E130059
  klaver icoon
Laatste revisie: 02-04-2015

E130059 - Commissiemededeling over de werkzaamheden van de Taskforce voor het Middellandse Zeegebied



In deze mededeling brengt de Europese Commissie verslag uit van de werkzaamheden van de task force die is opgericht naar aanleiding van de gezonken migrantenboot voor de kust van Lampedusa. De Europese Commissie stelt een pakket aan maatregelen voor om herhaling van een tragedie als die voor de Italiaanse kust te voorkomen.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

Op 17 april 2014 werd een brief met vragen van de fracties van GroenLinks, PvdA, CDA, SP en D66 over de verblijfsregelingen van Syrische vluchtelingen verzonden aan de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie. De staatssecretaris van Veiligheid en Justitie reageerde op 27 mei 2014. Op 10 juni 2014 nam de commissie I&A/JBZ de reactie voor kennisgeving aan.

Europees

Tijdens de Raad voor Justitie en Binnenlandse Zaken (JBZ-Raad) op 12-13 maart 2015 heeft de Europese Commissie gerapporteerd over de voortgang met de maatregelen van de Taskforce voor het Middellandse Zeegebied.


Kerngegevens

document Europese Commissie

COM(2013)869PDF-document, d.d. 4 december 2013

commissie Eerste Kamer

beleidsterreinen


Behandeling Eerste Kamer

Op 10 juni 2014 nam de commissie I&A/JBZ de reactie van de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie van 27 mei 2014 voor kennisgeving aan.

De staatssecretaris van Veiligheid en Justitie reageerde op 27 mei 2014 op de brief van 17 april 2014. De commissie I&A/JBZ besloot op 3 juni 2014 de behandeling van de reactie aan te houden tot 10 juni 2014 .

Op 15 april 2014 werd een conceptbrief met vragen van de fractie van GroenLinks aan de regering besproken. De leden van de fracties van de PvdA, CDA, SP en D66 gaven aan zich aan te willen sluiten bij de conceptbrief. De brief werd op 17 april 2014 verzonden aan de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie. In de brief wordt onder andere gevraagd of de regering alsnog voornemens is om een  aantal Syrische vluchtelingen extra uit te nodigen buiten het huidige quotum van 250.

De fractie van GroenLinks in de commissie voor Immigratie & Asiel / JBZ-Raad (I&A/JBZ) besloot op 1 april 2014 om op 15 april 2014 inbreng te leveren voor nader schriftelijk overleg met de regering.

Op 25 maart 2014 besloot de commissie voor Immigratie & Asiel / JBZ-Raad (I&A/JBZ) de bespreking van de reactie van de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie van 17 maart 2014 aan te houden tot 1 april 2014 .

De staatssecretaris van Veiligheid en Justitie reageerde op 17 maart 2014 op de brief van de commissie. De commissie I&A/JBZ zal de reactie van de staatssecretaris op 25 maart 2014 bespreken.

Op 11 februari 2014 stuurde de commissie voor Immigratie & Asiel / JBZ-Raad (I&A/JBZ) een brief aan de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie over de commissiemededeling. In de brief worden vragen gesteld door de fracties van de SP, GroenLinks en de PvdA.

De Eerste Kamer ontving op 24 januari 2014 het BNC-fiche. De commissie voor Immigratie & Asiel / JBZ-Raad (I&A/JBZ) leverde op 4 februari 2014 inbreng voor schriftelijk overleg met de regering.

Op 17 december 2013 besloot de commissie voor Immigratie & Asiel/JBZ-Raad (I&A/JBZ) het leveren van inbreng voor schriftelijk overleg aan te houden tot na ontvangst van het BNC-fiche.

De staatssecretaris van Veiligheid en Justitie reageerde op 12 december 2013 op de vragen van GroenLinks, de PvdA en de SP van 12 november 2013. In de brief wordt tevens het standpunt van de regering weergegeven over de Commissiemededeling (zie ook paragraaf 6: Standpunt Nederlandse regering)

Op verzoek van GroenLinks besloot de commissie voor Immigratie & Asiel/JBZ-Raad (I&A/JBZ) op 10 december 2013 de Commissiemededeling in behandeling te nemen. De fractie van GroenLinks zal op 17 december 2013 inbreng leveren voor schriftelijk overleg.

Nog voor de publicatie van de Commissiemededeling, stuurden de leden van GroenLinks, de PvdA en de SP in de commissie voor Immigratie & Asiel/JBZ-Raad (I&A/JBZ) op 12 november 2013 een brief aan de minister van Veiligheid en Justitie naar aanleiding van het verslag van de JBZ-Raad van 7-8 oktober 2013. In de brief vroegen de fracties de regering onder andere in te gaan op het mandaat en de samenstelling van de task force.


Behandeling Tweede Kamer

Er zijn verschillende vragen gesteld over de task force in een schriftelijk overleg van 4 juli 2014 met de minister en staatssecretaris van Veiligheid en Justitie voorafgaand aan de informele Raad voor Justitie en Binnenlandse Zaken van 8-9 juli 2014.

Op 4 juni 2014 vond een algemeen overleg plaats over de JBZ-Raad van 5-6 juni 2014, de task force kwam ook ter sprake.

Tijdens de regeling van werkzaamheden op 17 april 2014 vroeg de heer Van Hijum (CDA) aandacht voor het feit dat op 16 april 2014 zeven EU-lidstaten aan de buitengrens van de Europese Unie de noodklok luidden over de grote toestroom van illegale immigranten. Zij pleitten voor een stevige gezamenlijke aanpak van de problemen. De heer Van Hijum verzocht naar aanleiding hiervan om een dertigledendebat en een schriftelijke reactie van de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie op de berichtgeving. De staatssecretaris van Veiligheid en Justitie stuurde op 22 april 2014 een brief aan de Tweede Kamer. Hierin geeft de staatssecretaris onder meer aan dat de bestrijding van illegale migratie en migratiecriminaliteit aan de buitengrenzen bij uitstek een terrein is waar Europese samenwerking noodzakelijk is. Tegelijk met de noodzaak van een integrale aanpak op EU niveau, hecht het kabinet aan het beginsel dat iedere lidstaat in eerste instantie zelf verantwoordelijk is voor de eigen grensbewaking en asielinstroom die conform de internationale verplichtingen behandeld dienen te worden. Dit houdt ook in dat elke lidstaat verantwoordelijk is voor voldoende capaciteitsopbouw die rekening houdt met een fluctuerende instroom.

Tijdens een procedurevergadering op 18 december 2013 besloot de commissie voor Veiligheid en Justitie (V&J) de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie alsnog te verzoeken een BNC-fiche aan de Kamer te sturen over de commissiemededeling.

De commissie voor Veiligheid en Justitie hield op 4 december 2013 een algemeen overleg over de JBZ-Raad van 5-6 december 2013. Tijdens het overleg kwam de task force Middellandse Zeegebied ter sprake.

De commissie voor Veiligheid en Justitie hield op 31 januari 2014 een algemeen overleg met de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie over vreemdelingen- en asielbeleid. De task force Middellandse Zeegebied werd uitgebreid besproken.

Tijdens het algemeen overleg over de Raad Algemene Zaken op 14 november 2013 kwam de task force Middellandse Zeegebied meerdere malen ter sprake.


Standpunt Nederlandse regering

Op 24 januari 2014 stuurde de regering het BNC-fiche alsnog aan de Kamer. Hierin staat dat Nederland de mededeling verwelkomt. Gebeurtenissen zoals die bij Lampedusa moeten zoveel mogelijk voorkomen worden. Daarbij is illegale immigratie via het Middellandse Zeegebied een Europees probleem dat ook het Nederlandse asielstelsel raakt, omdat een deel van deze migratiestroom zijn weg naar Nederland vindt. Het is dus ook vanuit dat perspectief in het belang van Nederland dat deze migratie tegengegaan wordt. Nederland heeft er bij de Taskforce op ingezet dat zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van bestaande kaders en instrumenten, dat deze waar nodig worden versterkt, en dat de benodigde financiële middelen binnen de begroting van de EU worden gevonden. De mededeling is grotendeels in lijn met deze uitgangspunten. Verder wordt in het BNC-fiche ingegaan op de Nederlandse positite per aangekondigd actiegebied.

Het standpunt van de regering over de Commissiemededeling stond in eerste instantie verwoord in een brief van de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie van 12 december 2013, in reactie op de brief van de commissie I&A/JBZ met vragen van GroenLinks, PvdA en SP van 12 november 2013. De Tweede Kamer verzocht de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie op 18 december 2013 dat deze brief niet volstaat en vroeg de regering alsnog een BNC-fiche te sturen.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

Naar aanleiding van de op 3 oktober 2013 gezonken migrantenboot voor de kust van Lampedusa heeft de JBZ-Raad in diezelfde maand besloten tot oprichting van een taskforce onder voorzitterschap van de Commissie. In deze mededeling brengt de Commissie verslag uit van de werkzaamheden van de taskforce en stelt een pakket aan maatregelen voor om herhaling van een tragedie als die voor de Italiaanse kust te voorkomen. Het verslag is gepresenteerd aan de JBZ-Raad op 5-6 december 2013 en ligt ter bespreking voor bij de Europese Raad op 19-20 december 2013.

De voorgestelde maatregelen bestrijken een vijftal gebieden:

  • 1. 
    samenwerking met derde landen;
  • 2. 
    regionale beschermingsprogramma’s, hervestiging en versterkte reguliere manieren om toegang tot Europa te krijgen;
  • 3. 
    het bestrijden van mensenhandel, mensensmokkel en georganiseerde criminaliteit;
  • 4. 
    het versterken van grensbewakingsoperaties; en
  • 5. 
    het ondersteunen van en solidariteit met lidstaten die te maken hebben met een verhoogde migratiedruk.

 De Commissie zegt toe om regelmatig verslag uit te brengen aan het Europees Parlement en de JBZ-Raad over de implementatie van de voorgestelde maatregelen. Bij de besprekingen inzake het post-Stockholm Programma zullen ook initiatieven op de langere termijn worden betrokken.


Behandeling Raad

JBZ-Raad 12-13 maart 2015

Tijdens de Raad heeft de Europese Commissie gerapporteerd over de voortgang met de maatregelen van de Taskforce voor het Middellandse Zeegebied. De lidstaten hebben tevredenheid geuit over de vorderingen in de uitvoering van de operationele taken die zijn aangegeven door de taskforce.

JBZ-Raad 4-5 december 2014

Tijdens de Raad heeft de Europees Commissie en de Europese Dienst voor Extern Optreden (EDEO) de Raad geïnformeerd over de implementatie van de in de mededeling voorgestelde acties.

JBZ-Raad 9-10 oktober 2014

Tijdens de Raad stond de taskforce geagendeerd maar wegens tijdgebrek is het agendapunt komten te vervallen.

Informele JBZ-Raad 8-9 juli 2014

Tijdens de informele Raad is de laatste stand van zaken omtrent de Taskforce Middellandse Zeegebied besproken. De lidstaten zijn het onderling eens over de prioriteiten van de taskforce, maar leggen verschillende accenten. De noodzaak voor verbetering van de coördinatie wordt breed gevoeld. Het Voorzitterschap verwelkomt het mede door Nederland geopperde idee voor een gezamenlijke zitting van de ministers van Migratie en van Buitenlandse Zaken. De pull-factor van de operatie Mare Nostrum wordt breed erkend. Veel lidstaten steunen een grotere rol voor Frontex, op voorwaarde dat deze binnen het mandaat blijft. Verschillen van mening bestaan niet zozeer over meer regionale beschermingsprogramma’s in Noord-Afrika en de Hoorn van Afrika, wel over hervestiging, die vrijwillig moet blijven.

JBZ-Raad 5-6 juni 2014

Tijdens de Raad heeft de Europese Commissie de Raad geïnformeerd over de implementatie van de Taskforce Middellandse Zeegebied aan de hand van twee werkdocumenten. Er was brede steun voor het prioriteren van de maatregelen. Zowel de Commissie als vele lidstaten onderschreven hierbij het door Nederland benadrukte belang van de aanpak van mensensmokkel. Ook de acties gericht op preventie in landen van herkomst en transit kregen veel steun. Daarnaast was er steun voor de gezamenlijke brief die Nederland, samen met Denemarken, Duitsland, Oostenrijk en Zweden, heeft verstuurd.

EU-Afrika top 2-3 april 2014

Tijdens de EU-Afrika top 2-3 april 2014 is een verklaringPDF-document ondertekend over migratie en mobiliteit. In de verklaring staan 5 actiepunten die tot 2017 zullen worden uitgevoerd om illegale migratie te bestrijden en om het leven van migranten te beschermen.

JBZ-Raad 3-4 maart 2014 (agendapunt I.2)

Tijdens de Raad hebben de Europese Commissie, Frontex, EASO en Europol een overzicht gegeven van de trends die in 2013 zijn waargenomen en gingen daarbij in op de maatregelen uit de Task Force voor het Middellandse Zeegebied. Enkele lidstaten gaven aan dat prioriteit moet worden gegeven aan relaties met landen van herkomst en transit. Het Voorzitterschap concludeerde dat een duidelijkere tijdlijn nodig is, zodat alle stakeholders meer effectief kunnen opereren.

Europese Raad 20 december 2013

De Europese Raad nam Raadsconclusies aan over de commissiemededeling. De Europese Raad verzoekt hierin onder meer de Raad de uitvoering van de voorgestelde acties in de mededeling regelmatig te monitoren. De Europese Raad zal in juni 2014 op het asiel- en migratievraagstuk terugkomen vanuit een breder beleidsperspectief voor de langere termijn, en dan strategische richtsnoeren voor verdere wetgevende en operationele programmering op het gebied van vrijheid, veiligheid en recht formuleren.

Raad Algemene Zaken 17 december 2013

Tijdens de Raad Algemene Zaken is onderhavige mededeling besproken. In juni 2014 zal de Europese Raad zich in het kader van een discussie over nieuwe strategische richtsnoeren voor wetgevende en operationele planning in de ruimte van vrijheid, veiligheid en recht opnieuw over het asiel- en migratiebeleid buigen.

JBZ-Raad 5-6 december 2013 (agendapunt I.5)

De commissiemededeling is besproken tijdens de Raad en werd verwelkomd door de de Lidstaten. Het Voorzitterschap zal tijdens de Europese Raad in december 2013 rapporteren over de voortgang van de task force.Vervolg en uitvoering van de maatregelen worden verwacht onder het komende Griekse en Italiaanse voorzitterschap.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

Voorafgaand aan de publicatie van de mededeling, nam het Europees Parlement op 23 oktober 2013 een resolutie aan over migratiestromen over de Middellandse Zee, in het bijzonder in het licht van de tragische gebeurtenissen bij Lampedusa. In de resolutie geeft het Europees Parlement onder andere aan veheugd te zijn over de intentie van de Europese Commissie om een task force op te richten met betrekking tot de kwestie van migratiestromen in het Middellandse Zeegebied. Het Europees Parlement is van mening dat deze task force zowel een politiek als een operationeel onderdeel zou moeten omvatten en benadrukt tevens dat de oprichting van deze task force slechts als een eerste stap in de richting van een ambitieuzere aanpak moet worden beschouwd.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Reacties Derden

Op 6 oktober 2014 publiceerde de Commissie Meijers een notitie ten behoeve van het Algemeen Overleg van de Tweede Kamercommissie voor Veiligheid en Justitie over de JBZ-Raad van 9-10 oktober 2014. In de notitie stelt de Commissie Meijers dat er binnen de task force vooral wordt ingezet op het afwentelen van de Zuid Europese migratiedruk op Afrikaanse landen in plaats van Noord-Europa. Legale (arbeids)migratie voor laagopgeleide derdelanders wordt zoveel mogelijk afgesloten, terwijl het gebrek hieraan de grootste drijfveer vormt om de levensgevaarlijke tocht door de Sahara en over de Middellandse zee te riskeren. De Juncker-commissie is voornemens de zogenaamde blue card richtlijn te herschikken en wellicht biedt dit een opening om een meer gelijkwaardige regeling in te voeren.

De commissie Meijers publiceerde op 29 augustus 2014 een notitie gericht aan de leden van de LIBE commissie van het Europees Parlement met daarin een overzicht van voorstellen op het gebied van Justitie en Binnenlandse Zaken die nog niet zijn afgerond in de vorige termijn van het Europees Parlement. De commissie Meijers stelt onder meer dat het Europees Parlement weinig invloed heeft op de werkzaamheden van de task force en dat er meer aandacht moet worden besteed aan de opvang van migranten.  


Alle bronnen