Behandelfase Eerste Kamer: implementatietraject gestart.

nationaal

De staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft op 26 februari 2013 gereageerd op de brief van 6 februari 2013 van de commissie voor VWS. De reactie is op 5 maart 2013 voor kennisgeving aangenomen.

Europees

De richtlijn werd op 3 april 2014 ondertekend door de Raad en het Europees Parlement en op 29 april 2014 gepubliceerd in het officiële publicatieblad van de Europese Unie.

document Europese Commissie

COM(2012)788, d.d. 19 december 2012

rechtsgrondslag

Artikel 114, lid 1 van het Verdrag betreffende de werking van de EU

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein

verwant dossier

Richtlijn 2014/40/EU werd op 29 april 2014 gepubliceerd in Pb EU L127. Lidstaten dienen uiterlijk 20 mei 2016 aan de richtlijn te voldoen.

Implementatie is geschied door een wijziging van de Tabakswet in verband met de implementatie van richtlijn 2014/40/EU. Zie wetsvoorstel 34.234 om deze implementatie verder te volgen. De implementatiewet is op 20 mei 2016 in werking getreden.

Kamerstukdossier 35.204 geeft een volledig overzicht van de behandeling van de implementatiewet houdende implementatie van de artikelen 15 en 16 van de richtlijn.

Bron: Kwartaaloverzicht omzetting EG-Richtlijnen, stand per 1 april 2016 .

De staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft op 26 februari 2013 gereageerd op de brief van 6 februari 2013 van de commissie voor VWS. De reactie is op 5 maart 2013 voor kennisgeving aangenomen.

De commissie VWS sprak op 12 februari 2013 opnieuw over het richtlijnvoorstel TPR. Tijdens de vergadering bleek dat een minderheid van de commissie (de fracties van de VVD en de PVV) negatief oordeelt over de subsidiariteit van het voorstel. Er zal geen reasoned opinion namens de Eerste Kamer aan de Europese Commissie worden gestuurd over dit voorstel.

Op 5 februari 2013 heeft de commissie voor VWS een brief aan de regering vastgesteld over het richtlijnvoorstel herziening van de tabaksproductenrichtlijn. De leden van de fracties van SP en GroenLinks sloten zich aan bij de door de PvdA-fractie opgestelde conceptbrief. De brief is op 6 februari 2013 verstuurd. De leden van de fracties van de PvdA, SP en GroenLinks vragen onder meer naar het vrijstellen van bijvoorbeeld sigaren, cigarillo's en pijptabak van enkele bepalingen zoals het verbod op producten met kenmerkende aroma's.

Tijdens de vergadering van de commissie voor VWS op 29 januari 2013 gaf de fractie van de PvdA aan inbreng te willen leveren over het richtlijnvoorstel herziening van de tabaksproductenrichtlijn. Op 5 februari 2013 werd een conceptbrief aan de regering besproken.

De commissie voor VWS besloot op 22 januari 2013 de procedure van het voorstel voor een richtlijn over de herziening van de TPR aan te houden in afwachting van ontvangst van het BNC-fiche. Het fiche is op 25 januari 2013 ontvangen. Op 29 januari 2013 spreekt de commissie voor VWS opnieuw over het voorstel.

De commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) besloot op 15 januari 2013 het voorstel voor een richtlijn over de herziening van de tabaksproductenrichtlijn (TPR, richtlijn 2001/37/EG) op 22 januari 2013 voor procedure te agenderen.

Op 29 januari 2014 stuurde de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wederom een brief aan de Tweede Kamer met de laatste stand van zaken over de herziening Europese tabaksproductenrichtlijn. Hieruit blijkt dat de staatssecretaris zeer content is met het inhoudelijk akkoord dat de Raad en het Europees Parlement op 18 december 2013 bereikten. Naar alle verwachting zal het Europees Parlement eind februari over de richtlijn stemmen. Daarna is het aan de Raad om de richtlijn vast te stellen. Op dit moment is het nog onduidelijk wanneer dit zal zijn.

De staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport stuurde op 19 november 2013 een brief aan de Tweede Kamer met de laatste stand van zaken over de herziening Europese tabaksproductenrichtlijn. Uit de brief blijkt onder andere dat de eerste onderhandelingen (‘trilogen’) tussen de Raad en het EP hebben plaatsgevonden. Zowel het EP als het huidige Litouwse Voorzitterschap heeft de wens uitgesproken om nog voor de Kerst tot afronding van het traject te komen; de kans dat dit gebeurt is reëel. De staatssecretaris gaat in de brief verder in op de punten waarop de wensen van het EP afwijken van die van de Raad en het voorstel van het EP om de technologie die wordt gebruikt voor tracking en tracing op geen enkele manier gelieerd te laten zijn aan de tabaksindustrie.

Op 3 mei 2013 heeft de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport de Kamer per brief gereageerd op toezeggingen die hij heeft gedaan tijdens het algemeen overleg over de Europese tabaksproductenrichtlijn van 28 februari 2013. In deze brief geeft de staatssecretaris onder andere aan dat de implementatieperiode van 18 maanden zoals voorzien in het voorstel niet realistisch is, gelet op het feit dat wet-en regelgeving op meerdere niveaus zal moeten worden aangepast. De (optimistische) verwachting van de staatssecretaris voor een realistische implementatietermijn is twee jaar.

De Tweede Kamer heeft op 9 april 2013 het behandelvoorbehoud formeel beëindigd

Op 3 april 2013 stuurde de commissie voor Europese Zaken een brief aan de Kamer met daarin het advies om het parlementair behandelvoorbehoud formeel te beëindigen met de volgende afspraken:

• 1. 

  Het concept gemeenschappelijke benadering/gemeenschappelijk standpunt van de Raad wordt, voordat de Raad erover besluit, zowel in eerste als in tweede lezing, met een waardering van de regering aan de Tweede Kamer toegestuurd.
• 2. 

  De Kamer wordt adequaat geïnformeerd over de ontwikkeling van de Europese beraadslagingen en het krachtenveld en wanneer wijzigingen optreden in het standpunt van de regering zoals dit is weergegeven in het BNC-fiche
• 3. 

  Indien correspondentie plaatsvindt tussen de regering en de Europese Commissie zal deze onverwijld ter beschikking gesteld worden aan de Kamer.

Op 28 februari 2013 vond een algemeen overleg plaats over het richtlijnvoorstel TPR. Hierin kwamen de commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de staatssecretaris VWS overeen dat het behandelvoorbehoud is op geheven. Als de standpunten in de Raad dreigen af te wijken van hetgeen is afgesproken in de Tweede Kamer, zal de staatssecretaris deze bespreken in de Tweede Kamer.

Tijdens de procedurevergadering van de commissie Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) op 27 februari 2013 bleek dat er geen subsidiariteitsbezwaar naar de Europese instellingen zal worden gestuurd.

Tijdens de procedurevergadering van de commissie VWS op 6 februari 2013 bleek dat de commissie een subsidiariteitstoets wil uitvoeren.

De Tweede Kamer stemde op 29 januari 2013 in met het voorstel van de commissie VWS tot het plaatsen van een behandelvoorbehoud bij het richtlijnvoorstel.

De commissie VWS sprak op 23 januari 2013 tijdens een procedurevergadering over het voorstel voor herziening van de TPR. De commissie besloot een behandelvoorbehoud te plaatsen bij het voorstel. Het overleg daarover zal naar verwachting plaatsvinden tijdens het algemeen overleg op 28 februari 2013 over de informele Gezondheidsraad. Na ontvangst van het BNC-fiche zal over de verdere procedure worden besloten.

Het voorstel tot herziening van de tabaksproductenrichtlijn is een prioritair dossier van de Tweede Kamercommissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). De TK heeft aangegeven waarschijnlijk een behandelvoorbehoud te plaatsen bij dit voorstel (zie lijst van prioritaire dossiers van de TK in dossier E120046).

In het BNC-fiche geeft de Nederlandse regering voorstander te zijn van handhaving van het huidige handelsverbod op rookloze tabaksproducten, waaronder snus. In het voorstel wordt dit handelsverbod gehandhaafd.

In reactie op de consultatie heeft Nederland aangegeven graag duidelijkheid te willen over de verschillende definities van tabaksproducten die worden gehanteerd in het kader van deze richtlijn en in het kader van de accijnswet- en regelgeving. Nu ook nieuwsoortige tabaksproducten volledig onder het bereik van de TPR komen te vallen dienen zij aan de voorkant al aan alle bepalingen uit de richtlijn te voldoen, dus ook aan de voorschriften inzake ingrediëntenregulering en gezondheidswaarschuwingen. Nederland vindt dit een goede zaak. Dat geldt ook voor het informeren van consumenten over de schadelijkheid van niet-tabaksproducten zoals voor roken bestemde kruidenproducten, waaronder tabaksvrije kruidenmengsels voor de waterpijp en de e-sigaret.

Conform het voorstel kunnen nicotinehoudende producten boven een bepaald nicotineniveau slechts op de markt worden gebracht wanneer zij als geneesmiddel zijn toegelaten. Onder dit niveau moet op het product een veiligheidswaarschuwing worden opgenomen. Door het stellen van limieten wordt er helderheid verschaft. Nederland vraagt zich wel af of de risico's van deze producten voor de gezondheid met de voorliggende maatregelen nu voldoende geborgd zijn en ziet graag aanvullende eisen op het gebied van de veiligheid, etikettering en leeftijdsgrenzen op EU-niveau.

Nederland is voorstander van verdergaande harmonisatie ten aanzien van de verpakkingen van en waarschuwingen op tabaksproducten, gelet op wetenschappelijke en internationale ontwikkelingen. Momenteel is er een versnipperd beeld binnen de EU. Het zou daarom goed zijn als er één set eisen voor verpakking en etikettering kwam. Nederland is zich ervan bewust dat de taalverscheidenheid binnen de EU niet bijdraagt aan deze harmonisatie.

Op 19 december 2012 heeft de Europese Commissie een richtlijnvoorstel gepubliceerd betreffende de onderlinge aanpassing van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen van de lidstaten inzake de productie, de presentatie en de verkoop van tabaks- en aanverwante producten. Uitgangspunten van het voorstel zijn verbetering van de werking van de interne markt en bescherming van de volksgezondheid. Het betreft een voorstel ter herziening en aanvulling van de tabaksproductenrichtlijn (TPR) van 2001.

In het voorstel ligt het accent op vijf beleidsgebieden:

• - 

  Rookloze tabaksproducten en uitbreiding van de productomschrijving (nicotinehoudende producten en kruidensigaretten)

  In het voorstel wordt onder meer gekozen voor handhaving van het verbod op tabaksproducten voor oraal gebruik en voor nieuwsoortige tabaksproducten is een voorafgaande kennisgeving nodig. Verder mogen nicotinehoudende producten met een nicotinegehalte boven een bepaalde grens alleen in de handel worden gebracht als deze zijn toegelaten als geneesmiddel. Het voorstel richt zich ook op voor roken bestemde kruidenproducten (kruidensigaretten), waarmee deze ook onder de werking van de richtlijn komen te vallen.

• - 

  Verpakking en etikettering

  In het voorstel is ten aanzien van sigaretten en shagtabak gekozen voor een grotere gezondheidswaarschuwing bestaande uit een afbeelding en een tekst die 75 procent van de voor- en achterkant van de verpakking moet beslaan. De lidstaten behouden echter de mogelijkheid om in naar behoren gemotiveerde gevallen neutrale verpakkingen in te voeren. Vijf jaar na de termijn voor de omzetting van de richtlijn zal de Commissie verslag uitbrengen over de ervaringen die op dit punt zijn opgedaan.

• - 

  Ingrediënten/additieven

  Voorgesteld wordt onder meer een verbod op sigaretten, shagtabak en rookloze tabaksproducten met kenmerkende aroma's en een verbod op producten met verhoogde toxiciteit en verslavendheid.

• - 

  Grensoverschrijdende verkoop op afstand

  Het voorstel bevat een notificatiesysteem en leeftijdscontrole ter regulering van grensoverschrijdende verkopen op afstand.

• - 

  Traceerbaarheid en veiligheidskenmerken

  Een volg- en traceersysteem en veiligheidskenmerken worden voorgesteld om te zorgen dat enkel producten die aan de richtlijn voldoen worden verkocht in de EU.

De richtlijn is officieel aangenomen tijdens de Transportraad van 14 maart 2014.

Tijdens een triloog op 16 december 2013 hebben vertegenwoordigers van het Europees Parlement en de Raad overeenstemming bereikt over een compromistekst.

Het voorstel is besproken tijdens de Gezondheidsraad van 10 december 2013. Het Voorzitterschap heeft als doel om tot overeenstemming te komen met vertegenwoordigers van het Europees Parlement en de Europese Commissie tijdens een triloog op 16 december 2013.

Tijdens de Gezondheidsraad van 21 juni 2013 heeft de Raad een algemene oriëntatie bereikt over het richtlijnvoorstel. Voorafgaand aan de Raad stuurde de regering een reactie op de voorgestelde algemene oriëntatie.

Tijdens de Raad Concurrentievermogen van 18 en 19 februari 2013 heeft de Poolse delegatie aandacht gevraagd op de concurrentie-aspecten van het richtlijnvoorstel TPR.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

Tijdens een triloog op 16 december 2013 hebben vertegenwoordigers van het Europees Parlement en de Raad overeenstemming bereikt over een compromistekst. Het Europees Parlement stemde op 26 februari 2014 plenair in met deze compromistekst met 514 stemmen voor, 66 tegen en 58 onthoudingen.

Op 8 oktober 2013 stemde het Europees Parlement plenair in met het geamendeerde richtlijnvoorstel met 560 stemmen voor, 92 tegen en 32 onthoudingen. Tevens stemde het Europees Parlement in met een mandaat voor onderhandelingen met de Raad.

De commissie voor Milieubeheer, Volksgezondheid en Voedselveiligheid (ENVI) van het Europees Parlement stemde op 10 juli 2013 in met het ontwerpverslag. Het ontwerpverslag werd aangenomen met 50 stemmen voor, 13 tegen en 8 onthoudingen.

De commissie voor Milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid is de verantwoordelijke commissie bij het richtlijnvoorstel TPR. Linda McAvan (S&D) is de rapporteur.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.

De Zweedse Riksdag heeft op 22 februari 2013 een reasoned opinion verstuurd over het richtlijnvoorstel herziening TPR.

De commissies voor Europese Zaken, Sociale Zaken en Productie en Handel van het Griekse parlement hebben op 20 februari 2013 een reasoned opinion aangenomen.

Op 30 januari 2013 heeft de commissie voor Gezondheid van de Italiaanse Senaat een reasoned opinion aangenomen over het richtlijnvoorstel herziening TPR.

De commissie voor Europese Zaken van de Kamer van Volksvertegenwoordigers van Tsjechië heeft op 24 januari 2013 een reasoned opinion aangenomen.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.

Het Europees Economisch en Sociaal Comité publiceerde op 11 juli 2013 haar advies over het richtlijnvoorstel.