E150045
  ruit icoon
Laatste revisie: 08-08-2018

E150045 - Voorstel voor een richtlijn betreffende de bestrijding van terrorisme en ter vervanging van Kaderbesluit 2002/475/JBZ inzake terrorismebestrijding



Dit voorstel herschikt het bestaande EU-rechtskader inzake strafbaarstelling van met terroristische activiteiten samenhangende strafbare feiten en maakt onderdeel uit van de uitvoering van de Europese Veiligheidsagenda (zie ook E150008). Het voorstel geeft de EU meer mogelijkheden om terreuraanslagen te voorkomen door een aantal voorbereidende handelingen, zoals het trainen en het reizen naar het buitenland voor terroristische doeleinden en de uitlokking van, medeplichtigheid aan of poging tot het plegen van een terreuraanslag, strafbaar te stellen.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: gepubliceerd in Europees publicatieblad.

nationaal

Deze richtlijn behoeft geen aanpassing van wetgeving, anders dan het aanmerken van enkele misdrijven in de sfeer van computercriminaliteit als terroristisch misdrijf, hetgeen geschiedt door het wetsvoorstel versterking strafrechtelijke aanpak terrorisme (34.746).

Europees

Op 31 maart 2017 werd richtlijn (EU) 2017/541 inzake terrorismebestrijding en ter vervanging van Kaderbesluit 2002/475/JBZ van de Raad en tot wijziging van Besluit 2005/671/JBZ van de Raad, bekendgemaakt in het Publicatieblad van de Europese Unie (L88/6PDF-document).


Kerngegevens

document Europese Commissie

COM(2015)625PDF-document, d.d. 2 december 2015

commissies Eerste Kamer

beleidsterrein

verwante dossiers


Implementatie

Op 31 maart 2017 werd richtlijn (EU) 2017/541 inzake terrorismebestrijding en ter vervanging van Kaderbesluit 2002/475/JBZ van de Raad en tot wijziging van Besluit 2005/671/JBZ van de Raad, bekendgemaakt in het Publicatieblad van de Europese Unie (L88/6PDF-document).

Deze richtlijn behoeft geen aanpassing van wetgeving, anders dan het aanmerken van enkele misdrijven in de sfeer van computercriminaliteit als terroristisch misdrijf, hetgeen geschiedt door het wetsvoorstel versterking strafrechtelijke aanpak terrorisme (34.746).


Behandeling Eerste Kamer

Op 26 januari 2016 besloten de commissies I&A/JBZ en V&J niet in schriftelijk overleg te treden en het voorstel voor kennisgeving aan te nemen.

Het agendapunt over deze richtlijn met de vraag of de leden inbreng ten behoeve van schriftelijk overleg wensen te leveren, wordt op verzoek van de SP-fractie aangehouden tot 26 januari 2016.

Op 19 januari 2016 leveren de commissie Veiligheid en Justitie en Immigratie en Asiel/JBZ-Raad inbreng ten behoeve van schriftelijk overleg.

Op 8 december 2015 besloten de commissies Veiligheid en Justitie en Immigratie en Asiel/JBZ-Raad dit voorstel voor een richtlijn samen met de commissiemededeling over een EU actieplan tegen illegale handel in vuurwapens en explosieven (zie E150045) in behandeling te nemen.


Behandeling Tweede Kamer

Dit voorstel werd op 17 december 2015 behandeld tijdens een procedurevergadering van de vaste commissie voor Veiligheid en Justitie. In deze vergadering is besloten een verzoek naar de minister te sturen om het BNC-fiche uiterlijk 15 januari 2016 aan de Tweede Kamer te doen toekomen, en om daarin specifieke aandacht te besteden aan de toevoeging en de reikwijdte van de nieuwe strafbare feiten voor Nederland, uitbreiding rechtsmacht en de positie van slachtoffers.


Standpunt Nederlandse regering

Op 15 januari 2016 stuurde de minister van Buitenlandse Zaken een BNC-fiche over deze richtlijn. Uit de fiche blijkt onder andere dat Nederland de subsidiariteit positief beoordeeld. De doelstelling van de richtlijn – het streven naar zo compleet mogelijke,

onderling afgestemde wetgeving in de lidstaten, die de lidstaten in staat stelt alle vormen van terrorisme op adequate wijze te bestrijden en daarbij op effectieve wijze samen te werken – kan alleen worden bereikt door een instrument tot harmonisatie van strafrecht op het niveau van de Europese Unie. De richtlijn is duidelijk additioneel aan de nationale inzet van lidstaten en beperkt of belemmert deze niet. Daarnaast is de EU volgens de regering bevoegd voorstellen te doen voor aanpassing van het strafrecht op basis van artikel 83, eerste lid, en artikel 82, tweede lid, VWEU.

De proportionaliteit van de richtlijn moet worden beoordeeld in het licht van het grote belang van een effectieve bestrijding van terrorisme moet worden toegekend. Het feit dat de Commissie met een richtlijn komt beoordeelt het kabinet als positief. Ook over de meeste van specifieke bepalingen is de beoordeling van de proportionaliteit positief. Nederland is echter kritisch ten aanzien van de proportionaliteit van de voorgestelde maatregelen inzake slachtofferrechten en slachtofferzorg.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

Dit voorstel herschikt het bestaande EU-rechtskader inzake strafbaarstelling van met terroristische activiteiten samenhangende strafbare feiten en maakt onderdeel uit van de uitvoering van de Europese Veiligheidsagenda (zie ook E150008). Het voorstel geeft de EU meer mogelijkheden om terreuraanslagen te voorkomen door een aantal voorbereidende handelingen, zoals het trainen en het reizen naar het buitenland voor terroristische doeleinden en de uitlokking van, medeplichtigheid aan of poging tot het plegen van een terreuraanslag, strafbaar te stellen. Daarnaast worden recente internationale verplichtingen op het gebied van terrorismebestrijding omgezet in het EU-recht.

Het voorstel voorziet in strafbaarstelling van de volgende activiteiten:

  • het reizen voor terroristische doeleinden;
  • het financieren, organiseren en faciliteren van dergelijke reizen;
  • het volgen van training voor terroristische doeleinden;
  • het verstrekken van financiële middelen voor het plegen van terroristische strafbare feiten.

Het voorstel bevat tevens bepalingen die ervoor moeten zorgen dat slachtoffers van terrorisme snel toegang krijgen tot professionele ondersteuning en over hun rechten worden geïnformeerd.


Behandeling Raad

JBZ-Raad 8-9 december 2016

Het Slowaaks voorzitterschap heeft op 21 november de lidstaten geïnformeerd dat het met het EP in triloog een principeakkoord heeft bereikt over de richtlijn terrorismebestrijding. Een definitief akkoord werd bevestig in de JBZ-Raad van 8-9 december.

JBZ-Raad 9-10 juni 2016

Tijdens de Raad werd de richtlijn Terrorismebestrijding besproken, waarbij het Nederlands Voorzitterschap aangaf dat de triloog binnenkort zal starten.

JBZ-Raad 10-11 maart 2016 (agendapunt III.10)

Tijdens de Raad is er een oriëntatie bereikt inzake de richtlijn terrorismebestrijding.

Informele JBZ-Raad 25-26 januari 2016

Tijdens de Raad werd terrorismebestrijding besproken, waarover het Nederlands Voorzitter ook een discussie-document heeft opgesteld.

Europese Raad 17-18 december 2015

Tijdens de Raad is de aanpak van terrorismebestrijding besproken, met onder andere aandacht voor de noodzaak tot betere informatieuitwisseling, de bijdragen van lidstaten aan SIS II en Europol vormen hier een belangrijk onderdeel van. Ook spraken de regeringsleiders steun uit voor nauwere samenwerking tussen veiligheidsdiensten.

JBZ-Raad 3-4 december 2015

Tijdens de JBZ-Raad van 3-4 december 2015 hebben de ministers dit voorstel besproken samen met andere voorstellen over terrorismebestrijding.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

Op 16 februari 2017 heeft het Europees Parlement haar opinie in eerste lezing vastgesteld. Op 7 maart 2017 is er een akkoord bereikt tussen de Raad en het Europees Parlement over deze richtlijn.

Op 5 december 2016 bevestigde de LIBE-commissie van het Europees Parlement een definitief akkoord tussen de Raad en het Europees Parlement.

Op 5 juli 2016 heeft de LIBE-commissie van het Europees Parlement ingestemd met het amendement van rapporteur Hohlmeier, waarmee ze het mandaat heeft gekregen voor triloog onderhandelingen.

Op 11 januari 2016 is de Christen-Democraat Monika Hohlmeier als rapporteur voor dit voorstel aangesteld. De commissie voor Burgerlijke Vrijheden, Justitie en Binnenlandse Zaken (LIBE) van het Europees Parlement zal dit voorstel behandelen.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

Op 21 juni 2016 heeft het Italiaanse Parlement een opinie aangenomen inzake dit voorstel.

Op 10 mei 2016 stuurde het Roemeense Parlement een opinie naar de Europese Commissie over dit voorstel.

Op 24 maart 2016 heeft de Italiaanse Senaat een opinie gestuurd naar de Europese Commissie over dit voorstel.

Op 8 maart 2016 heeft de Bondsraad van Oostenrijk een opinie gestuurd inzake de terrorismebestrijdingsrichtlijn.

Op 17 februari 2016 heeft de Roemeense Senaat een opinie gestuurd naar de Europese Commissie over dit voorstel, waarin de subsidiariteit en proportionaliteit worden erkend.

Op 17 februari 2016 stuurde het Portugees parlement een opinie in het kader van het politieke dialoog.

Het parlement van Cyprus heeft op 10 februari 2016 een opinie over dit voorstel gestuurd naar de Europese Commissie over dit voorstel in het kader van politieke dialoog.

De deadline voor het indienen van een subsidiariteitsbezwaar is 17 februari 2016.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Reacties Derden

Op 8 maart 2016 publiceerde Commissie Meijers een notitie over de richtlijn terrorismebestrijding.


Alle bronnen