als Europol en Eurojust zouden op dit onderwerp ingezet kunnen worden. Het EOM zou zich op het huidige mandaat moeten richten waarbij fraude met EU-gelden aangepakt wordt. Op dit gebied plaats het kabinet dan ook kanttekening als het gaat over de subsidiariteit van dit voorstel.
• - 

  Wat betreft de herziening van de Europolverordening is het kabinet sceptisch over het initiatief voor politiële samenwerking en wil voorkomen dat "bestaande bevoegdheidsverdelingen tussen de EU en de lidstaten niet wordt doorkruist".

Mededeling EU-strategie bestrijding seksueel kindermisbruik

Het kabinet is positief over vele onderwerpen uit de strategie en ziet geen problemen voor wat betreft de bevoegdheid van de Europese Commissie, subsidiariteit en proportionaliteit van de voorstellen genoemd in de strategie. Zo steunt het kabinet de oproep van de Commissie om het huidig wettelijk kader zo snel mogelijk te implementeren. Het kabinet ziet het belang van een EU-aanpak om online dienstverleners te verplichten melding te maken bij de autoriteiten zodra er materiaal van seksueel kindermisbruik wordt gevonden. Hierbij is een EU-aanpak noodzakelijk. Het wetsvoorstel zou wel flexibel moeten zijn op het gebied van de Nederlandse bestuursrechtelijke handhaving. Ook wil het kabinet meer inzicht krijgen in veroordelingen op het gebied van seksueel kindermisbruik buiten de EU. Het kabinet juicht het plan toe van de Europese Commissie om ECRIS (European Criminal Records Information System) beter in te zetten, zodat personeel werkzaam met kinderen beter gescreend kan worden. Verder geeft het kabinet aan dat de Nederlandse overheid en politie graag zouden meewerken om het voorstel rond het opzetten van een Europees centrum om seksueel kindermisbruik te voorkomen en te bestrijden. Het kabinet ziet ook een rol voor Innovatie Hub en Lab bij Europol om de lidstaten te ondersteunen bij het doen van onderzoek.

Mededeling EU-actieplan inzake vuurwapenhandel

Het kabinet geeft in het fiche aan het prettig te vinden dat de initiatieven met betrekking tot de aanpak van illegale vuurwapens nu eens in één samenhangend document worden samengebracht. In vergelijking met het voorgaande plan wordt er volgens het kabinet minder de nadruk gelegd op het uitdragen van Europese normen op het wereldtoneel, maar ziet hij in dat het "het effectiever is om de energie vooral op samenwerking met de directe geografische omgeving van de EU te richten en daar ondersteuning te bieden". Verder geeft het kabinet aan uit te kijken naar een memorandum van overeenstemming tussen pakketbeheerders en politie en douane als het gaat om het detecteren van illegale vuurwapens en vuurwapenonderdelen in postpakketten, omdat deze problematiek in Nederland bekend is. Het kabinet maakt wel een voorbehoud voor de deelname van Nederland aan acties en initiatieven die niet verplicht zijn. Dit is afhankelijk van de keuzes die gemaakt worden.

De Europese Commissie heeft op 24 juli 2020 een mededeling gepubliceerd met de EU-strategie voor de Veligheidsunie voor de periode 2020 – 2025. De Europese Commissie legt in deze strategie de nadruk op prioriteitsgebieden waarop de EU meerwaarde kan bieden in ondersteuning en bij het bevorderen van de veiligheid van eenieder in Europa. Hiertoe zijn de volgende doelen gesteld:

• - 

  Bestrijden terrorisme en georganiseerde misdaad;
• - 

  Voorkomen en opsporen van hybride dreigingen;
• - 

  Versterken kritieke infrastructuur;
• - 

  Bevorderen cyberbeveiliging; en,
• - 

  Stimuleren onderzoek en innovatie.

Om deze doelen te bereiken worden de komende vijf jaar telkens instrumenten en maatregelen ontwikkeld die in aparte voorstellen zullen worden gepresenteerd. Gelijktijdig presenteerde de Europese Commissie drie mededelingen ter uitvoering van deze meerjarenstrategie, te weten:

• - 

  een EU-strategie voor een doeltreffender bestrijding van kindermisbruik (zie COM(2020)607);
• - 

  een nieuwe drugsagenda en een nieuw actieplan van de EU inzake drugs (zie COM(2020(606); en,
• - 

  een EU-actieplan inzake de handel in vuurwapens (zie COM(2020)608).

De Europese Commissie heeft in de strategie verder de volgende vier strategische prioriteiten bepaald voor actie op EU-niveau:

• i) 

  een toekomstbestendige veiligheidsomgeving. Op dit punt worden voorstellen verwacht ter versterking van de belangrijkste online en offline infrastructuur, versterking van publiek-private samenwerking, herziening van regels over netwerk- en informatiesystemen, het creëren van een gezamenlijke cybereenheid en het opzetten en onderhouden van robuuste internationale partnerschappen;

• ii) 

  aanpak van veranderende dreigingen. De Commissie wil op dit punt de toepassing van bestaande EU-regels tegen cybercriminaliteit bevorderen, de capaciteit voor digitaal onderzoek binnen de rechtshandhaving versterken en een EU-aanpak van hybride dreigingen bevorderen in samenwerking met strategische partners, zoals de NAVO en de G7. In het kader van deze prioriteit is heden ook de EU-strategie voor een doeltreffender bestrijding van kindermisbruik gepresenteerd;

• iii) 

  bescherming van Europeanen tegen terrorisme en georganiseerde misdaad. Het accent zal voor wat betreft bestrijding van radicalisering komen te liggen op vroegtijdige opsporing, vergroten van weerbaarheid, stimulering van het afstand nemen van radicaal gedachtegoed en rehabilitatie en re-integratie. Ook op dit punt zal de EU samenwerking zoeken met strategische partners en landen buiten de EU. Ook komt er een agenda voor de bestrijding van georganiseerde misdaad, waaronder mensenhandel, wordt het kader voor het confisqueren van criminele vermogens opnieuw worden bekeken en zal de Europese Commissie een EU-actieplan tegen migrantensmokkel presenteren. In het kader van deze prioriteit zijn heden ook de EU-strategie nieuwe drugsagenda en een nieuw actieplan van de EU inzake drugs en het EU-actieplan inzake de handel in vuurwapens gepresenteerd; en,

• iv) 

  een krachtig Europees veiligheidsecosysteem. Hieronder valt het versterken van het mandaat van Europol, het verder ontwikkelen van Eurojust en het versterken van de samenwerking met Interpol. De Europese Commissie zal zich voorts buigen over het opzetten van een Europese innovatiehub voor interne veiligheid en zal basiskennis onder EU-burgers van veiligheidsdreigingen bevorderen. De Europese vaardighedenagenda (COM(2020)274) ondersteunt deze ontwikkeling.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

Op 17 december 2020 nam het Europees Parlement in plenaire zitting een resolutie aan over het voorstel.

De mededeling wordt behandeld door de commissie voor Burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE). De commissie voor Buitenlandse zaken (AFET) is aangesteld als adviescommissie.

Op 17 februari 2021 nam de Roemeense Senaat een standpunt in over het voorstel. Het standpunt is in het kader van de politieke dialoog gedeeld met de Europese Commissie.

Op 17 december 2020 nam de Franse Senaat een standpunt in over onder meer de veiligheidsunie.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.