E150022
  ruit icoon
Laatste revisie: 29-08-2016

E150022 - Commissiemededeling over de aanpak van de vluchtelingencrisis: nu te nemen operationele, budgettaire en wetgevende maatregelen in het kader van de Europese migratieagenda



Het doel van deze mededeling is het identificeren van een reeks prioritaire acties die moeten worden genomen binnen de komende zes maanden inzake de vluchtelingencrisis. Korte termijn acties om de huidige situatie te stabiliseren moeten worden gekoppeld met maatregelen op langere termijn om een robuust systeem te ontwikkelen die de tand des tijds zal doorstaan.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

Op 12 oktober 2015 stuurde de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie een brief met beantwoording op de vragen van de commissie I&A/JBZ van 2 oktober 2015 inzake aanpak vluchtelingencrisis, waarbij kort de commissiemededeling over de aanpak van de vluchtelingencrisis ter sprake komt. De commissie I&A/JBZ besprak de brief op 27 oktober 2015 en besloot in nader schriftelijk overleg te te treden. Zie E150010 voor verdere behandeling van de Europese migratieagenda en de vluchtelingencrisis.

Europees

Op 9 november 2015 was er een extra JBZ-Raad ingelast waarin ministers voorstellen inzake de vluchtelingencrisis besprakeb en raadsconclusies hebben aangenomen. Tijdens de informele Europese Raad van 12 september 2015 bespraken Europese regeringsleiders dezelfde onderwerpen.


Kerngegevens

document Europese Commissie

COM(2015)490PDF-document, d.d. 23 september 2015

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein

verwante dossiers


Behandeling Eerste Kamer

Op 27 oktober 2015 besprak de commissie I&A/JBZ enkele brieven van de regering inzake de aanpak van de vluchtelingencrisis in Europa, en besluit na ontvangst van het verslag van de JBZ-Raad van 8-9 oktober 2015 over het voortzetten van het schriftelijk overleg met het kabinet. Verdere behandeling van de aanpak van de vluchtelingencrisis is in dossier E150010 over de Europese migratieagenda te volgen.

Op 12 oktober 2015 stuurde de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie een brief met beantwoording op de vragen van de commissie I&A/JBZ van 2 oktober 2015 inzake aanpak vluchtelingencrisis, waarbij kort de commissiemededeling over de aanpak van de vluchtelingencrisis ter sprake komt. De commissie I&A/JBZ besprak de brief op 27 oktober 2015 en besloot in nader schriftelijk overleg te te treden. Zie E150010 voor verdere behandeling van de Europese migratieagenda en de vluchtelingencrisis.

Op 6 oktober 2015 besprak de commissie I&A/JBZ de kabinetsappreciatie bij het pakket migratiemaatregelen van september 2015 besproken en besloot om op 27 oktober 2015 inbreng te leveren voor schriftelijk overleg. Fracties konden de kabinetsappreciatie desgewenst tevens betrekken bij de Algemene Politieke Beschouwingen op 13 oktober 2015.

Op 2 oktober 2015 stuurde de commissie I&A/JBZ een brief met vragen over de Europese aanpak van de vluchtelingencrisis in reactie op de brief van de staatssecretaris van 29 september 2015. De commissie ziet de beantwoording van deze vragen graag tegemoet vóór de Algemene Politieke Beschouwingen op 13 oktober 2015.

Op 30 september 2015 stuurde de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie een brief naar de Eerste Kamer met de melding dat de kabinetsappreciatie voor de recente voorstellen die voortbouwen op de Europese migratieagenda niet binnen de daarvoor geldende drie-weken termijn naar de Kamer verzonden kon worden. Deze nadere appreciatie, welke in plaats van het gebruikelijke BNC-fiche komt, zal de Kamer op zo kort mogelijke termijn alsnog worden toegezonden.

Op 29 september 2015 besprak de commissie I&A/JBZ onder andere de brief van de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie van 25 september 2015 inzake de Europese migratieagenda, de verslagen van de JBZ-Raad van 22 september 2015 en van de informele Europese Raad van 23 september 2015, alsmede de Commissiemededelingen en -voorstellen van 9 september en 23 september 2015 die betrekking hebben op de aanpak van de vluchtelingencrisis (edossiers E150016 tot en met E150022). De fracties van de PVV en van GroenLinks gaven aan inbreng te zullen leveren voor schriftelijk overleg. De conceptbrief zou worden rondgestuurd in de commissie zodat fracties zich desgewenst zouden kunnen aansluiten.


Behandeling Tweede Kamer

Op 5 november 2015 ging de Tweede Kamer in debat met de minister-president en de minister van Veiligheid en Justitie over de resultaten van de Europese top van 15-16 oktober 2015 en over de JBZ-Raad van 9 november 2015 en de inzet van de migratietop van 11-12 november 2015. Na het debat zijn er een aantal moties aangenomen, waaronder een verzoek tot snelle totstandkoming van een permanent verdelingsmechanisme voor vluchtelingen over EU-lidstaten en verregaande harmonisatie van asielprocedures binnen de EU.

Op 14 oktober 2015 ging de Tweede Kamer in debat over de (Europese) aanpak van het vluchtelingenprobleem met de minister-president, de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, met als aanleiding de Europese top van 15-16 oktober 2015.

Op 7 oktober 2015 vond een algemeen overleg plaats over de JBZ-Raad van 8-9 oktober 2015, met aansluitend een VAO, waarbij een aantal moties zijn ingediend.

Op 30 september 2015 behandelde de commissie Veiligheid en Justitie tijdens een procedurevergadering de nieuwe Europese voorstellen over de vluchtelingencrisis.


Standpunt Nederlandse regering

Op 5 oktober 2015 stuurde de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie een kabinetsappreciatie ten aanzien van het EU-migratiepakket van september 2015 naar de Eerste Kamer, waaronder van deze mededeling.

Het kabinet ondersteunt de maatregelen uit dit migratiepakket in de mate dat deze maatregelen bijdragen aan het realiseren van de middellangetermijnstrategie en de in een eerdere brief beschreven uitgangspunten voor de tussenfase. Daarbij is EU-commitment aan de middellangetermijnstrategie voor het kabinet een voorwaarde voor een succesvolle tussenfase. Het is namelijk door brede overeenstemming te bereiken over een dergelijk eindperspectief dat het nemen van tussentijdse stappen effectief kan zijn.

De mededeling kan als een politiek document worden beschouwd dat richtinggevend is, maar het betreft nog geen concrete wetgevingsvoorstellen. Ook zijn de financiële gevolgen nog niet tot in detail bekend. Een oordeel over subsidiariteit en proportionaliteit kan daarom nog niet gegeven worden. Dit zal - indien van toepassing - worden gedaan voor specifieke voorstellen, zodra deze voorstellen worden gedaan. Ook zullen de gevolgen voor de EU-begroting door het kabinet nog nader moeten worden bezien.

Deze mededeling biedt ook informatie over twee belangrijke bijeenkomsten, de Valletta-top (11-12 november 2015) en de conferentie op hoog niveau over migratiesttromen via de Westelijke Balkan/ Oostelijke Middellandse Zeeroute (Luxemburg, 8 oktober 2015). Deze bijeenkomsten vormen het belangrijkste deel van het diplomatiek offensief van de EU. De Valletta-top moet wat het kabinet betreft de basis leggen voor gelijkwaardige partnerschappen met Afrikaanse landen om migratie in goede banen te leiden, samenwerking op terugkeer te verbeteren, opvangcapaciteiten in de regio te versterken, grondoorzaken aan te pakken en mensensmokkel te bestrijden. Wat betreft de Westelijke Balkan-route conferentie zal het kabinet pleiten voor een effectieve gezamenlijke aanpak, die zich uitstrekt over alle landen van de Westelijke Balkanroute en de Europese lidstaten, om deze situatie te stabiliseren. Nederland acht het van groot belang dat de conferentie ook nadrukkelijk aandacht heeft voor het actief betrekken van Turkije in het structureel aanpakken van de migratiestromen via deze route.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

De Europese migratieagenda die in mei door de Europese Commissie is gepresenteerd, heeft de noodzaak van een alomvattende aanpak van migratiebeheer uiteengezet. Sindsdien zijn er een aantal maatregelen ingevoerd - waaronder de vaststelling van twee crisisherplaatsingsmechanismes die 160.000 personen die internationale bescherming nodig hebben te herplaatsen vanuit de meest getroffen EU-lidstaten naar de andere lidstaten. De huidige vluchtelingencrisis vereist echter verdere, directe actie.

Het doel van deze mededeling is het identificeren van een reeks prioritaire acties die moeten worden genomen binnen de komende zes maanden. Korte termijn acties om de huidige situatie te stabiliseren moeten worden gekoppeld met maatregelen op langere termijn om een robuust systeem te ontwikkelen die de tand des tijds zal doorstaan.


Behandeling Raad

Informele Europese Raad 12 november 2015

Voorzitter Tusk heeft een informele bijeenkomst van staatshoofden en regeringsleiders bijeengeroepen om de jongste ontwikkelingen inzake de migratiecrisis te bespreken en om de implementatie van de beslissingen te versenellen. Belangrijke onderwerpen waren de samenwerking met derde landen, met name Turkije, implementatie van besluiten over herplaatsing, hot spots en versterking van de opvangcapaciteit, alsmede de bewaking van de buitengrenzen.

JBZ-Raad 9 november 2015

Tijdens deze extra ingelaste Raad, bij wijze van uitzondering in aanwezigheid van de geassocieerde staten, zijn de stand van zaken besproken van de uitvoering van maatregelen waartoe is besloten en toekomstige acties inzake de vluchtelingencrisis. De ministers hebben ook besloten over een aantal verdere maatregelen om de vluchtelingen- en migratiecrisis te beheersen, zoals uiteengezet in een reeks raadsconclusies. Deze conclusies zijn in het bijzonder gericht op het versnellen van het lopende hervestigingsproces; versterken van de buitengrenzen van de EU; bestrijding van mensenhandel en -smokkel; en terugkeer en wedertoelating.

Bijeenkomst 11 regeringsleiders inzake vluchtelingenstromen westelijke Balkan route 25 oktober 2015

Tijdens deze bijeenkomst van regeringsleiders uit landen in de westelijke Balkan route en leiders van Europese instituties, zijn er afspraken gemaakt over operationele acties die drie belangrijke problemen in deze regio inzake de vluchtelingenstromen behandelen: 1. Het leveren van onderdak, 2. Het gezamenlijke beheer van migratiestromen, 3. Grensbeheer. In de Verklaring van de leiders worden deze punten uitgebreid beschreven en wordt er verklaard dat deze maatregelen vanaf de volgende dag al geïmplementeerd kunnen worden.

Europese Raad 15-16 oktober 2015

Tijdens de Raad zijn er conclusies aangenomen over migratie. Deze conclusies gaan voornamelijk in op de samenwerking met derde landen om de vluchtelingenstromen in te dammen (onder andere met Turkije), betere bescherming van de buitengrenzen van de EU (voortbouwend op het Schengenacquis), en het reageren op de instroom van vluchtelingen in Europa en het werken aan terugkeer.

Informele Europese Raad 23 september 2015

De mededeling over het beheer van de vluchtelingencrisis werd op deze Raad door de Europese Commissie gepresenteerd.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

Op 6 oktober 2015 besprak het Europees Parlement tijdens een debat over de conclusies van de informele Europese Raad van 23 september 2015 de vluchtelingencrisis, waarbij de europarlementariërs de lidstaten erop aandrongen meer actie te ondernemen om de vluchtelingencrisis aan te pakken.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Alle bronnen