E060101 - Mededeling: Thematisch programma voor de bevordering van democratie en mensenrechten in de wereld in het kader van de toekomstige financiële vooruitzichten (2007-2013)
In het kader van de financiële vooruitzichten 2007-2013 heeft de Europese Commissie op 25 januari 2006 een pakket van zeven thematische programma's gepresenteerd voor het ontwikkelingsbeleid. Deze nieuwe thematische programma's zijn ter aanvulling op de geografische programma's voor ontwikkelingsbeleid en hebben ten doel het huidige wettelijke kader voor extern beleid van de EU te rationaliseren en te vereenvoudigen. Hiermee beoogt de Europese Commissie meer effectiviteit en efficiëntie te realiseren. De rechtsgrondslag van dit pakket aan thematische programma's wordt gevormd door zes nieuwe instrumenten die de Europese Commissie invoert die de bestaande thematische verordeningen zullen vervangen. Deze zes instrumenten zijn het instrument voor humanitaire hulp (bestaand instrument), het stabiliteitsinstrument (zie dossier E040241), het instrument voor macrofinanciële bijstand (bestaand instrument), het instrument voor pretoetredingssteun (IPA; zie dossier E040238)), het Europees nabuurschaps- en partnerschapsinstrument (ENPI; zie dossier E040239)) en het instrument voor economische samenwerking en ontwikkelingssamenwerking (DCECI; zie dossier E040240)).
Alle voorgestelde thematische programma's zijn in lijn met de Europese Consensus-aanpak voor ontwikkelingssamenwerking (zie dossier E050113).
De Europese Commissie zal voor elk thematische programma naar aanleiding van een meerjarenplanning, jaarlijkse actieprogramma's opzetten voor de periode 2007-2010 en 2011-2013. Tussendoor zal de Europese Commissie rapporteren over de voortgang.
Het voorgestelde pakket bestaat uit de volgende thematische programma's die middels mededelingen worden aangeboden door de Europese Commissie:
-
-het thematische programma voor menselijke en sociale ontwikkeling (zie dossier E060095);
-
-het thematische programma voor de samenwerking met derde landen op het gebied van migratie en asiel (zie dossier E060096);
-
-het thematische programma voor het milieu en het duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen met inbegrip van energie (zie dossier E060097);
-
-het thematische programma voor voedselzekerheid (zie dossier E060098);
-
-het thematische programma voor samenwerking met industrielanden en andere landen met een hoog inkomen (die dossier E060099);
-
-het thematische programma voor niet-overheidsactoren en lokale autoriteiten in het ontwikkelingsproces (zie dossier E060100);
-
-het thematische programma voor de bevordering van mensenrechten en democratie.
Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.
document Europese Commissie
COM(2006)23, d.d. 25 januari 2006
commissie Eerste Kamer
beleidsterreinen
verwante dossiers
De commissie voor Europese Samenwerkingsorganisaties heeft tijdens de vergadering op 10 oktober 2006 besloten de onderhavige mededeling onder de aandacht te brengen van de commissie voor Ontwikkelingssamenwerking.
Op 28 november 2006 besloot de commissie voor Ontwikkelingssamenwerking dat zij een aantal schriftelijke vragen aan de minister voor Ontwikkelingssamenwerking wil voorleggen. Deze brief werd op 4 december 2006 verstuurd.
De reactie (plus bijlage) van de minister van Ontwikkelingssamenwerking werd besproken tijdens een commissievergadering van de commissie voor Ontwikkelingssamenwerking op 30 januari 2007. Besloten werd de onderhavige mededeling te betrekken bij een komend beleidsdebat.
-
-
-
brief Bijlage: overzicht instrumenten Ministerie van Buitenlandse Zaken - DIE-48/2007
19 januari 2007 -
-
-
-
In fiche zeven stelt de regering dat zij positief is over de subsidiariteit en proportionaliteit van de voorliggende mededeling. De regering onderschrijft dat democratie en mensenrechten belangrijke onderdelen zijn in het buitenlands beleid van de EU en dat een gemeenschappelijke aanpak tot goede resultaten kan leiden, met name als aanvulling op de bestaande Europese en internationale kaders. De regering ondersteunt het standpunt van de Europese Commissie op het maatschappelijk middenveld te versterken en stelt dat zij voorstander is van het inbouwen van de nadere invulling van de strategie in de country-strategy-papers om directe steun aan het opbouwen van politieke partijen mogelijk te maken.
In haar verdere standpuntbepaling geeft de regering aan dat de onderhavige mededeling op een aantal punten explicieter had mogen zijn met betrekking tot de praktische invulling van het programma en de aansluiting met de bestaande kaders (zoals de EU Guidelines on Human Rights en de Manual for the EU Guidelines on Human Rights Defenders).
In COM(2006)23 stelt de Europese Commissie een nieuw thematisch programma op ter bevordering van de mensenrechten en democratie. Dit thematische programma bouwt vooral voort op het bestaande kader, het Europees Initiatief voor Democratie en Mensenrechten (EIDHR) en beoogt via de verbetering van democratie in derde landen de Millenniumdoelen (MDG's) te realiseren. Dit thematische programma zal een aanvulling zijn op de geografische programma's en bestaat uit vier doelstellingen die hieronder besproken zullen worden.
Versterking van de naleving van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden in de gebieden waar die het meest worden bedreigd, en steun voor en solidariteit met de slachtoffers van onderdrukking of mishandeling.
De Europese Commissie beoogt met deze doelstelling een politieke situatie te creëren waarin het maatschappelijk middenveld zich kan ontwikkelen, wat bijdraagt aan een pluralistische samenleving waarin mensenrechten en democratie tot bloei kunnen komen. De Europese Commissie stelt hiervoor dat de belangrijkste prioriteiten het verbeteren van de fundamentele vrijheden zijn, zoals de vrijheid van meningsuiting en vereniging, en het beschermen van mensenrechtenactivisten. De Europese Commissie stelt wel dat alle maatregelen gericht moeten zijn op conflictpreventie en beslechting. Wanneer mogelijk zou de EU bij kunnen dragen aan regionale projecten en stelt de Commissie dat het programma flexibel moet zijn om in te kunnen springen op veranderende omstandigheden. Voor het laatste deel van deze doelstelling, solidariteit met slachtoffers onderdrukking of mishandeling, stelt de Europese Commissie dat zij voort zal bouwen op de steun die de EU in het verleden heeft verleent aan rehabilitatiecentra.
Versterking van de rol van het maatschappelijk middenveld bij het bevorderen van mensenrechten en democratische hervormingen, het ondersteunen van conflictpreventie en het ontwikkelen van politieke participatie en vertegenwoordiging.
Deze doelstelling richt zich met name op landen die al voldoende ruimte hebben voor het maatschappelijk middenveld. De doelstelling beoogt het maatschappelijk middenveld in die landen dusdanig te versterken dat zij een drijvende kracht vormen in het democratiseringsproces. Een secundaire doelstelling van de Europese Commissie is om de samenwerking tussen organisaties van het maatschappelijk middenveld te vergroten om fragmentatie tegen te gaan.
De uitvoering van deze doelstelling zal plaats vinden op verschillende niveaus. Op het nationale niveau ligt de nadruk op bevordering van dialoog en samenwerking in het maatschappelijk middenveld, op regionaal niveau wil de Europese Commissie zich richten op samenwerking om nationale maatregelen kracht bij te zetten, en op lokaal niveau zal de Commissie zich richten op subsidieverlening voor kleinschalige initiatieven. De Europese Commissie stelt in het kader van de financiering van het programma voor om zich in de eerste instantie te concentreren op landen die reeds veel vooruitgang geboekt hebben via EIDHR, waar aanvullende steun het meest effectief zal zijn.
Versterking van het internationaal kader voor de bescherming van de mensenrechten, de rechtstaat en de bevordering van de democratie.
Net zoals EIDHR beoogt de Europese Commissie bij te blijven dragen aan bestaande internationale instrumenten, in overeenstemming met het beleid van de EU.
Het opbouwen van vertrouwen in de democratische verkiezingsprocessen door de verdere ontwikkeling van verkiezingswaarneming.
De Europese Commissie beoogt met deze doelstelling het werk van de EIDHR in verkiezingswaarneming voort te zetten en de missies voor verkiezingswaarneming te versterken. De Europese Commissie past hierin de mondiale beginselen voor verkiezingswaarneming toe. De Commissie stelt wel dat verkiezingswaarnemingen toegespitst moeten blijven op een beperkt aantal verkiezingen, waarbij zij moet voldoen aan de criteria van nuttigheid, wenselijkheid en haalbaarheid. De Europese Commissie stelt dat de waarnemingsmissies in de aanloop naar verkiezingen en het monitoren van de media, en dat waarnemingsmissies die ervaring hebben met conflictsituaties na afloop van conflicten versterkt moeten worden.
De Europese Commissie neemt zich voor op basis van meerjarenplanningen, jaarlijkse actieprogramma's op te zetten. Strategieën zullen worden opgesteld voor de periodes 2007-2010 en 2011-2013, waarbij tussendoor geëvalueerd zal worden.
In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.
In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.