E240006
  ruit icoon
Laatste revisie: 27-03-2024

E240006 - Europees actieplan voor windenergie



Op 24 oktober 2023 presenteerde de Europese Commissie de mededeling voor een Europees actieplan voor windenergie. Met het actieplan voor windenergie wil de Europese Commissie ervoor zorgen dat de overgang naar schone energie hand in hand gaat met het concurrentievermogen van de industrie en dat windenergie een Europees succesverhaal blijft. Ook wil de Europese Commissie met het actieplan bijdragen aan het behoud van een gezonde en concurrerende toeleveringsketen voor windenergie.

Offshore-windenergie zal een grote bijdrage leveren aan de klimaat-en energiedoelstellingen van de EU. Daarom presenteerde de Europese Commissie bij het actieplan voor windenergie ook een commissiemededeling over hernieuwbare offshore-energie, voortbouwend op de EU-strategie voor offshore-energie van 2020.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in commissie Eerste Kamer.

nationaal

Op 26 maart 2024 besloot de commissie de behandeling in de Tweede Kamer af te wachten.

Europees

Het voorstel is momenteel nog niet in behandeling in de Raad.


Kerngegevens

volledige titel

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s: Europees actieplan voor windenergie

document Europese Commissie

COM(2023)669PDF-document, d.d. 24 oktober 2023

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein


Behandeling Eerste Kamer

Op 26 maart 2024 besloot de commissie de behandeling in de Tweede Kamer af te wachten.

Op 12 maart 2024 besloot de commissie EZK het windenergiepakket te agenderen wanneer meer bekend is over de procedure in de Tweede Kamer. De fracties van de ChristenUnie (Holterhues) en JA21 (Baumgarten) hebben te kennen gegeven inbreng te willen leveren.


Behandeling Tweede Kamer

De Tweede Kamer heeft vragen gesteld over het windenergiepakket tijdens het schriftelijk overleg over de Energieraad van 4 maart. De regering heeft de vragen op 29 februari 2024 beantwoord (21.501-33, 1058). Het antwoord wordt betrokken bij het commissiedebat over de Energieraad op 10 april.


Standpunt Nederlandse regering

Op 1 december 2023 stuurde de regering de kabinetsappreciatie naar de Kamer (22112, 3843). Het kabinet geeft aan de voorstellen om de (markt)uitdagingen voor de windsector en de bredere uitdagingen voor de uitrol van windenergie aan te pakken. De regering geeft aan dat het pakket goed aansluit bij eerdere voorstellen zoals het Green Deal Industrial Plan en de Net-Zero Industry Act.

De grondhouding van het kabinet ten aanzien van de bevoegdheid van beide mededelingen is positief. Het actieplan heeft betrekking op energiebeleid en de interne markt. Op beide terreinen hebben de EU en de lidstaten een gedeelde bevoegdheid. Het actieplan heeft ook raakvlakken met het mededelingingsbeleid van de EU ide nodig zijn voor de werking van de interne markt. Op dit terrein is er sprake van een exclusieve bevoegdheid van de EU. Gezien deze exclusieve bevoegdheden is het subsidiariteitsbeginsel niet van toepassing ten aanzien van de onderdelen van de mededelingen die zien op staatssteun.

Ten aanzien van de andere onderdelen van de mededelingen is de grondhouding van het kabinet tegenover de subsidiariteit positief. De doelstelling van de strategie en de energiemarkt, de noodzaak van een pan-Europese ondersteuningsstrategie voor het halen voor hernieuwbare energie en de uitdagingen op het gebied van windenergie, vind het kabinet zodanig grensoverschrijdend dat het onvoldoende door de lidstaten op centraal, regionaal of lokaal niveau kan worden verwezenlijkt. Daarom acht het kabinet een EU-aanpak nodig.

Het kabinet heeft ook ten aanzien van de proportionaliteit van de mededelingen een positieve grondhouding. De Commissie bouwt voort op bestaande beleidsinstrumenten en heeft hierop een aantal niet-wetgevende maatregelen voorgesteld waarbij genoeg ruimte behouden blijft voor lidstaten die een eigen energiemix willen bepalen. Daarom gaat het voorgestelde optreden volgens het kabinet niet verder dan noodzakelijk.

De eerste reactie van de lidstaten op de mededelingen was positief. De positie van het Europees Parlement is op het moment van schrijven onbekend. Over het algemeen is het Europees Parlement voorstander van industrieel leiderschap van de EU op het gebied van schone energietechnologieën, waaronder windenergie.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

Op 24 oktober 2023 presenteerde de Europese Commissie de mededeling voor een Europees actieplan voor windenergie. Met het actieplan voor windenergie wil de Europese Commissie ervoor zorgen dat de overgang naar schone energie hand in hand gaat met het concurrentievermogen van de industrie en dat windenergie een Europees succesverhaal blijft. Ook wil de Europese Commissie met het actieplan bijdragen aan het behoud van een gezonde en concurrerende toeleveringsketen voor windenergie.

Het actieplan bevat onmiddellijke maatregelen die de Commissie samen met de lidstaten moet nemen. Deze bouwen voort uit bestaand beleid, en richten zij zich op zes hoofdgebieden:

  • Snellere uitrol van windenergiecapaciteit en snellere vergunningsprocedures;
  • Betere opzet van veilingen;
  • Vergemakkelijking van de toegang tot financiering;
  • Een eerlijke en concurrerende internationale omgeving;
  • Vaardigheden door middel van de grootschalige partnerschappen voor vaardigheden op het gebied van hernieuwbare energie;
  • Betrokkenheid van de industrie en toezeggingen van de lidstaten.

Offshore-windenergie zal een grote bijdrage leveren aan de klimaat-en energiedoelstellingen van de EU. Daarom presenteerde de Europese Commissie bij het actieplan voor windenergie ook een commissiemededeling over hernieuwbare offshore-energie, voortbouwend op de EU-strategie voor offshore-energie van 2020. De Europese Commissie intensiveert met de commissiemededeling haar steun voor de sector hernieuwbare offshore-energie door aanvullende maatregelen te nemen voor het versterken van de netwerkinfrastructuur en regionale samenwerking, versnellen van vergunningsverlening, zorgen voor geïntegreerde maritieme ruimtelijke ordening, versterken van de veerkracht van infrastructuur, ondersteunen van onderzoek en innovatie en ontwikkelen van toeleveringsketens en vaardigheden.


Behandeling Raad

Het voorstel is momenteel nog niet in behandeling in de Raad.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Alle bronnen