Kamerleden nemen verkiezingen waar in Servië



Van 15 tot en met 18 december 2023 namen de Staten-Generaal deel aan een verkiezingswaarneming in Servië van de Parlementaire Assemblee van de OVSE (OVSE PA). Dit waren de Eerste Kamerleden Farah Karimi (delegatieleider, GroenLinks-PvdA, en Hoofd van de OSVE PA-missie) en Madeleine van Toorenburg (CDA). Voormalig Tweede Kamerlid Sjoerd Warmerdam (D66) nam deel als lid van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa (PACE). Zes en een half miljoen Serviërs gingen op zondag 17 december naar de stembus voor lokale en parlementsverkiezingen.


Ongelijk speelveld

De verkiezingen kenmerkten zich door onevenredig veel aandacht voor de - niet verkiesbare - zittende president Aleksander Vucic. De verkiezingen waren goed georganiseerd en er waren voldoende politieke alternatieven voor de kiezers, echter de internationale waarnemers constateerden dat de huidige president en de regeringspartijen een ongerechtvaardigd voordeel genoten. Door het gebrek aan onafhankelijke media en het beperkte bereik van commerciële tv- en radiostations ging het grootste deel van de aandacht naar president Vucic. “Er was sprake van grote sociale en politieke verdeeldheid,” constateerde Karimi. Verder sprak zij haar zorgen uit over de vrijheid van meningsuiting en de positie van de LHBTI-gemeenschap, mensenrechtenverdedigers en journalisten die geconfronteerd werden met intimidatie.


Vervroegde verkiezingen

De vervroegde parlementsverkiezingen en de gelijktijdige lokale verkiezingen vonden plaats in een complexe internationale situatie. Servië is kandidaat-lidstaat van de Europese Unie en onderhoudt goede relaties met Rusland. Nadat de Servische president op 1 november besloot tot vervroegde verkiezing registreerden 18 partijen of coalities van partijen zich voor deze verkiezingen. Het was voor de kiezers niet duidelijk op wie ze gingen stemmen omdat het stembiljet slechts de naam van de lijst bevatte en niet de te kiezen parlementariërs.


Verkiezingsdag

De Kamerleden hebben in en rond Belgrado de procedures in de stembureaus gecheckt die hoofdzakelijk waren ingericht in basis- en middelbare scholen. De algemene indrukken waren dat de stemmingen goed georganiseerd verliepen en transparant waren. De waarnemers constateerden dat een aantal stembureaus te klein was voor het aantal geregistreerde stemmers. Volgens Van Toorenburg zorgde de lange rijen en het feit dat sommige stemlokalen slechts bereikbaar waren via trappen voor slechte toegankelijkheid. Incidenteel waren er meldingen van agressie, vermoedens van het kopen van stemmen en het niet altijd goed waarborgen van het stemgeheim.


Deel dit item: