Beslispunt

• - 

  Kan de commissie instemmen met het in bijgaand memo gedane ambtelijk voorstel over de status van toezeging T03659?
• - 

  Hoe wenst de commissie te besluiten ten aanzien van toezegging T03664?

Toelichting

Op 8 januari 2025 heeft de staatssecretaris van BZK, Digitalisering en Koninkrijkrelaties , de Kamer een brief gezonden waarbij de Kamer niet alleen wordt geïnformeerd over de stand van zaken van de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS), maar ook over de stand van zaken van een aantal gedane toezeggingen.

Tijdens de commissievergadering van 21 januari 2025 heeft de commissie reeds een besluit genomen over de status van afdoening van toezeggingen T03926, T03927, T03924, T03669 en T03667.

De commissie besloot de bespreking van toezegging T03659 - Onderzoek ondergrens opensourcecommunities en financiële ondersteuning (VVD en ChristenUnie) en toezegging T03664 – Implementatiekader voor zomer inclusief praktische overzichten Rathenau Instituut (CDA) bij afwezigheid van de leden van de fractie van de VVD, ChristenUnie en CDA in een volgende vergadering opnieuw te agenderen. De commissie kan over de status daarvan thans een besluit nemen.

Beslispunten

• - 

  Kan de commissie instemmen met de voorstellen uit het ambtelijk memo betreffende status en aanpassing deadline en opvragen informatie?
• - 

  Hoe wenst de commissie te besluiten ten aanzien van toezeggingen T03652 en T03506?

Toelichting

Op 22 oktober 2024 is een halfjaarlijks rappel uitgegaan naar de minister van BZK met een lijst van openstaande of deels voldane toezeggingen met rappeldatum 1 juli 2024. Om de uitvoering van aangenomen moties systematischer te gaan monitoren is op diezelfde datum ook een rappel aan de minister van BZK gezonden voor niet en gedeeltelijk uitgevoerde moties.

Op 9 januari 2025 heeft de minister van BZK, mede namens de staatssecretaris Koninkrijksrelaties en Digitalisering en de staatssecretaris Herstel Groningen, schriftelijk gereageerd en de stand van zaken weergegeven met betrekking tot zowel de afdoening van de moties als de toezeggingen van de commissies BIZA, KOREL en DIGI.

Ten behoeve van de overzichtelijkheid is in bijgevoegd ambtelijk memo een overzicht gegeven van de toezeggingen en moties, voorzien van een reactie van de staatssecretaris en een ambtelijk advies inzake de status van afdoening van de moties en toezeggingen. Enkel de moties en toezeggingen op het terrein van de commissie DIGI zijn in het memo meegenomen.

NB: De toezeggingen die reeds zijn besproken tijdens de commissievergadering van 21 januari 2025 (bij het agendapunt over brief 26643/36382/CXLVII, H) zijn buiten beschouwing gelaten.

Het betreft de volgende moties en toezeggingen:

Moties:

Motie-Veldhoen (GroenLinks) c.s. over codering van algoritmen binnen het wetgevingsproces (CXLVII, F)

Motie-Gerkens (SP) c.s. over digitale geletterdheid op lerarenopleidingen (CXLVII, J)

Motie-Fiers (GroenLinks-PvdA) c.s. over diverse voorwaarden voor toetsing bij toekomstige digitaliseringswetgeving door de Eerste Kamer (36.382, D)

Toezeggingen:

T03662 - Toezegging Gesprek met minister voor Rechtsbescherming betreffende IT en algoritmes meenemen in vroeg stadium nieuwe wet- en regelgeving (CXLVII)

T03663 - Toezegging Gesprek met minister voor Rechtsbescherming betreffende evaluatiebepalingen toetsing AI-gebruik (CXLVII)

T03665 - Toezegging Informeren Kamer na onderzoek cookieregeling en data-eigenaarschap (CXLVII)

T03668 - Toezegging Regelmatig evalueren ongewenste effecten algoritmische besluitvorming wordt onderdeel van implementatiekader (CXLVII)

T03670 - Toezegging Versterking van de Awb ten aanzien van kenbaarheid en motivering bij AI-gebruik en dat daarbij het Franse voorbeeld wordt meegenomen (CXLVII)

T03658 - Toezegging Afschrift toezichtkader Wet digitale overheid (34.972 / 35.868)

T03652 - Toezegging Toekomstige technologieën die decentrale dataopslag mogelijk maken onderzoeken en gebruiken (34.972/35.868)

T03506 - Toezegging Toesturen digitale werkagenda (36.200)

Met betrekking tot de twee laatstgenoemde toezeggingen wordt een oordeel van de commissie gevraagd.

Inventarisatie

Welke fracties wensen heden inbreng te leveren voor schriftelijk overleg met de staatssecretaris BZK, Digitalisering en Koninkrijkrelaties?

Toelichting

Op 18 oktober 2024 heeft de Algemene Rekenkamer het onderzoek “Focus op AI bij de rijksoverheid” aangeboden aan de Eerste Kamer. Op verzoek van de commissievoorzitter is het onderzoeksrapport tijdens de commissievergadering van 5 november 2024 ter bespreking geagendeerd. De commissie besloot om het rapport te betrekken bij het kennismakingsgesprek met de Algemene Rekenkamer op 4 februari 2025 en vervolgens in een volgende vergadering gelegenheid te bieden voor het leveren van inbreng voor schriftelijk overleg met de staatssecretaris van BZK.

NB: De lijst van vragen en antwoorden inzake het rapport “Focus op AI bij de rijksoverheid” van de vaste commissie voor Digitale Zaken van de Tweede Kamer is ter informatie aan dit agendapunt gekoppeld.

Inventarisatie

• - 

  Wenst u naar aanleiding van de kennismakingsbijeenkomst van 4 februari 2025 bevindingen te delen met de commissie?
• - 

  Wenst u aandachtspunten mee te geven aan de genodigden ter voorbereiding op de kennismakingsbijeenkomst van 18 februari 2025?

Toelichting

Tijdens de commissievergadering van 15 oktober jl. besloot de commissie een tweetal door de werkgroep start Digitalisering voorgestelde kennismakingsbijeenkomsten begin 2025 te organiseren.

De tweede bijeenkomst met Hoge Colleges van Staat en diverse adviesorganen vindt plaats op dinsdag 18 februari 2025 van 18.00 – 20.30 uur:

• - 

  Blok 1: ‘Borging van publieke waarden’: Raad van State, Nationale Ombudsman, Adviescollege ICT-toetsing
• - 

  Blok 2: ‘Digitale transformatie’: CBS, SER, WRR

De organisaties zijn uitgenodigd om een korte inleiding van circa 7 minuten te verzorgen, waarin zij toelichten hoe zij de ontwikkelingen en uitdagingen rondom digitalisering en AI beoordelen (mede in het licht van publieke waarden en fundamentele rechten) en wat ze u willen meegeven met het oog op uw wetgevende en controlerende taak.

Een aantal van de genodigde organisaties heeft recentelijk relevante publicaties uitgebracht die als vertrekpunt kunnen dienen om van gedachten te wisselen. Deze publicaties zijn gekoppeld aan dit agendapunt.

A - Factsheets Tweede Kamercommissie Digitale Zaken

Op 22 januari 2025 heeft de commissie Digitale Zaken een drietal wetenschappelijke factsheets gepubliceerd over de rechtsstatelijke risico's van de digitale uitvoering van wetten, regels voor een digitale rechtsstaat en vijf aandachtspunten met betrekking tot digitale uitvoering van wetgeving. Deze factsheets kunnen ook benut worden door leden van de Eerste Kamer bij de beoordeling van wetgeving met een digitale component.

B - Richtsnoeren van de Europese Commissie inzake verboden AI toepassingen onder de AI Verordening

De AI-verordening (EU) 2024/1689 stelt geharmoniseerde regels vast voor het op de markt brengen, in gebruik nemen en gebruiken van kunstmatige intelligentie (“AI”) in de Unie. De AI-verordening volgt een risicogebaseerde aanpak, waarbij AI-systemen in vier verschillende risicocategorieën worden ingedeeld. Ten aanzien van de eerste categorie AI-systemen met een onacceptabel risico voor grondrechten en de waarden van de Europese Unie waarvoor - met ingang van 2 februari 2025 - een verbodsbepaling geldt op basis van artikel 5 van de verordening heeft de Europese Commissie nu richtsnoeren vastgesteld. Deze richtsnoeren zijn bedoeld om juridische duidelijkheid te vergroten en inzicht te verschaffen in de interpretatie van de verbodsbepalingen van artikel 5 van de AI-wet door de Commissie. Ze dienen als praktische leidraad om de bevoegde autoriteiten te helpen bij handhavingsactiviteiten, en geven aanbieders en exploitanten van AI-systemen houvast bij de naleving van hun verplichtingen. De richtsnoeren zijn onverbindend. Het laatste woord is in voorkomende gevallen aan het Europese Hof van Justitie.

Formele vaststelling en publicatie volgt zodra alle taalversies beschikbaar zijn.

Hieronder is een overzicht van de openstaande correspondentie weergegeven.