E070104 - Mededeling: Naar een Europese consensus over humanitaire hulp
Humanitaire hulpverlening is een belangrijk extern beleidsinstrument van de Europese Unie en staat symbool voor Europese solidariteit. Echter, in toenemende mate staat de mate van toegang tot hulpbehoevende mensen onder druk, voornamelijk in conflictsituaties. Eveneens is er sprake van een toename van humanitaire actoren en van publieke- en politieke belangstelling. Het is tijd de principes en waarden van de Europese humanitaire hulpverlening en de fundamentele humanitaire grondbeginselen (humaniteit, neutraliteit, onpartijdigheid en onafhankelijkheid) te herbevestigen.
De doelstellingen van de mededeling zijn: (1) het verkrijgen van consensus in EU-verband over de uitgangspunten en best practices van humanitaire hulpverlening, (2) het vaststellen van een implementatieagenda in EU-verband voor nauwere coördinatie van humanitaire hulpverlening. De Europese consensus zou - volgens de mededeling - meer draagvlak moeten creëren voor meer coherente, consistente en bredere benadering van humanitaire hulpverlening.
Behandelfase Eerste Kamer: voorstel aanvaard in Europa.
document Europese Commissie
COM(2007)317, d.d. 13 juni 2007
commissie Eerste Kamer
beleidsterreinen
verwant dossier
De commissie voor Europese Samenwerkingsorganisaties besloot op 9 oktober 2007 de onderhavige mededeling onder de aandacht te brengen van de commissie voor Buitenlandse Zaken, Defensie en Ontwikkelingssamenwerking (BDO).
Op 13 november 2007 besloot de commissie BDO dat het onderhavige dossier zo mogelijk te betrekken bij een komend beleidsdebat.
-
korte aantekening Commissie Buitenlandse Zaken, Defensie en Ontwikkelingssamenwerking (BDO) - 38104/HM
13 november 2007 -
De commissies voor Buitenlandse Zaken en Europese Zaken hebben op 13 september 2007 een Algemeen Overleg gevoerd over o.a. onderhavige mededeling. Een verslag van dit AO vindt u hier.
De Nederlandse regering ziet in fiche 2 geen meerwaarde in nauwere coördinatie van humanitaire hulpverlening op Europees niveau, maar ziet wel een aantal andere belangrijke punten in de mededeling, waarop meer of minder nadruk moet komen. Zo is Nederland voorstander van donorcoördinatie, in eerste instantie multilateraal en waar mogelijk met lokale autoriteiten. Nederland is daarnaast groot voorstander van effectieve operationele coördinatie in het veld, m.n. ook tussen DG ECHO van de Commissie en VN.
De Nederlandse regering heeft verder al aangekondigd een aantal specifieke punten in te brengen. Zo vindt de regering dat de leidende rol van de VN bij internationale humanitaire crises duidelijker onderkend en gesteund moet worden. Daarnaast zal de Commissie zich wat Nederland betreft moeten uitspreken over het Central Emergency Response Fund (CERF) en op de zogeheten Pooled Funds van de VN, die grotendeels door de EU gefinancierd worden. Nederland zal zich verder inzetten voor behoud van de tekst over de inzet van civiele bescherming en militaire middelen, al moet wel een duidelijke passage komen waarin wordt aangegeven dat het humanitaire spoor leidend is bij humanitaire crises in derde landen.
Bovendien wil Nederland graag verduidelijkt zien wat wordt verstaan onder humanitaire hulpverlening en andere vormen van hulpverlening. De Nederlandse regering wil verder pleiten voor vereenvoudiging van de procedures voor projectfinanciering door DG ECHO van de Commissie, coherentie tussen politieke besluitvorming en de uitgangspunten van humanitaire hulp en bekrachtiging van de uitgangspunten van Good Humanitarian Donorship .
Op de vraag of de mededeling voldoet aan de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit wordt niet expliciet ingegaan. Voorstellen voor nauwere coördinatie zullen echter kritisch bekeken worden. Wat Nederland betreft is humanitaire hulpverlening een gedeelde bevoegdheid en hoeft de Commissie niet namens de lidstaten te spreken als het gaat om humanitaire hulpverlening.
De Commissie schetst in COM(2007)317 allereerst het belang van humanitaire hulpverlening als een van de belangrijkste externe beleidsterreinen van de EU. De Commissie ziet humanitair optreden als een morele verplichting en een fundamentele uitdrukking van de waarde van solidariteit met mensen in nood. De fundamentele humanitaire beginselen van de EU zijn wat de Commissie betreft: menselijkheid, neutraliteit, onpartijdigheid en onafhankelijkheid. Omdat de omstandigheden waarin hulpverlening plaatsvindt steeds complexer zijn geworden vindt de Commissie het van belang een gemeenschappelijke Europese visie te formuleren en daarover consensus te verkrijgen.
De Commissie noemt als belangrijke onderdelen van de consensus o.a.:
-
-een geëngageerd en principieel optreden op basis van de geformuleerde beginselen en het internationale recht;
-
-uitwisseling van goede voorbeelden van Good Humanitarian Donorship en gezamenlijke evaluatie van hulpprojecten;
-
-meer aandacht voor crisissituaties die geen aandacht krijgen in de media;
-
-de waarde van de verschillende partners te erkennen en een centrale coördinerende rol voor de VN te steunen;
-
-kwaliteit in keuze van partnerschappen. De commissie formuleert mede daarom ook criteria voor de selectie van uitvoeringspartners (zoals kennis, doeltreffendheid, verantwoording en inbedding in de lokale context);
-
-versterking van de (snelle)reactiecapaciteit van de EU
-
-de lijn van humanitaire door te trekken door breder gebruik te maken van de Oslo en MCDA-richtsnoeren
-
-meer Europese coördinatie om goed voorberied te zijn op rampen, waarbij expliciet een koppeling gemaakt wordt tussen noodhulp, herstel en ontwikkeling.
De Europese Commissie verzoekt de Raad van de Europese Unie en het Europees Parlement:
-
-op basis van deze mededeling een gezamenlijke verklaring over de Europese consensus inzake humanitaire hulp aan te nemen;
-
-het engagement van de EU/EG om gecoördineerd, coherent en complementair
samen te werken, te bevestigen, teneinde ervoor te zorgen dat deze consensus
daadwerkelijk in praktijk wordt gebracht.
De Europese Commissie is klaar om aan de hand van een Europese consensus een routekaart van specifieke maatregelen voor uitvoering door de EU voor te stellen.
De Raad voor Algemene Zaken en Externe Betrekkingen heeft op 18 juni 2007 conclusies aangenomen waarin zij het belang van het debat over humanitaire hulp onderstreept en alle partijen aangemoedigd om tot overeenstemming te komen.
In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.
Op 14 november 2007 heeft het Europees Parlement een resolutie aangenomen met betrekking tot onderhavige mededeling.
Over de afkondiging van een Europese consensus over humanitaire hulp nam het Europees Parlement op 29 november 2007 een resolutie aan.
In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.
In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.