Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

Nationaal

Op 22 maart 2011 heeft de Voorzitter een brief verstuurd aan de minister van Veiligheid en Justitie waarin de Voorzitter aangeeft dat Eerste Kamer vast houdt aan de eerder gekozen lijn, namelijk dat het de Eerste Kamer vrij staat om documenten die zich in het publieke domein bevinden niet alleen te gebruiken, maar ook ten behoeve van het openbare debat op de website van de Kamer te plaatsen. Met ingang van 1 april 2011 zal het document COM(2010)252/2 van de Europapoort worden verwijderd, omdat het niet langer relevant is voor de werkzaamheden van de Eerste Kamer.

Op 1 april 2011 is het document COM(2010)252/2 van de Europapoort verwijderd. Het wachten is nu op de uitkomst van de onderhandelingen.

Europees

Tijdens de Raad van 27 en 28 oktober 2011 heeft de Commissie de Raad geïnformeerd over de stand van zaken van de onderhandelingen over de overeenkomst in een besloten zitting.  

Het COM document COM(2010)252 is gepubliceerd, maar niet openbaar. 2 september 2010 is officieus via Statewatch het COM voorstel verkregen. Dit COM voorstel heeft nummer COM(2010)252/2. Dit is niet het definitieve COM document.

commissies Eerste Kamer

beleidsterrein

verwante dossiers

De commissies JBZ en Justitie hebben 6 juli 2010 besloten het ontwerpmandaat in behandeling te nemen. Zij hebben een brief gestuurd aan de minister van Justitie met het verzoek het ontwerpmandaat ter vertrouwelijke inzage te sturen. De minister is eveneens verzocht geen medewerking te verlenen aan vaststelling van het mandaat in de Raad voordat de commissie het mandaat heeft kunnen bestuderen.

Op 14 september 2010 hebben de commissies besloten dat er 28 september 2010 inbreng wordt geleverd over het ontwerpmandaat. Op 28 september 2010 besloten de commissies voorlopig nog geen inbreng te leveren. Wel besluiten zij bij de minister van Justitie te rappelleren in verband met het uitblijven van antwoord op hun brief van 6 juli 2010. In de brief werd tevens gevraagd om spoedige beantwoording van de brief met vragen over het voorstel tot wijziging van de Frontex-verordening (E100010).

Op 26 oktober 2010 hebben de commissies een brief aan de minister en staatssecretaris van Veiligheid en Justitie gestuurd over het uitblijven van een antwoord op hun brieven van 6 juli 2010 en 28 september 2010. De mogelijkheid bestaat dat het ontwerpmandaat besproken wordt op de JBZ-Raad van 8 en 9 november 2010. De commissies willen de mogelijkheid hebben om een antwoord van de minister te bespreken in de commissievergadering van 2 november 2010.

De commissies Justitie en JBZ hebben op 23 november 2010 besloten om de minister en de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie uit te nodigen voor een mondeling overleg op 30 november 2010 van 14.00-15.00. In het gesprek zullen zowel het mandaat als de wensen van de commissies ten aanzien van informatievoorziening aan de orde komen.  

Op 25 november 2010 hebben de commissies een antwoordbrief ontvangen van de minister van V&J gedateerd op 18 november 2010 met ter vertrouwelijke kennisneming het RESTREINT-document.

Op 7 december 2010 hebben de commissies het mondeling overleg met de Minister van Veiligheid & Justitie van 30 november 2010 nabesproken. Zij besloten op 14 december 2010 een conceptbrief aan de minister te bespreken waarin wordt ingegaan op de openbaarmaking van documenten op deze website en de beraadslaging over restreint documenten. De beide commissievoorzitters zullen daarna eventueel nog in overleg treden met de minister.

De commissies Justitie en JBZ hebben op 14 december 2010 de brief aan de Minister van Veiligheid en Justitie over de gang van zaken tijdens het mondeling overleg en de status van een uitgelekt 'restreint' document vastgesteld en verstuurd.

Op 24 februari 2011 heeft de Eerste Kamer een brief (gedateerd op 22 februari 2011) ontvangen van de minister van Veiligheid en Justitie met het dringende verzoek om het document COM(2010)252/2 van de website te halen. De commissies JBZ, Justitie en Europese Samenwerkingsorganisaties bespreken de brief op 15 maart 2011.

De minister van Veiligheid en Justitie heeft op 14 maart 2011 een brief aan de Eerste Kamer gestuurd met de argumentatie van de Europese Commissie voor het verzoek tot verwijdering van het document COM(2010)252/2 van de Europapoort. In de brief staat dat onderhandelingsmandaten vanzelfsprekend vertrouwelijk zijn en dat het gegeven dat het bewuste document op illegale wijze publiek is geworden via statewatch.org hier niet aan af doet. 

Op 15 maart 2011 hebben de commissies ESO, JBZ en Justitie besloten om de Voorzitter van de Eerste Kamer te adviseren de minister van Veiligheid en Justitie te laten weten dat de Eerste Kamer vast houdt aan de eerder door de commissies voor de JBZ-Raad en voor Justitie gekozen lijn, namelijk dat het de Eerste Kamer vrij staat om documenten die zich in het publieke domein bevinden niet alleen te gebruiken, maar ook ten behoeve van het openbare debat op de website van de Kamer te plaatsen. De Eerste Kamer zal het document met ingang van 1 april 2011 van de Europapoort verwijderen, omdat het niet langer relevant is voor haar werkzaamheden.

Op 22 maart 2011 heetf de Voorzitter van de Eerste Kamer een brief aan de minister van Veiligheid en Justitie verstuurd waarin de minister wordt medegedeeld dat de commissies geen reden zien om hun eerdere standpunt te verlaten, maar dat de brief per 1 april 2011 van de Europapoort zal worden gehaald aangezien het betreffende mandaat al door de Raad is vastgesteld en het document niet langer relevant is voor de werkzaamheden van de Kamer.

Het ontwerpmandaat betreft onderhandelingen over een nieuwe overeenkomst met de Verenigde Staten inzake de bescherming van persoonsgegevens die worden verwerkt in het kader van trans-Atlantische politiële en justitiële samenwerking in strafzaken. De overeenkomst bevat geen grondslag voor de overdracht van data. Daarvoor zijn aparte overeenkomsten tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten nodig, bijvoorbeeld die inzake SWIFT (dossier E100013) of inzake PNR (dossier E100002). De nieuw te sluiten overeenkomst is op al dit soort geldende en toekomstige overeenkomsten over overdracht en verwerking van data van toepassing en fungeert dus als een overkoepelend juridisch kader.

Op grond van het ontwerpmandaat moet in de overeenkomst worden vastgelegd dat persoonsgegevens alleen mogen worden verwerkt voor specifieke, legitieme doelen en bewaard voor een beperkte tijd. Overdracht van data aan derde landen wordt aan banden gelegd. Een ieder heeft recht op inzage in en correctie en schrapping van zijn gegevens. Onafhankelijke publieke instanties in de Verenigde Staten en de Europese Unie houden toezicht op de naleving van de regels. De overeenkomst moet ook voorzien in rechtsbescherming en in schadeloosstelling in het geval dat de regels worden overtreden en burgers daardoor schade lijden.

Ingevolge artikel 218 van het EU-Werkingsverdrag moet de Raad het ontwerpmandaat vaststellen en behoeft de overeenkomst de goedkeuring van het Europees Parlement. 

Lees meer: persbericht Rapid (Europese Commissie) 26 mei 2010

In april/mei 2010 is er een roadmap van de impact assessment (IA) van onderhavig voorstel gepubliceerd. Dit document is officieus verkregen via Statewatch. De IA is een document van de EC. Voordat de EC een nieuw initiatief voorstelt wil ze inschatten wat de potentiële economische, sociale en omgevingsgevolgen zijn. Een IA is een set van logische stappen om dit te bepalen. Het is een proces dat feitelijke informatie voorbereid over de voor- en nadelen van het voorstel voor besluitvorming. Zodra het voorstel van de EC is gepubliceerd wordt de IA openbaar.

Eurocommissaris Reding heeft 14 juli 2010 een toespraak gehouden tijdens een bijeenkomst van de Article 29 Working Party over data protectie. Ze noemt ook de onderhandelingen over onderhavig ontwerp-mandaat. Deze overeenkomst zal een kader vaststellen voor dataprotectie, maar is op zichzelf geen basis voor specifieke gegevensuitwisseling. Daar zal altijd een specifieke overeenkomst voor nodig zijn.

2 september 2010 is officieus via Statewatch het COM voorstel verkregen. Dit COM voorstel heeft nummer COM(2010)252/2. Dit is niet het definitieve COM document.

De staf van de Eerste Kamer heeft op 30 juni 2010 verzocht om openbaarmaking van het COM voorstel. De EC heeft dit verzoek op 7 oktober 2010 negatief beantwoord. In de brief stelt de EC dat openbaarmaking van het document de onderhandelingspositie van de EU kan verzwakken en de diplomatieke betrekkingen met de VS op dit punt negatief kan beïnvloeden. 

JBZ-Raad 27 en 28 oktober 2011 (agendapunt 19)

Tijdens de Raad heeft de Commissie een presentatie gegeven van de stand van zaken van de onderhandelingen over een overkoepelende overeenkomst over de bescherming van de gegevens van Europese en Amerikaanse burgers in een besloten zitting. Er wordt sinds mei 2010 onderhandeld over deze overeenkomst.

Deze overeenkomst is potentieel veelbelovend, maar omdat er sprake is van fundamentele verschillen tussen het gegevensbeschermingsrecht van de EU en de VS zijn de onderhandelingen moeilijk. Er zijn inmiddels zes onderhandelingsronden geweest. In deze ronden is op enkele onderdelen vooruitgang geboekt. De zesde onderhandelingsronde heeft op 9 september 2011 plaatsgevonden. Nederland zal de presentatie van de Commissie aanhoren. Nederland vindt het belangrijk in deze onderhandelingen te investeren.

JBZ-raad 9-10 juni 2011 (agendapunt 33)

De Commissie zal een korte terugkoppeling geven van de besprekingen van het Voorzitterschap samen met de Europese Commissie met de bewindspersonen van Homeland Security en Justice uit de Verenigde Staten. Deze bijeenkomst volgde op de eveneens in Budapest gehouden Cybercrime Conferentie (12 en 13 april jl.), waarbij de beide Amerikaanse bewindspersonen aanwezig waren.

Op de EU-VS agenda stonden elf punten, waaronder geen verrassende want de agenda is een vervolg op de eerdere besprekingen die halfjaarlijks in deze samenstelling worden gehouden. Het betrof onder andere een stand van zaken met betrekking tot de voorbereiding van de onderhandelingen over de gegevensbeschermingsovereenkomst EU-VS. Prominent op de agenda stond het onderwerp Cybercrime/Cybersecurity. Er is een VS-EU werkgroep die zaken als publiek-private samenwerking, incidentenmanagement en bewustwording bespreekt. Van beide kanten werd het belang van het ratificeren van de Raad van Europa Conventie betreffende cybercrime benadrukt. Er is aandacht gevraagd voor de toenemende problemen met betrekking tot cocaïne en het transport hiervan naar de VS en Europa. De Lissabon Conferentie en de G8 bijeenkomst in Parijs (door Frankrijk georganiseerd in mei 2011) besteden aandacht aan deze problematiek, met een focus op handhaving, witwassen en corruptie. Er werd gekeken naar de voortgang van de onderhandelingen over EU-VS PNR (uitwisseling van passagiersgegevens). Die onderhandelingen lopen sinds december 2010. De wensen over definities, reikwijdte en bewaartermijnen lopen nog uiteen. In de EU-VS werkgroep inzake migratie (Platform on Migration) is een gebalanceerde dialoog gevoerd over alle aspecten van migratie: legaal-illegaal, asiel en vluchtelingenzaken, grensmanagement, migratie en ontwikkeling. Als laatste was een onderwerp toegevoegd: de situatie in Noord-Afrika. Er is een open gesprek geweest over de democratische ontwikkelingen in deze regio en daarbij speciaal aandacht voor de migratiestromen. Activiteiten door de EU en de VS zijn toegelicht.

JBZ-Raad 2 en 3 december 2010 (agendapunt A19)

De Raad zal instemming worden gevraagd met de richtsnoeren voor de onderhandelingen tussen de EU en de VS met betrekking tot de bescherming van persoonsgegevens in gevallen waarin tussen de EU, de lidstaten en de VS deze gegevens worden uitgewisseld ten behoeve van politie en justitie. De te sluiten overeenkomst bevat geen zelfstandige grondslag voor de overdracht van gegevens. Daarvoor dienen steeds aparte overeenkomsten te worden gesloten.

Het Voorzitterschap meldde dat de voorzitter en rapporteur van het Europees Parlement brieven aan het Voorzitterschap hebben gestuurd met een oproep aan de Raad vandaag het mandaat goed te keuren. Daarnaast meldde het Voorzitterschap dat volgende week een ministeriële vergadering EU-VS zal plaatsvinden, waarmee het belang van goedkeuring van het mandaat werd onderstreept. Na discussie heeft de Raad het onderhandelingsmandaat aangenomen. 

Het voorzitterschap heeft 28 mei 2008 het definitieve ontwerprapport van de EU-US High Level Contact Group (HLCG) over het delen van informatie en de bescherming van privacy en persoonlijke gegevens naar COREPER gestuurd. Het voorzitterschap benadrukt dat dit geen rapport is van de Raad of de Europese Commissie, maar van de HLCG.

De commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE) van het EP heeft op 10 september 2010 twee werkdocumenten over onderhavig voorstel gepubliceerd. Het eerste werkdocument gaat over de benadering van gegevensbescherming in de EU. Het tweede werkdocument gaat in op de aanpak van de VS op het gebied van de bescherming van persoonsgegevens.

Op 25 oktober 2010 heeft er een hoorzitting plaatsgevonden in het EP over gegevensbescherming in een trans-Atlantisch perspectief.

Het Europees Parlement heeft op 11 november 2010 een resolutie aangenomen over het ontwerpmandaat op basis van de tekst die het heeft ontvangen van de EC op 26 mei 2010. Het EP onderschrijft de aanbeveling van de Commissie aan de Raad om machtiging te verlenen voor het openen van onderhandelingen over een overeenkomst tussen de EU en de VS inzake de bescherming van persoonsgegevens.

De LIBE commissie van het EP heeft op 24 november 2010 een brief gestuurd aan de EC waarin de sterke steun van de commissie voor het ontwerpmandaat, zoals het omschreven staat in het document van 26 mei 2010, herhaald wordt.

De Article 29 Data Protection Working Party heeft op 19 november 2010 een brief gestuurd aan de Europese Commissie, de Raad en het Europees Parlement over onderhavig onderhandelingsmandaat. In de brief geven de Europese dataprotectie instellingen aan dat de overeenkomst in overeenstemming moet zijn met het Europese juridisch raamwerk voor dataprotectie. De overeenkomst zou op zichzelf geen basis moeten zijn voor het uitwisselen van informatie, maar zou de algemene principes voor dataprotectie moeten bewaken.

De instellingen zijn bezorgd over de uitkomst van de onderhandelingen.

De website www.publiekrechtenpolitiek.nl heeft op 2 maart 2011 een artikel gepubliceerd over het verzoek van de minister van Veiligheid en Justitie om het document COM(2010)252/2 van de Europapoort te halen. Het artikel geeft aan dat de verantwoordelijke commissies in de Senaat een principiële positie betrokken: De commissies zijn van mening dat het de Eerste Kamer vrij staat om documenten die zich in het publieke domein bevinden niet alleen te gebruiken, maar ook ten behoeve van het openbare debat op de website van de Kamer te plaatsen. De rol en functie van de Kamer brengen met zich mee dat de Kamer kennis neemt van de opvattingen, kritieken en opmerkingen van burgers en organisaties over de inhoud van dergelijke politiek van belang zijnde documenten. Plaatsing op de website kan daartoe dienstig zijn.

In oktober 2011 heeft Statewatch een analyse van professor Deirdre Curtin getiteld "Europe's secret international negotiations violate EU law" gepubliceerd. Dit dossier komt voor in het artikel. De auteur stelt dat bijzonder genoeg de Europese Commissie Nederland expliciet bedreigde met een inbreukprocedure wegens schending van Europees recht.