De commissie voor Immigratie en Asiel / JBZ-Raad (I&A/JBZ) van de Eerste Kamer ging op 29 maart 2022 in gesprek met de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (J&V). Onderwerpen van het mondeling overleg waren het Europees migratie- en asielpact en de activering van de Richtlijn tijdelijke bescherming voor ontheemden uit Oekraïne.
Het Europees migratie- en asielpact is een pakket voorstellen dat de Europese Commissie in september 2020 publiceerde om een betrouwbaar en humaan migratiesysteem op te zetten. De Europese Commissie deed negen voorstellen voor efficiëntere procedures om asielzoekers en irreguliere migranten sneller duidelijkheid te geven en de instroom beheersbaar te maken. Volgens de staatssecretaris van J&V liggen de onderhandelingen over het pact op dit moment "behoorlijk stil," omdat iedereen bezig is met de situatie in Oekraïne. Het Franse voorzitterschap van de Raad probeert nog wel stappen zetten op het gebied van het migratiepact en heeft een "stap-voor-stap"-aanpak voorgesteld. De eerste stappen betreffen de screening en de registratie van migratie, aldus de staatssecretaris. Volgens de staatssecretaris zijn alle landen "het er wel over eens dat aan de buitengrenzen wel goed moet worden gescreend wie er überhaupt Europa binnenkomen en dat er naast de screening en registratie aan de ene kant, tegelijkertijd een, zoals dat heet, flexibel solidariteitsmechanisme moet zijn." Over het flexibel solidariteitsmechanisme, dat bepaalt welke migranten waar terecht komen, verwacht de staatssecretaris nog wel discussie.
De Raad van de Europese Unie, waarin ministers van de EU-landen vergaderen, richt zich op dit moment met name op de situatie Oekraïne. Op 4 maart 2022 activeerde zij Richtlijn 2001/55/EG om tijdelijke bescherming te bieden aan ontheemden uit Oekraïne. Activering van deze richtlijn zorgt ervoor dat vluchtelingen uit Oekraïne overal in de Europese Unie zonder asielprocedure recht hebben op verblijf, toegang tot de arbeidsmarkt en huisvesting, medische en sociale bijstand en toegang tot onderwijs voor kinderen. De richtlijn gaat voor ten minste één en ten hoogste drie jaar gelden, afhankelijk van hoe de situatie in Oekraïne zich ontwikkelt. De richtlijn is twintig jaar geleden gecreëerd naar aanleiding van de situatie in Joegoslavië. Dit is de eerste keer is dat de Raad de richtlijn daadwerkelijk activeert.
De Leden van de commissie I&A/JBZ stelden de staatssecretaris vragen over onder andere de toepassing van de Dublinverordening op Oekraïners, pushbacks die plaatsvinden aan de EU-buitengrenzen en de inburgering van Oekraïners.
Bekijk hier het mondeling overleg met de staatssecretaris terug.
Meer over het Europees migratie- en asielpact:
Meer over de activering Richtlijn tijdelijke bescherming voor ontheemden uit Oekraïne:
Deel dit item: