Behandelfase Eerste Kamer: gepubliceerd in Europees publicatieblad.

nationaal

Op 16 oktober 2018 bespraken de commissies I&A/JBZ en J&V een brief van de minister van Justitie en Veiligheid met een eerste beoordeling van de gevolgen van de ontwerpverordeningen voor de Nederlandse uitvoeringspraktijk en besloten deze voor kennisgeving aan te nemen.

Europees

Tijdens de JBZ-Raad van 8 en 9 juni 2023 (32.317, OC) kregen de lidstaten een toelichting op de vertraging die is opgelopen bij de implementatie van interoperabiliteit van IT-systemen. Het EU-agentschap voor grootschalige informatiesystemen (EU-lisa) en de Commissie verwachten bij de JBZ-Raad in oktober een definitieve tijdlijn te kunnen presenteren.

volledige titel

Twee voorstellen van de Europese Commissie voor twee verordeningen inzake de vaststelling van een kader om interoperabiliteit tussen centrale EU-informatiesystemen op het gebied van migratie, grensbeheer en veiligheid te realiseren

document Europese Commissie

COM(2017)793, d.d. 12 december 2017

rechtsgrondslag

Artikel 16, lid 2, artikel 74 en artikel 77, lid 2a, b, d en e VWEU

commissies Eerste Kamer

verwante dossiers

Op 22 mei 2019 is verordening 2019/817 van 20 mei 2019 tot vaststelling van een kader voor interoperabiliteit tussen de Unie-informatiesystemen op het gebied van grenzen en visa gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie (L135/27). Op dezelfde datum is ook de verordening 2019/818 van 20 mei 2019 tot vaststelling van een kader voor interoperabiliteit tussen de Unie-informatiesystemen op het gebied van politiële en justitiële samenwerking, asiel en migratie gepubliceerd (L135/85).

Volgens de kwartaalrapportage JBZ-dossiers derde kwartaal 2022 is Nederland begonnen met de voorbereidingen op de implementatie. In gebruikname zal stapsgewijs plaatsvinden op het moment dat alle lidstaten en eu-LISA gereed zijn.

Op 16 oktober 2018 bespraken de commissies I&A/JBZ en J&V een brief van de minister van Justitie en Veiligheid met een eerste beoordeling van de gevolgen van de ontwerpverordeningen voor de Nederlandse uitvoeringspraktijk en besloten deze voor kennisgeving aan te nemen.

Op 2 juli 2018 stuurden de minister van Justitie en Veiligheid, de minister voor Rechtsbescherming en de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid de geannoteerde agenda voor de informele JBZ-Raad op 12 en 13 juli 2018. In de begeleidende brief wordt informatie verstrekt over de stand van zaken met betrekking tot de onderhandelingen over de voorstellen voor interoperabiliteit tussen EU-informatiesystemen.

Op 22 mei 2018 stuurden minister van Justitie en Veiligheid, de minister voor Rechtsbescherming en de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid de geannoteerde agenda voor de JBZ-Raad van 4-5 juni 2018. In de begeleidende brief wordt informatie verstrekt over de stand van zaken met betrekking tot de onderhandelingen over de voorstellen voor interoperabiliteit tussen EU-informatiesystemen. De geannoteerde agenda en de voortgangsrapportage werden voor kennisgeving aangenomen.

Op 15 mei 2018 bespraken de commissies I&A/JBZ en J&V het verslag van een schriftelijk overleg (34.867, A) met de minister van J&V over de vragen van de GroenLinks-fractie met betrekking tot de twee voorstellen. De commissies I&A/JBZ en J&V besloten het verslag voor kennisgeving aan te nemen.

Op 23 april 2018 stuurde de minister van J&V een brief met een reactie op de vragen van de GroenLinks-fractie over de twee voorstellen.

Op 3 april 2018 besprak de commissie I&A/JBZ het verslag van de JBZ-Raad van 8-9 maart 2018, waarin de stand van zaken met betrekking tot de twee Europese verordeningsvoorstellen wordt behandeld.

Op 13 maart 2018 stuurden de commissies I&A/JBZ en J&V een brief aan de minister van J&V met vragen van de GroenLinks-fractie over de twee verordeningsvoorstellen van de Europese Commissie inzake interoperabiliteit tussen EU-informatiesystemen op het terrein van migratie, grensbeheer en veiligheid.

Op 6 maart 2018 heeft de fractie van GroenLinks inbreng geleverd ten behoeve van schriftelijk overleg met de regering.

Op 6 februari 2018 gaf de fractie van GroenLinks aan voornemens te zijn om inbreng te leveren voor schriftelijk overleg.

Op 23 januari 2018 besloten de commissies I&A/JBZ en J&V de behandeling van de nieuwe Europese voorstellen inzake interoperabiliteit tussen EU-informatiesystemen aan te houden tot een volgende commissievergadering.

Op 31 mei 2018 werden de interoperabiliteitsvoorstellen besproken in de Tweede Kamer tijdens een algemeen overleg inzake de geannoteerde agenda voor de JBZ-raad van 4-5 juni 2018.

Op 23 maart 2018 stuurde de minister van J&V het verslag van de JBZ-Raad van 8-9 maart 2018 aan de Tweede Kamer met daarbij een toelichtende brief waarin de belangrijkste aandachtspunten ten aanzien van de interoperabiliteitsvoorstellen worden uitgewerkt.

Op 7 maart 2018 besloot de Tweede Kamer het parlementair behandelvoorbehoud inzake de interoperabiliteitsvoorstellen te beëindigen na afspraken te hebben gemaakt met de Minister van Justitie en Veiligheid over informatievoorziening richting de Kamer.

Op 22 februari 2018 vond in de Tweede Kamer een Algemeen Overleg plaats inzake het behandelvoorbehoud met betrekking tot de interoperabiliteitsvoorstellen.

Op 20 februari 2018 vond in de Tweede Kamer een technische briefing plaats over de nieuwe Europese voorstellen inzake interoperabiliteit tussen EU-informatieystemen.

In het BNC-fiche van 2 februari 2018 geeft het kabinet zijn visie over de ontwerpverordeningen inzake interoperabiliteit tussen EU-informatiesystemen op het terrein van migratie, grensbeheer en veiligheid. Het kabinet staat in beginsel positief tegenover de voorstellen, maar acht het van belang dat de nodige garanties worden geboden wat betreft de eerbiediging van grondrechten, waaronder gegevensbescherming en dat een robuuste ICT infrastructuur wordt gecreëerd op basis waarvan gegevens snel en continu beschikbaar zijn ten behoeve van werkprocessen van eindgebruikers zoals politie, grensbewakers, immigratie- en naturalisatiedienst medewerkers en anderen. Dit dient te gebeuren met goed implementeerbare technische vereisten zowel op EU niveau bij eu-LISA als op nationaal niveau.

Het kabinet acht de rechtsbasis voor de ontwerpverordeningen juist en geeft aan dat de EU een gedeelde bevoegdheid heeft met de lidstaten op het gebied van de ruimte van vrijheid, veiligheid en recht. Daarnaast beoordeelt het kabinet de subsidiariteit als positief, aangezien verbeterde interoperabiliteit tussen de centrale EU-informatiesystemen noodzakelijkerwijs samenwerking vereist op EU-niveau. De proportionaliteit van de ontwerpverordeningen wordt positief beoordeeld. Het kabinet blijft wel kritisch kijken naar de lastendruk voor autoriteiten bij het handmatig vaststellen van mogelijke meervoudige identiteiten van een individu in de centrale EU-informatiesystemen. Nederland heeft ten aanzien van de onderhandelingen een behandelvoorbehoud en een algemeen studievoorbehoud geplaatst.

Op 12 december 2017 publiceerde de Europese Commissie twee voorstellen voor verordeningen om een kader te scheppen door middel waarvan interoperabiliteit van centrale EU informatiesystemen op het terrein van migratie, grensbeheer en veiligheid wordt gerealiseerd. Op 13 juni 2018 publiceerde de Europese Commissie twee aangepaste voorstellen met aanvullende wijzigingen van de rechtsinstrumenten van de onderliggende Europese centrale informatiesystemen. Deze wijzigingen konden niet in de originele voorstellen worden opgenomen vanwege lopende onderhandelingen met betrekking tot de betreffende rechtsinstrumenten.

De voorstellen hebben betrekking op het Schengen Informatiesysteem (SIS), Eurodac, het Visa Informatiesysteem (VIS), het Europees in – en uitreissysteem (EES), het voorgestelde Europees systeem voor reisinformatie en -autorisatie (ETIAS), en het voorgestelde Centraal systeem voor vaststelling welke lidstaten over justitiële informatie beschikken ten aanzien van onderdanen van derde landen en staatlozen (ECRIS-TCN).

De voorstellen introduceren een aantal technische instrumenten om de samenwerking tussen centrale EU-informatiesystemen te verbeteren, hetgeen moet zorgen voor beter beheer van de buitengrens van het Schengengebied en voor verhoogde interne veiligheid binnen de Europese Unie.

Specifiek beoogt de Commissie met dit initiatief dat eindgebruikers, zoals grenswachters, migratiefunctionarissen, rechtshandhavings- en gerechtelijke autoriteiten, snelle, naadloze, systematische en gecontroleerde toegang hebben tot de informatie die zij nodig hebben om hun taken te verrichten, met inachtneming van de bestaande toegangsrechten die in de respectieve EU-rechtsinstrumenten zijn vastgelegd. Ook moeten de voorstellen zorgen voor een oplossing voor het opsporen van gevallen waarin meerdere identiteiten gelinkt zijn aan dezelfde reeks biometrische gegevens, met als dubbel oogmerk enerzijds bonafide personen correct te identificeren en anderzijds identiteitsfraude te bestrijden. Daarnaast moeten de voorstellen het makkelijker maken voor gemachtigde functionarissen om de identiteit te controleren van onderdanen van derde landen die zich op het grondgebied van een lidstaat bevinden. Bovendien zorgen de voorstellen voor een stroomlijning van de toegang van rechtshandhavingsinstanties tot niet voor rechtshandhaving bedoelde informatiesystemen op EU-niveau.

Met de twee afzonderlijke voorstellen maakt de Commissie een onderscheid tussen de centrale EU informatiesystemen die horen bij het Schengen acquis met betrekking tot grenzen en visa enerzijds, en de centrale EU informatiesystemen die horen bij het Schengen acquis met betrekking tot politiële samenwerking of die geen verband houden met het Schengen acquis anderzijds. De verschillende onderdelen zijn namelijk niet op gelijke wijze van toepassing op alle lidstaten, aangezien niet alle lidstaten zijn aangesloten bij Schengen.

Tijdens de JBZ-Raad van 8 en 9 juni 2023 (32.317, OC) kregen de lidstaten een toelichting op de vertraging die is opgelopen bij de implementatie van interoperabiliteit van IT-systemen. Het EU-agentschap voor grootschalige informatiesystemen (EU-lisa) en de Commissie verwachten bij de JBZ-Raad in oktober een definitieve tijdlijn te kunnen presenteren.

Tijdens de JBZ-Raad van 9-10 december 2021 (32.317, MP) informeren het Voorzitterschap en het EU-agentschap EU-Lisa de lidstaten over de voortgang van interoperabiliteit van de verschillende IT-systemen en de ministers vragen in te stemmen met een aangepaste planning.

In de kwartaalrapportage JBZ-dossiers over het 2e kwartaal 2020 (bijlage bij 32.317, LG) geeft de regering aan dat het definitieve akkoord is aangenomen in de Landbouw Raad op 14 mei 2019 en de verordening op 22 mei 2019 in het Publicatieblad is gepubliceerd. De verordening is 1 dag na publicatie in werking getreden, maar de meeste bepalingen zijn pas van toepassing na een besluit van de Europese Commissie.

Op 14 mei 2019 nam de Raad de twee verordeningen aan tot vaststelling van een kader voor de interoperabiliteit van EU-informatiesystemen op het gebied van justitie en binnenlandse zaken. Eén verordening voor interoperabiliteit op het gebied van grenzen en visa en een andere verordening voor interoperabiliteit op het gebied van politiële en justitiële samenwerking, asiel en migratie.

Tijdens de JBZ-Raad van 7-8 maart 2019 werd de stand van zaken over de wetgevingsvoorstellen voor de versterking van de interoperabiliteit van centrale EU-informatiesystemen op gebied van vrijheid veiligheid en recht besproken.

De ambassadeurs van de EU lidstaten (COREPER) bevestigden op 13 februari 2019 het eerder gesloten akkoord tussen het Europees Parlement en de Raad van 5 februari 2019.

Op 5 februari 2019 bereikten de Raad en het Europees Parlement een akkoord over het voorstel voor nieuwe regels voor de interoperabiliteit tussen Europese informatiesystemen.

Op 14 juni 2018 bereikte het Comité van Permanente Vertegenwoordigers van de Raad overeenstemming over het mandaat voor onderhandelingen met het Europees Parlement.

Tijdens de JBZ-Raad van 8 en 9 maart 2018 stonden de twee voorstellen inzake interoperabiliteit tussen EU-Informatiesystemen op de agenda voor een oriënterend debat.

In december 2017 werd een eerste presentatie van de voorstellen gegeven door de Commissie. Na ambtelijke werkgroepen in januari en februari 2018 is een eerste (algemene) lezing van beide voorstellen afgerond.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

Op 16 april 2019 nam de plenaire vergadering twee teksten aan met betrekking tot interoperabiliteit op het gebied van grenzen en visa en interoperabiliteit op het gebied van politiële en justitiële samenwerking, asiel en migratie. Daarmee is het interinstitutioneel akkoord aangenomen. Lidstaten dienen binnen een termijn van twee jaar de afspraken om te zetten in nationale regelgeving.

Op 24 oktober 2018 werd het besluit tot het aangaan van interinstitutionele onderhandelingen inzake de ontwerpverordeningen bevestigd in een plenaire vergadering van het Europees Parlement.

Op 19 oktober 2018 werden de verslagen van de commissie voor Burgerlijke Vrijheden, Justitie en Binnenlandse Zaken over de ontwerpverordeningen aangenomen in een plenaire vergadering van het Europees Parlement. Het Europees Parlement nam hierbij een resolutie over de gewijzigde ontwerpverordening (grenzen en visa) en een resolutie over de gewijzigde ontwerpverordening (politiële en justitiële samenwerking, asiel en migratie) aan.

Op 12 oktober 2018 publiceerde de Onderzoeksdienst van het Europees Parlement een briefing over de stand van zaken in het wetgevingsproces met betrekking tot de ontwerpverordeningen.

Op 24 juli 2018 bracht de commissie voor Burgerlijke Vrijheden, Justitie en Binnenlandse Zaken (LIBE) een nieuw ontwerpverslag uit met betrekking tot de gewijzigde ontwerpverordening inzake grenzen en visa en een nieuw ontwerpverslag uit met betrekking tot de gewijzigde ontwerpverordening inzake politiële en justitiële samenwerking, asiel en migratie.

Op 20 juni 2018 bracht de commissie voor de Begroting een advies uit met betrekking tot de gewijzigde ontwerpverordening inzake grenzen en visa en een advies uit met betrekking tot de gewijzigde ontwerpverordening inzake politiële en justitiële samenwerking, asiel en migratie.

Op 29 mei 2018 bracht de commissie voor Burgerlijke Vrijheden, Justitie en Binnenlandse Zaken (LIBE) een ontwerpverslag uit met betrekking tot de ontwerpverordening inzake grenzen en visa en een ontwerpverslag uit met betrekking tot de ontwerpverordening inzake politiële en justitiële samenwerking, asiel en migratie.

Op 12 april 2018 publiceerde het Europees Parlement een studie over de voorstellen van de Commissie inzake interoperabiliteit tussen EU-informatiesystemen.

De voorstellen worden behandeld door de commissie voor Burgerlijke Vrijheden, Justitie en Binnenlandse Zaken (LIBE) van het Europees Parlement. Daarnaast zijn de commissies voor Buitenlandse Zaken (AFET) en Begroting (BUDG) ingesteld als adviescommissie. De commissie voor Buitenlandse Zaken besloot geen advies te geven over deze voorstellen.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.

De deadline voor het indienen van een subsidiariteitsbezwaar inzake de gewijzigde ontwerpverordeningen verstreek op 12 oktober 2018.

Op 3 oktober 2018 nam het Parlement van Ierland een resolutie aan waarin wordt gesteld dat de ontwerpverordeningen niet in overeenstemming zijn met het proportionaliteitsbeginsel. Deze resolutie is als een met redenen omkleed advies gestuurd naar de Europese Commissie.

Op 13 april 2018 nam het Parlement van Portugal een resolutie aan waarin wordt gesteld dat het voorstel in overeenstemming is met het subsidiariteitsbeginsel. Deze resolutie is in het kader van de politieke dialoog met de Europese instellingen gedeeld.

Op 11 april 2018 nam het parlement van Spanje een resolutie aan betreffende de conformiteit van de initiatieven met het subsidiariteitsbeginsel. In de resolutie wordt gesteld dat beide voorstellen in overeenstemming zijn met het subsidiariteitsbeginsel.

Op 4 april 2018 nam de Senaat van Tsjechië een resolutie aan betreffende de conformiteit van de initiatieven met het subsidiariteitsbeginsel. In de resolutie wordt gesteld dat beide voorstellen in overeenstemming zijn met het subsidiariteitsbeginsel.

Op 14 maart 2018 nam de Kamer van Afgevaardigden van Tsjechië een resolutie aan betreffende de conformiteit van de initiatieven met het subsidiariteitsbeginsel. In de resolutie wordt gesteld dat beide voorstellen in overeenstemming zijn met het subsidiariteitsbeginsel. De Kamer van Afgevaardigden van Tsjechië heeft de Europese Commissie per brief op de hoogte gesteld van de aangenomen resolutie in het kader van een politieke dialoog.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.

Op 13 maart 2019 publiceerde de Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming (EDPS) een brief met formele opmerkingen ten aanzien van twee voorstellen om condities in te stellen voor de toegang tot EU informatie systemen voor ETIAS doelstellingen.

Op 16 april 2018 bracht de Europese toezichthouder voor gegevensbescherming een advies uit over de Europese voorstellen inzake interoperabiliteit tussen EU-informatiesystemen.

In een notitie, gedateerd 19 februari 2018, vraagt de Commissie Meijers aandacht voor een aantal zorgpunten met betrekking tot de Europese voorstellen inzake interoperabiliteit tussen EU-informatiesystemen.