E210019B
Laatste revisie: 22-01-2024

E210019B - Voorstel voor een verordening betreffende machineproducten



Op 21 april 2021 presenteerde de Europese Commissie een pakket voorstellen betreffende kunstmatige intelligentie (AI). Het pakket bestaat uit een mededeling en twee voorstellen voor een verordening:

Dit E-dossier (E210019B) betreft het voorstel voor een verordening betreffende machineproducten (COM(2021)202). De commissiemededeling en het overige voorstel voor een verordening zijn ondergebracht in E-dossiers E210019A en E210019C respectievelijk.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: gepubliceerd in Europees publicatieblad.

nationaal

Op 15 februari 2022 nam de commissie de beantwoording van de regering en de Europese Commissie voor kennisgeving aan.

Europees

Op 29 juni 2023 is Verordening 2023/1230PDF-document van 14 juni 2023 gepubliceerd in het Europees Publicatieblad (L165/1). Deze verordening is verbindend in al haar onderdelen en is rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat.


Kerngegevens

volledige titel

Voorstel voor een Verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende machineproducten

document Europese Commissie

COM(2021)202PDF-document, d.d. 21 april 2021

rechtsgrondslag

Artikel 114 VWEU

commissies Eerste Kamer

beleidsterreinen

verwante dossiers


Implementatie

Op 29 juni 2023 is Verordening 2023/1230PDF-document van 14 juni 2023 gepubliceerd in het Europees Publicatieblad (L165/1). Deze verordening is verbindend in al haar onderdelen en is rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat.


Behandeling Eerste Kamer

Op 15 februari 2022 nam de commissie de beantwoording van de regering en de Europese Commissie voor kennisgeving aan.

Op 5 februari 2022 stuurde de Europese Commissie een antwoord (EK, F) op de brief met vragen van 5 november 2021.

Op 18 januari 2022 besloot de commissie de bespreking van het verslag schriftelijk overleg aan te houden tot de reactie van de Europese Commissie op de brief van 5 november 2021 is ontvangen.

Op 14 december 2021 stuurden de minister voor Rechtsbescherming, de minister van Economische Zaken en Klimaat en de minister en de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties een antwoord op de brief van 28 oktober 2021. Op 16 december 2021 werd het verslag van een schriftelijk overleg vastgesteld (EK, E).

Op 8 november 2021 slot-icoon organiseerde de Bijzondere Commissie artificiële intelligentie in het digitale tijdperk (AIDA) van het Europees Parlement een interparlementaire commissiebijeenkomst over "Artificial Intelligence and the Digital Decade ". Het lid Recourt (PvdA) nam deel aan deze bijeenkomst en gaf hierover op 9 november 2021 een terugkoppeling in de commissie.

Op 5 november 2021 werd de brief (EK, D) met vragen van de fractie van GroenLinks verstuurd aan de Europese Commissie. De fracties van de PvdA en de SP sloten zich bij de vragen aan.

Op 28 oktober 2021 werd de brief met vragen van de fracties van de VVD en GroenLinks verstuurd aan de minister voor Rechtsbescherming. De fracties van de PvdA en de SP sloten zich bij de vragen van de fractie van GroenLinks aan.

Op 14 september 2021 leverden de fracties van VVD (De Blécourt-Wouterse) en GroenLinks (Veldhoen) inbreng voor schriftelijk overleg met de regering en de Europese Commissie.

Op 29 juni 2021 besloten de commissies J&V, EZK/LNV en I&A/JBZ dat de commissie J&V de voorstellen in behandeling neemt. Zij levert op 14 september 2021 inbreng voor schriftelijk overleg.

Op 31 mei 2021 ontving de Kamer de BNC-fiches over de Commissiemededeling (COM(2021)205) en het voorstel voor een verordening betreffende geharmoniseerde regels (COM(2021)206) voor kunstmatige intelligentie. Het BNC-fiche over het voorstel voor een verordening betreffende machineproducten (COM(2021)202) ontving de Kamer op 18 juni 2021.

Op 11 mei 2021 besloten de commissies J&V, EZK/LNV en I&A/JBZ de BNC-fiches over de voorstellen af te wachten.


Behandeling Tweede Kamer

Op 6 juli 2021 besloot de commissie EZK het BNC-fiche over het voorstel voor een verordening betreffende machineproducten (COM(2021)202) te agenderen voor het schriftelijk overleg op 12 juli 2021 over de Raad voor Concurrentievermogen van 27 en 28 mei 2021.

Op 12 juli 2021 is de brief met vragen verstuurd. Op 16 juli 2021 stuurde de staatssecretaris van EZK een antwoord. Op 19 juli 2021 werd het verslag van een schriftelijk overleg vastgesteld (21.501-30, 536).

Het verslag schriftelijk overleg werd betrokken bij het commissiedebat van 15 september 2021 over de Raad Concurrentievermogen van 28 en 29 september 2021.


Standpunt Nederlandse regering

Het BNC-fiche over het voorstel betreffende machineproducten is op 18 juni 2021 aan de Kamer verzonden. Het kabinet is voorstander van de vervanging van de huidige machinerichtlijn. Het kabinet vindt het positief dat de regels gestroomlijnd worden en omgezet worden naar een verordening. Stroomlijning zorgt volgens het kabinet voor efficiënter markttoezicht en een gelijk speelveld.

Kanttekeningen

Wel vraagt het kabinet om een betere Nederlandse vertaling van het voorstel, duidelijkere terminologie en aansluiting bij eerdere stroomlijning van het Europees productbeleid. Het kabinet kan instemmen met de inhoudelijke aanpassing van de reikwijdte en de essentiële veiligheidseisen.

Bevoegdheid

Het kabinet beoordeelt de bevoegdheid van de EU voor het voorstel als positief. Het kan zich vinden in de rechtsbasis artikel 114 VWEU, dat gaat over de bevoegdheid van de EU tot harmonisatie van nationale wetgeving die de instelling en de goede werking van de interne markt betreft. Op het terrein van de interne markt hebben de EU en de EU-lidstaten een gedeelde bevoegdheid.

Subsidiariteit

Het kabinet oordeelt ook positief over de subsidiariteit van het voorstel. Om de interne markt voor machines te versterken is volgens het kabinet optreden op EU-niveau gerechtvaardigd. Volgens het kabinet kunnen ook de inconsistenties tussen EU-regelgeving en de ongelijke uitvoering van Europese regelgeving alleen op EU-niveau worden aangepakt.

Proportionaliteit

Ook beoordeelt het kabinet de proportionaliteit van het voorstel als positief. Het kabinet vindt het voorgestelde plan geschikt om het doel te bereiken. Het plan gaat volgens het kabinet niet verder dan noodzakelijk.

Krachtenveld

Het kabinet verwacht dat andere lidstaten voorstander zijn van de stroomlijning van de regelgeving en de keuze voor een verordening. Het kabinet denk dat er met name discussie komt over de gedelegeerde handelingen. Volgens het kabinet is ook het Europees Parlement positief over het voorstel.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

Deze (ontwerp)verordeningPDF-document over machineproducten repareert de gaten van de oude 'machinerichtlijn'. De verordening regelt meer juridische zekerheid, betere uitleg van reikwijdtes en definities, betere aanpak van machines met een hoog risico, verlaging van de impact op het milieu en de kosten van de fabrikant om instructies voortaan digitaal aan te leveren in plaats van gedrukt, het wegwerken van inconsistenties met andere onderdelen van productveiligheidswetgeving van de Unie en tot slot het verkleinen van verschillen in interpretatie als gevolg van omzetting.


Behandeling Raad

Op 14 juni 2023 werd de wetgevingshandeling ondertekend door de voorzitter van het Europees Parlement en de voorzitter van de Raad.

Op 22 mei 2023 werd ingestemd met de wetgevingshandeling.

Op 15 december 2022 bereikten de Raad en het Europees Parlement een politiek akkoord over het voorstel voor een verordening betreffende machineproducten.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

Op 14 juni 2023 werd de wetgevingshandeling ondertekend door de voorzitter van het Europees Parlement en de voorzitter van de Raad.

Op 18 april 2023 nam het Europees Parlement een wetgevingsresolutiePDF-document aan over het voorstel.

Op 1 maart 2023 stemde de commissie IMCO in met het akkoordPDF-document dat is voortgekomen uit de onderhandelingen tussen de EU-instellingen.

Op 15 december 2022 bereikten de Raad en het Europees Parlement een politiek akkoord over het voorstel voor een verordening betreffende machineproducten.

Op 5 mei 2022 werd het verslagPDF-document van de commissie IMCO aangenomen in een plenaire vergadering van het Europees Parlement. Het Europees Parlement nam hierbij een resolutie aan met een standpunt in eerste lezing.

De commissie Interne markt en consumentenbescherming (IMCO) behandelt het voorstel voor een verordening betreffende machineproducten (COM(2021)202). De commissie Werkgelegenheid en sociale zaken (EMPL) is adviescommissie.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

Op 10 juni 2021 stuurde de commissie voor Europese Zaken van de Tsjechische Kamer van Afgevaardigden een resolutiePDF-document over het AI-pakket aan de Europese Commissie in het kader van de politieke dialoog.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Reacties Derden

Op 22 februari 2022 publiceerde de commissie Meijers (onafhankelijke groep van experts die adviseert over Europees straf-, asiel-, migratie-, privacy, non-discriminatie en institutioneel recht) commentaar op het voorstel voor een AI-verordeningPDF-document. Volgens de commissie is het een belangrijk initiatief, maar biedt het huidige voorstel burgers onvoldoende bescherming.


Alle bronnen