E160043
  ruit icoon
Laatste revisie: 13-11-2023

E160043 - Voorstel voor een richtlijn voor een gemeenschappelijke geconsolideerde vennootschapsbelasting (Common Consolidated Corporate Tax Base - CCCTB)



Met de invoering van de Common Consolidated Tax Base (CCCTB) beoogt de Commissie een transparanter, efficiënter en eerlijker systeem voor de berekening van de heffingsgrondslag van grensoverschrijdende vennootschappen tot stand te brengen.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

Op 5 juni 2018 vond er een mondeling overleg plaats met de staatssecretaris van Financiën over onder andere de CC(C)TB voorstellen. Het mondeling overleg is online terug te kijken.

Europees

Het voorstel is door de Europese Commissie ingetrokken voor de publicatie van het voorstel BEFIT (COM/2023/532) op 12 september 2023.


Kerngegevens

volledige titel

Voorstel voor een richtlijn van de Raad voor een gemeenschappelijke geconsolideerde vennootschapsbelasting (Common Consolidated Corporate Tax Base - CCCTB)

document Europese Commissie

COM(2016)683PDF-document, d.d. 25 oktober 2016

rechtsgrondslag

Artikel 115 VWEU

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein

verwante dossiers


Behandeling Eerste Kamer

Op 5 juni 2018 vond er een mondeling overleg plaats met de staatssecretaris van Financiën over onder andere de CC(C)TB voorstellen. Het mondeling overleg is online terug te kijken.

Op 9 mei 2018 stuurde de Staatssecretaris van Financiën een brief aan de Eerste Kamer waarin onder andere wordt ingegaan op ontwikkelingen over de onderhandelingen van de C(C)CTB voorstellen in de Raad. Het verslag van een schriftelijk overleg is betrokken bij een mondeling overleg met de staatssecretaris van Financiën op 5 juni 2018.

Op 27 september 2017 voerden de leden Van de Ven (VVD) en Van Rij (CDA) een gesprek met Europarlementariër Paul Tang over het CCTB- en het CCCTB-voorstel.

Op 12 september 2017 heeft de commissie Financiën besloten om de brief van de regering van 7 september 2017 (34.604, F) voor kennisgeving aan te nemen.

Op 7 september 2017 heeft de staatssecretaris van Financiën geantwoord op de brief over de afspraken inzake de informatievoorziening over de C(C)CTB-voorstellen. Op 12 september 2017 besprak de commissie Financiën het verslag van het schriftelijke overleg (34.604, F).

De voorzitter van de Eerste Kamer heeft op 11 juli 2017 een brief aan de staatssecretaris van Financiën gestuurd over de afspraken die zijn gemaakt rond de informatievoorziening van fiscale voorstellen op het terrein van de vennootschapsbelasting (C(C)CTB-voorstellen). Ook heeft zij een brief gestuurd aan de minister president over de informatievoorziening aan de Eerste Kamer inzake Europese voorstellen met een afschrift van deze brief aan de minister van Buitenlandse Zaken.

Op 11 juli 2017 besloot de commissie om het gesprek met de rapporteurs van het Europees Parlement over de C(C)CTB-voorstellen te laten plaatsvinden op 27 september. Een aantal leden hebben zich voor dit gesprek aangemeld.

De commissie besloot op 27 juni 2017 in te gaan op het verzoek van de rapporteurs van het Europees Parlement om te spreken over de CCTB- en CCCTB-voorstellen en vraagt de griffie om hiervoor een datum in september 2017 te plannen.

Op 23 juni 2017 hebben de rapporteurs in het Europees Parlement, de heren Paul Tang en Alain Lamassoure verzocht om een overleg met de commissie over de C(C)CTB-voorstellen.

Op 2 juni 2017 stuurde de Europese Commissie haar reactie op de subsidiariteitsbezwaren die de Eerste Kamer had ingediend over de C(C)CTB-voorstellen en het voorstel over hybride mismatches (zie 34.604, B). Op 13 juni 2017 besprak de commissie Financiën deze reactie en heeft deze voor kennisgeving aangenomen.Naar aanleiding van het gesprek met de staatssecretaris acht de commissie het aangewezen om op niveau van de Kamer een brief aan de regering sturen om te komen tot schriftelijke afspraken over de toekomstige informatievoorziening aan de Kamer omtrent Europese voorstellen.

De commissie besprak het verslag van een schriftelijk overleg (34.604, D) op 23 mei 2017 en besloot om mogelijk in mondeling overleg te treden met de staatssecretaris. De leden Van de Ven (VVD), Van Rij (CDA) en Backer (D66) voeren eerst op 6 juni 2017 informeel overleg met hem over de procedurele gang van zaken.

Op 16 mei 2017 heeft de staatssecretaris van Financiën zijn reactie gestuurd op de brief van 19 april 2017 inzake de vragen die de commissie stelde over de informatievoorziening van de regering tijdens de onderhandelingen over de vennootschapsbelastingvoorstellen (34.604, D).

De commissie Financiën stemde op 18 april 2017 in met de concept commissiebrief aan de staatssecretaris van Financiën over de behandeling van het pakket vennootschapsbelastingen. De brief is op 19 april 2017 verstuurd.

Op 4 april 2017 besprak de commissie het verslag van een schriftelijk overleg (34.604, C) en besloot zij de staf te verzoeken een brief op te stellen aan de staatssecretaris over de informatievoorziening aan de Eerste Kamer tijdens de voortgang van het dossier.

De staatssecretaris van Financiën stuurde een reactie op 29 maart 2017 (34.604, C) op de twee brieven die de commissie Financiën op 20 en 27 januari 2017 verstuurde over de (C)CCTB-voorstellen en hybride mismatches.

Aanvullende schriftelijke vragen van de fractie van de CDA over de (C)CCTB-voorstellen zijn op 27 januari 2016 per brief verstuurd aan de minister van Financiën.

Op 20 januari 2017 is een brief met vragen aan de minister van Financiën gestuurd in aanvulling op de eerder gemaakte subsidiariteitsbezwaren bij de Europese Commissie over (C)CCTB-voorstellen en het voorstel inzake hybride mismatches.

Op 17 januari 2017 besprak de commissie Financiën of zij in schriftelijk overleg wil treden over de voorstellen waarop zij eerder subsidiariteitsbezwaren heeft ingediend. De fracties van de VVD en CDA hebben aangegeven schriftelijke inbreng te leveren over het voorstel inzake hybride mismatches (E160046) en de (C)CCTB-voorstellen (E160043 en E160044).

Op 21 december 2016 is de brief met subsidiariteitsbezwaren van de Eerste Kamer over de drie voorstellen uit het Pakket Vennootschapsbelasting aan de Europese Commissie verstuurd.

De subsidiariteitsoordelen van de fracties VVD en CDA over 3 voorstellen uit het pakket Vennootschapsbelasting over de CCTB, de CCCTB en hybride mismatches (zie E160043, E160044, E160046) zijn naar de plenaire vergadering doorgeleid. Op 20 december 2016 heeft de Eerste Kamer tijdens de plenaire vergadering per voorstel gestemd over deze subsidiariteitsbezwaren. Na stemming bij zitten en opstaan zijn de bezwaren vastgesteld.

Op 29 november 2016 besprak de commissie Financiën de verdere behandeling van de voorstellen bij het EU-pakket Vennootschapsbelasting en besloot het pakket te agenderen op 13 december 2016 om het te toetsen aan de subsidiariteit.

Op 22 november 2016 besprak de commissie Financiën de BNC-fiches van de regering over de voorstellen inzake vennootschapsbelasting. Tijdens de vergadering werd aangegeven dat een aantal fracties behoefte heeft aan schriftelijk overleg met de regering. Ook gaf een aantal fracties te kennen subsidiariteitsbezwaren te hebben ten aanzien van de voorstellen. De commissie besluit kennis te willen nemen van (eventuele) inbreng vanuit de Tweede Kamer ter zake. De commissie besluit hierna het pakket opnieuw te agenderen, op 29 november 2016 of 6 december 2016.

De commissie Financiën besprak de voorstellen met betrekking tot vennootschapsbelasting in de EU op 8 november 2016 (zie ook E160042, E160044, E160045 en E160046) en besloot de kabinetsappreciatie over de voorstellen af te wachten.


Behandeling Tweede Kamer

De Tweede Kamer stemde op 22 december 2016 over een motie bij het voorstel over hybride mismatches (E160046). Op 23 december 2016 is de brief aan de Europese Commissie verstuurd over het negatieve subsidiariteitsoordeel.

Op 20 december 2016 heeft de Tweede Kamer de subsidiariteitsbezwaren bij de voorstellen over een CCTB en CCCTB naar de Europese Commissie gestuurd.

Op 15 december 2016 heeft de commissie voor Europese Zaken een conceptbrief met de uitkomsten van een subsidiariteitstoets over de voorstellen inzake een CCCTB (COM(2016)683PDF-document, E160043) en een CCTB (COM(2016)685PDF-document, E160044) ter stemming voorgelegd aan de Tweede Kamer. Op 20 december 2016 heeft de Tweede Kamer bij stemming besloten de subsidiariteitsbezwaren zoals voorgesteld door de commissie voor Europese Zaken te ondersteunen.

De Tweede Kamer heeft op 6 december 2016 het behandelvoorbehoud bij het EU-pakket vennootschapsbelasting opgeheven.

Op 1 december 2016 is plenair het pakket Vennootschapsbelasting behandeld en is gestemd over de moties die tijdens deze behandeling zijn ingediend.

De Tweede Kamer stemde op dinsdag 15 november 2016 voor het plaatsen van een parlementair behandelvoorbehoud bij het EU-pakket vennootschapsbelasting.


Standpunt Nederlandse regering

In de mededeling licht de Europese Commissie de 4 bijbehorende voorstellen uit het EU-pakket vennootschapsbelastingen toe. In fiche 3, dat de regering op 19 november 2016 aan de Kamer toestuurde, reageert het kabinet met name over de twee voorstellen voor een richtlijn inzake de gemeenschappelijke heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting (CCTB) en de consolidatie (CCCTB). ''De nieuwe richtlijnvoorstellen zijn verplicht van toepassing op EU-lichamen en in de EU gelegen vaste inrichtingen van multinationale groepen met een totale geconsolideerde groepsopbrengst van ten minste €750 miljoen en zijn optioneel voor overige ondernemingen binnen de EU.''

De geconsolideerde winst van ondernemingen wordt door middel van een gezamenlijke heffingsgrondslag verdeeld over de lidstaten waar de ondernemingen actief zijn. De belastingplichtige moeder van de groep doet de aangifte in de lidstaat waar de moederonderneming is gevestigd of is gelegen. Belastingcontroles en -geschillen worden geregeld in de lidstaat van de moedervestiging.

Het kabinet oordeelt dat de beleidsvrijheid van de regering beperkt wordt door deze maatregelen, omdat de heffingsgrondslag en de winst op Europees niveau geregeld worden. Misbruik kan volgens het kabinet lastig bestreden worden, omdat voor verandering van de richtlijnen unanimiteit nodig is. Daarnaast blijft de economische groei door de voorstellen beperkt. Ook wordt voorzien dat de belastingdienst extra capaciteit nodig heeft om het systeem toe te passen.

Specifiek op het voorstel voor een CCCTB, maakt het kabinet de volgende kanttekeningen:

  • Het is niet helder waarom de verrekenprijzen voor onderlinge transacties niet in lijn zijn met de OESO-afspraken
  • De verdeelsleutel voor de geconsolideerde winst is zo vormgegeven dat lidstaten met een grote, conventionele industrie meer winst toebedeeld krijgen dan lidstaten met een grote dienstensector en veel innovatieve bedrijven
  • Lidstaten moeten erop vertrouwen dat andere lidstaten de vennootschapsbelasting ook voor hen vaststellen, controleren en innen

Omdat er in OESO-verband al afspraken zijn gemaakt over verrekenprijzen waarop de winst internationaal wordt gealloceerd, ziet het kabinet geen noodzaak om de consolidatie en herverdeling op Europees niveau uit te voeren. Daarnaast ziet zij een nadeel voor de Nederlandse belastingopbrengsten omdat de verdeelsleutel niet aansluit bij de dienstverleningseconomie. Dit geldt mogelijk ook voor andere lidstaten. Om deze redenen beoordeelt het kabinet de subsidiariteit en proportionaliteit van het voorstel negatief.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

Met de CCCTB zullen vennootschappen voor het eerst over één enkele rulebook beschikken voor de berekening van hun belastbare winsten in de gehele EU.

Het nieuwe vennootschapsbelastingstelsel is er volgens de Commissie op gericht om:

  • verplicht te zijn voor grote multinationale groepen, die het best in staat worden geacht om aan agressieve fiscale planning te doen;
  • mazen te sluiten waarvan momenteel gebruik wordt gemaakt door voor fiscale doeleinden met winsten te schuiven;
  • innovatie te ondersteunen door te voorzien in fiscale stimuleringsmaatregelen voor werkzaamheden op het gebied van onderzoek en ontwikkeling (O&O) welke met de reële economische activiteit verband houden.

Vennootschapsbelastingtarieven vallen niet onder de CCCTB: deze blijven tot de nationale soevereiniteit behoren. Met de invoering van de CCCTB zal volgens de Commissie een transparanter, efficiënter en eerlijker systeem voor de berekening van de heffingsgrondslag van grensoverschrijdende vennootschappen tot stand worden gebracht, wat in een ingrijpende hervorming van de vennootschapsbelasting in de gehele EU zou moeten uitmonden.

De CCCTB zal volgens de Europese Commissie resulteren in een verbetering van de eengemaakte markt voor het bedrijfsleven, onder meer door het verminderen van de administratieve lasten. Ook beoogt de CCCTB belastingontwijking te helpen tegengaan. Het voorstel moet een einde maken aan tussen nationale stelsels bestaande incongruenties die thans door agressieve fiscale planners worden uitgebuit. De CCCTB is er volgens de Commissie tevens op gericht om de groei, de werkgelegenheid en de investeringen in de EU te ondersteunen, onder meer door solide en voorspelbare regels, een eerlijk en gelijk speelveld en minder kosten en administratieve lasten voor vennootschappen te creëren.

Op 15 maart 2019 publiceerde de Europese Commissie een Commissiemededeling (COM(2019)136PDF-document) inzake de vooruitgang van de Kapitaalmarktunie.


Behandeling Raad

De voorstellen is door de Europese Commissie ingetrokken voor de publicatie van het voorstel BEFIT (COM/2023/532) op 12 september 2023.

De minister van Financiën stuurde op 5 juli 2021 een kwartaalrapportage over de stand van zaken lopende EU-wetgevingsonderhandelingen op het terrein van het ministerie van Financiën mee bij het verslag van de Eurogroep van 12 en 13 juli 2021 (bijlagePDF-document bij 21.501-07, DC). Hierin staat dat de onderhandelingen op dit moment op een laag pitje staan. Verder wordt er gewacht op de uitkomsten van de OESO discussie over de digitaliserende economie die medio 2021 gepland staan. De Commissie is van plan beide voorstellen in te trekken wanneer het nieuwe voorstel BEFIT (Business in Europe: Framework for Income Taxation wordt gepubliceerd. Het voorstel BEFIT staat gepland in 2023.

De minister van Financiën stuurde op 1 februari 2021 een kwartaalrapportage over de stand van zaken lopende EU-wetgevingsonderhandelingen op het terrein van het ministerie van Financiën mee bij het verslag van de Eurogroep van 18 en 19 januari 2021. Daarin staat dat de onderhandelingen momenteel zijn vastgelopen gezien de kritiek van meerdere lidstaten ten aanzien van de subsidiariteit van het voorstel (bijlagePDF-document bij 21.501-07, CQ).

De Ecofinraad besprak op 7 en 8 november 2016 het Belastingpakket voor een eerlijk, concurrerend en stabiel belastingsysteem.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

Op 15 juni 2018 publiceerde de EPRS een voortgangsrapportagePDF-document over de behandeling van het voorstel.

Op 15 maart 2018 heeft het Europees Parlement tijdens een plenaire zitting een wetgevingsresolutiePDF-document aangenomen met amendementen op het voorstel.

Op 4 oktober 2017 publiceerde de Commissie juridische zaken een adviesPDF-document gericht aan de ECON commissie inzake het voorstel.

Op 21 september 2017 publiceerde de EPRS een voortgangsrapportagePDF-document over de behandeling van het voorstel.

Op 13 juli 2017 publiceerde de ECON commissie een ontwerpverslagPDF-document met amendementen op het voorstel.

Op 4 april 2017 bracht het Europees Parlement een briefingPDF-document uit over de common consolidated corporate tax base (CCCTB).

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

De deadline voor het indienen van een subsidiariteitsbezwaar op dit voorstel was 3 januari 2017.

Het Huis van Afgevaardigden van Cyprus heeft op 3 april 2017 middels een politiek dialoog aan de Europese Commissie zijn standpuntPDF-document ingediend over de voorstellen aangaande de CCTB en de CCCTB.

Op 15 februari 2017 heeft het Franse Senaat een Europese resolutiePDF-document aangenomen over het voorstel inzake de CCCTB.

De Oostenrijkse Federale Raad is op 17 januari 2017PDF-document een politiek dialoog gestart met de Europese Commissie over de (C)CCTB-voorstellen.

De Kamer van Afgevaardigden van Luxemburg heeft op 28 december 2016 een subsidiariteitsbezwaar ingediend.

Het parlement van Malta heeft op 26 december 2016 een subsidiariteitsbezwaarPDF-document ingediend over het voorstel.

De Europese Commissie heeft op 19 december 2016 het standpunt van de Spaanse Cortes Generales ontvangen waarin het parlement de subsidiariteit van de voorstellen uit het pakket vennootschapsbelasting positief beoordeelt.

Op 16 december 2016 is de Duitse Bondsraad in politiek dialoog getreden met de Europese Commissie. Zij oordeelt dat de introductie van een CCCTV een ambitieus doel is en onmogelijk te bereiken is op de korte termijn. Het voorstel krijgt van de Bondsraad geen steun, tenzij alle aspecten in het voorstel getoetst worden.

Op 16 december 2016 heeft het parlement van Denemarken besloten subsidiariteitsbezwaren in te dienen op zowel het voorstel voor een CCCTB als een CCTB (zie E160044). Op 22 december 2016 heeft het parlement van Denemarken haar subsidiariteitsbezwarenPDF-document ingediend.

Op 21 december 2017 heeft het Portugese Parlement een standpunt opgesteld naar aanleiding van de subsidiariteitstoets. Het Parlement ziet geen problemen met de subsidiariteit van het voorstel, maar maakt wel een aantal kanttekeningen.

De Ierse Orechtas heeft op 16 december 2016 een subsidiariteitsbezwaar ingediend op de voorstellen over de CCTB en de CCCTB (zie E160043).

De commissie over belastingen van het Zweedse Parlement heeft op 1 december 2016 subsidiariteitsbezwaren opgesteld over de 4 voorstellen uit het pakket vennootschapsbelastingen (zie ook E160044/45/46). Op 15 december 2016 is het bezwaarPDF-document inzake het voorstel voor een CCCTB aangenomen.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Alle bronnen