E150006
  ruit icoon
Laatste revisie: 08-01-2016

E150006 - Commissiemededeling over fiscale transparantie ter bestrijding van belastingontduiking en -ontwijking



Op 18 maart 2015 heeft de Europese Commissie een pakket fiscale transparantiemaatregelen gepresenteerd in het kader van haar  agenda om belastingontwijking door bedrijven en schadelijke belastingconcurrentie in de EU aan te pakken. Het pakket omvat onder andere een mededeling met een aantal andere initiatieven om het streven naar fiscale transparantie in de EU te bevorderen. 


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

De commissie FIN heeft tijdens haar vergadering van 29 september 2015 besloten de reactie van de staatssecretaris van 22 september 2015, inzake de wijziging van Richtlijn 2011/16/EU (E150007) en de mededeling 'Een eerlijk en doeltreffend vennootschapsbelastingstelsel in de Europese Unie' (E150012), te betrekken tijdens een mondeling overleg met de staatssecretaris dat op 24 november 2015 heeft plaatsgevonden.

Europees

Tsjechië heeft tijdens de vergadering van de ECOFIN-raad van 5 en 6 oktober 2015 gepleit voor een sterkere aanpak van belastingontwijking op het gebied van de BTW. De Europese Commissie heeft aangegeven volgend jaar voorstellen te doen omtrent de aanpak van btw-fraude.


Kerngegevens

document Europese Commissie

COM(2015)136PDF-document, d.d. 18 maart 2015

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein

verwante dossiers


Behandeling Eerste Kamer

De commissie FIN heeft tijdens haar vergadering van 29 september 2015 besloten de reactie van de staatssecretaris van 22 september 2015, inzake de wijziging van Richtlijn 2011/16/EU (E150007) en de mededeling 'Een eerlijk en doeltreffend vennootschapsbelastingstelsel in de Europese Unie' (E150012), te betrekken tijdens een mondeling overleg met de staatssecretaris dat op 24 november 2015 heeft plaatsgevonden. 

Op 22 september 2015  heeft de staatssecretaris van Financiën een reactie gestuurd op de gestelde vragen van de Eerste Kamer commissie Financiën van 20 juli 2015. Er is geen inbreng vanuit de Eerste Kamer geleverd over onderhavige mededeling. De inbreng die geleverd is betrof het richtlijnvoorstel tot wijziging van Richtlijn 2011/16/EU (E150007) en de mededeling 'Een eerlijk en doeltreffend vennootschapsbelastingstelsel in de Europese Unie' (E150012).

Op 7 juli 2015 heeft de commissie Financiën besloten om op 10 juli 2015 inbreng te leveren voor schriftelijk overleg met de regering. Daarnaast werd besloten in de tweede helft van september 2015 de staatssecretaris van Financiën uit te nodigen voor een mondeling overleg over de (Europese) ontwikkelingen inzake fiscale transparantie en het actieplan vennootschapsbelastingstelsel. 

De commissie Financiën heeft op 23 juni 2015 besloten om 7 juli 2015 inbreng te leveren voor schriftelijk overleg over het richtlijnvoorstel tot wijziging van Richtlijn 2011/16/EU (E150007) en de mededeling. Daarbij wordt ook de mededeling 'Een eerlijk en doeltreffend vennootschapsbelastingstelsel in de Europese Unie' (E150012) betrokken.

De commissie Financiën heeft op 19 mei 2015 de besluitvorming aangehouden tot 23 juni 2015

De commissie Financiën heeft op 31 maart 2015 besloten dat zij het BNC-fiche van de regering afwacht, alvorens te besluiten over het al of niet leveren van inbreng voor schriftelijk overleg met de regering en/of de Europese instellingen. 


Behandeling Tweede Kamer

Tijdens een algemeen overleg op 17 juni 2015 is de agenda van de ECOFIN-raad voorbesproken. Op de agenda van de Raad stond onder meer een gedachtewisseling over dit voorstel. 

Op 12 juni 2015 heeft de staatssecretaris van Financiën een brief naar de Tweede Kamer gestuurd waarin gevolg wordt gegeven aan de motie-Klaver. Deze motie riep op tot het verlenen van volledige medewerking aan het onderzoek van de TAXE-commissie. Dit is een bijzondere commissie van het Europees Parlement die onderzoek doet naar fiscale rulings en andere maatregelen van vergelijkbare aard op met vergelijkbaar effect in Europa. De staatssecretaris van Financiën wil dat Nederland een voortrekkersrol gaat vervullen in het vergroten van transparantie bij de aanpak van belastingontwijking van bedrijven. Er zal een overeenkomst worden gesloten met Duitsland op het gebied van uitwisseling van informatie over rulings. Daarnaast wisselt Nederland eenzijdig spontaan informatie uit over substancearme vennootschappen waarvan de werkzaamheden hoofdzakelijk bestaan uit het ontvangen van rente of royalty's met landen waarin deze vennootschappen een beroep hebben gedaan op het belastingverdrag. De huidige Nederlandse wet- en regelgeving kent verscheidene bepalingen die grondslaguitholling en winstverschuiving helpen voorkomen.   

Tijdens het algemeen overleg Internationaal Fiscaal Beleid, dat plaatsvond op 3 juni 2015, is onder andere gesproken over de mededeling en het richtlijnvoorstel (E150007). 

Het BNC-fiche over de mededeling en de richtlijnen fiscale transparantie ter bestrijding van belastingontduiking en - ontwijking werd op 30 april 2015 besproken en besloten werd deze toe te voegen aan het algemeen overleg later die dag over de eerstvolgende Eurogroep/ECOFIN Raad. 

Op 23 april 2014 is tijdens het algemeen overleg ter voorbereiding op de informele ECOFIN-Raad van 24 en 25 april 2015 gesproken over transparantie in de financiële sector. 

Ook de Tweede Kamercommissie Financiën heeft het actieplan voor de inspanningen ter bestrijding van belastingontwijking en belastingfraude als prioritair aangemerkt. 


Standpunt Nederlandse regering

Het BNC-fiche van 24 april 2015 gaat niet alleen over het richtlijnvoorstel inzake de automatische uitwisseling van inlichtingen op belastinggebied maar ook over het voorstel tot het intrekken van de Spaartegoedenrichtlijn (COM(2015)129). Beide voorstellen zijn gebaseerd op artikel 115 VWEU (interne markt) en het Nederlandse kabinet kan zich vinden in deze rechtsbasis.

Het kabinet beoordeelt de subsidiariteit van het richtlijnvoorstel over de uitwisseling van informatie over rulings positief. Agressieve belastingplanning schaadt de interne markt. Het uitwisselen van informatie over grensoverschrijdende rulings kan daarom het beste gecoördineerd plaatsvinden, in EU- en OESO-kader. In het verleden zijn er wel enkele minder vergaande initiatieven ontplooid, maar die hebben nauwelijks geleid tot uitwisseling van informatie over rulings. Europese wetgeving is de manier waarop transparantie onder de lidstaten wordt gegarandeerd.

Over de proportionaliteit oordeelt het kabinet positief, wanneer rekening gehouden wordt met onderstaande mogelijkheden tot verbetering. Het kabinet onderschrijft het gebruik van een richtlijn, omdat op die manier een gelijk speelveld gecreëerd wordt binnen de EU en is positief over het doel van het voorstel, zijnde de bestrijding van grensoverschrijdende belastingontwijking, schadelijke belastingconcurrentie en agressieve belastingplanning. Om belastingontwijking goed te kunnen bestrijden is het kabinet van mening dat het vergroten van transparantie bijdraagt aan bestrijding van belastingontwijking. Daarom is het kabinet voor uitwisseling van rulings in de toekomst.

In zijn huidige vorm schiet het richtlijnvoorstel van de Commissie zijn doel voorbij. Het voorstel is te complex, bezwarend en onduidelijk om hieraan uitvoering te kunnen geven met hoge uitvoeringskosten tot gevolg. Het kabinet ziet verschillende mogelijkheden om de proportionaliteit van het voorstel te verbeteren. Het kabinet zet in op een realistische termijn waarbinnen informatie over de toekomstige en bestaande rulings moet worden verstrekt. Voor de in het verleden afgegeven rulings moet een methode worden ontwikkeld die praktisch haalbaar is qua inzet van personeel en ICT om tot een goede uitwisseling te komen. De hoeveelheid informatie die moet worden uitgewisseld dient genoeg, maar niet onnodig veel te zijn, om een goed oordeel over de ruling te kunnen geven. De definitie van rulings moet duidelijk zijn en de uitwisseling moet eenvoudig praktisch hanteerbaar zijn (b.v. het risico op agressieve belastingplanning van kleinere bedrijven is gering, maar de kosten zijn hoog om alle gemaakte afspraken na te gaan en vervolgens de informatie over deze afspraken te versturen. Het kabinet zet er om deze reden op in dat het mkb niet onder de reikwijdte van deze richtlijn valt.). Daarnaast is het belangrijk dat de Commissie alleen toegang tot de gegevens krijgt om toezicht te kunnen houden op de uitwisseling van informatie van rulings. 


Samenvatting voorstel Europese Commissie

Deze mededeling maakt, samen met het richtlijnvoorstel inzake de voor lidstaten verplichte automatische uitwisseling van inlichtingen over fiscale rulings (zie dossier E150007), onderdeel uit van het pakket fiscale transparantiemaatregelen. De Commissie zet in de mededeling een aantal andere initiatieven uiteen om het streven naar fiscale transparantie te vergroten. Het gaat hierbij om de volgende initiatieven:

  • beoordeling van mogelijke nieuwe transparantievereisten voor multinationals;
  • herziening van de gedragscode inzake de belastingregeling voor ondernemingen;
  • kwantificering van de omvang van de belastingontduiking en -ontwijking;
  • intrekking van de spaarrichtlijn.

Behandeling Raad

Tsjechië heeft tijdens de vergadering van de ECOFIN-raad van 5 en 6 oktober 2015 gepleit voor een sterkere aanpak van belastingontwijking op het gebied van de BTW. De Europese Commissie heeft aangegeven volgend jaar voorstellen te doen omtrent de aanpak van btw-fraude.

Tijdens de ECOFIN-Raad van 13 en 14 juli 2015 is onder andere gesproken over de bestrijding van belastingfraude en -ontwijking en verdieping van de kapitaalmarktunie en van de monetaire unie. Gedurende het Luxemburgse voorzitterschap zal hier prioriteit aan worden gegeven. 

Tijdens de Raad voor Economische en Financiële Zaken (ECOFIN) van 18 en 19 juni 2015 is het Commissievoorstel voor automatische uitwisseling van belastingsrulings besproken. Het Lets voorzitterschap concludeerde dat een akkoord dichtbij is, maar dat een aantal punten nog op technisch niveau verder moet worden uitgewerkt. 

De informele ECOFIN-Raad van 24-25 april 2015 heeft gediscussieerd over belastingontwijking door multinationals. Eurocommissaris Moscovici gaf aan dat de strijd tegen belastingontwijking een nieuwe impuls nodig heeft. Dit is noodzakelijk voor een gelijk speelveld tussen lidstaten en bedrijven. Vanuit het perspectief van de overheidsfinanciën is het daarnaast van belang om uitholling van de grondslag te voorkomen. Veel lidstaten - waaronder Nederland - gaven aan een snelle adoptie van de richtlijn over tax rulings (E150007) van groot belang te vinden om transparantie te vergroten.

Ten aanzien van de Gedragscodegroep gaf een aantal grotere lidstaten (Duitsland, Frankrijk en Spanje) aan dat het mandaat herzien moet worden. Te denken valt aan het ontwikkelen van richtsnoeren voor best practices. Nederland bracht in de vergadering in dat nieuwe regelgeving om belastingontwijking tegen te gaan zoveel mogelijk in juridisch bindende instrumenten moet worden vastgelegd, omdat een gelijk speelveld gebaat is bij juridische afdwingbaarheid. 

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

Op 23 juni 2015 heeft het Portugese parlement een brief gestuurd aan de Europese Commissie in het kader van de politieke dialoog. 

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Alle bronnen