De Eerste Kamer gaat akkoord met de voornemens van de regering om arbeidsgehandicapten zoveel mogelijk een gewone baan bij een gewone werkgever te bezorgen en zo weinig mogelijk op te vangen in een sociale werkplaats. De senaat stemde dinsdag 18 december in met het wettelijk sluitstuk van de modernisering van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw). Het zwaartepunt bij de uitvoering ligt bij de gemeenten. De eerste termijn van de Kamer vond al op maandagavond 17 december plaats.
Gemeenten stimuleren
VVD-woordvoerder mevrouw Swenker wees erop dat de groeiende wachtlijst van Wsw-geïndiceerden alleen kan worden weggewerkt als meer mensen een echte baan op een begeleide werkplek bij een onderneming krijgen. Nu heeft 3% van de Wsw'ers zo'n plek. Mevrouw Swenker achtte 30% haalbaar als de gemeenten daar hun best voor doen. De VVD wil dat de gemeenten op dat punt meer worden gestimuleerd. Zij verzette zich tegen een quotaregeling waarbij werkgevers zouden worden verplicht een bepaald percentage van arbeidsgehandicapten in dienst te nemen. Dat werkt niet, zei mevrouw Swenker.
Kwetsbare groep
PvdA-woordvoerder Eigeman wees erop dat de ruim 90.000 mensen die nu werkzaam zijn in de Wsw-bedrijven een kwetsbare groep zijn die voor een niet te onderschatten deel hun eigenwaarde mede ontlenen aan het gegeven dat ze in die beschermde omgeving aan het werk zijn. De PvdA-woordvoerder juichte het toe dat de sturing door individuele gemeenten sterker wordt, maar waarschuwde ervoor dat daardoor de regionale samenwerking op het gebied van de Wsw in de knel kan komen.
Te optimistische verwachtingen
Mevrouw Strik van GroenLinks zei dat gemeenten nu de mogelijkheid krijgen om actief en volwaardig de regie te voeren bij de begeleiding en de re-integratie van hun Wsw-geïndiceerden. GroenLinks hoopt op een meer proactieve en betrokken houding van gemeenten. Mevrouw Strik hoopte ook dat de kunstmatige schotten tussen Wsw-geïndiceerden en andere moeilijk bemiddelbare werklozen zullen verdwijnen en gemeenten een meer samenhangend re-integratiebeleid kunnen gaan voeren met meer mogelijkheden voor maatwerk. De GroenLinks-senator waarschuwde voor al te optimistische verwachtingen waar het gaat om de groei van het aantal begeleid werken plaatsen bij gewone werkgevers. We moeten niet uit het oog verliezen dat de Wsw juist is ingesteld vanuit de behoefte aan een beschermde werkomgeving en gegarandeerde werkplekken, zei mevrouw Strik.
Trage beantwoording
Namens de ChristenUnie en de SGP uitte senator De Boer kritiek op de wijze waarop de staatssecretaris de behandeling van het wetsvoorstel heeft voorbereid. Het antwoord van de regering op vragen uit de Kamer in de schriftelijke voorbereiding heeft een half jaar op zich laten wachten. Is het dan nu nog redelijk om van de Kamer te verlangen alles op alles te zetten om dit wetsvoorstel nog in 2007 af te handelen, vroeg senator De Boer. Hij vroeg wat de gevolgen voor Wsw-geïndiceerden zijn van het besluit van werkgevers om hun eerder gedane aanbod om 200.000 vacatures open te stellen voor langdurig werklozen in te trekken nu het besluit over versoepeling van het ontslagrecht is uitgesteld. Ook vroeg senator De Boer naar de gevolgen van een klein baantje voor de indicatiebeschikking. Verliest iemand die een paar uur per week folders rondbrengt zijn beschikking? Ook vroeg hij aandacht voor terugval in inkomen bij mensen die een stap hoger op de re-integratieladder komen doordat bijvoorbeeld gemeentelijke vrijstellingen wegvallen.
Werkgevers dwingen
SP-senator Elzinga trok een vergelijking tussen een vrouw in een boerka en een Wsw-er met een arbeidshandicap. Tegen een vrouw in een boerka kan men zeggen 'doe die boerka af en solliciteer', maar tegen iemand met een handicap kun je niet zeggen 'laat je handicap thuis en solliciteer'. We moeten het werk aanpassen aan de mogelijkheden en capaciteiten van de Wsw-ers en daarom had de SP liever gehad dat de regering werkgevers zou dwingen om Wsw-ers een baan te geven. Senator Elzinga wees erop dat er een commissie aan het werk is gezet om problemen rond de Wsw in kaart te brengen. Is het dan niet slimmer om te wachten op de aanbevelingen van deze commissie en dan pas de wet te veranderen?, vroeg hij. De SP is er niet van overtuigd dat de voorgestelde wetswijziging tot het gewenste resultaat zal leiden: meer Wsw-ers op een begeleide werkplek bij gewone werkgevers. De SP pleit volgens Elzinga al sinds jaar en dag voor de invoering van quota voor grotere bedrijven, zoals ook in verschillende andere landen niet ongebruikelijk is.
Zelfrespect niet alleen in geld uit te drukken
Mevrouw Goyert van de CDA-fractie hield haar maidenspeech in de senaat over een onderwerp dat haar na aan het hart ligt. Zij was ooit de eerste vrouwelijke directeur van een Arbeidsbureau in Nederland. Zij wees erop dat in negentig Wsw-bedrijven bijna 100.000 mensen werken met een lichamelijke, verstandelijke en/of psychische handicap. De Wsw-subsidie ter compensatie van de lagere arbeidsproductiviteit bedraagt 2,3 miljard euro. Mevrouw Goyert zei dat de waarde van economische onafhankelijkheid en zelfrespect voor arbeidsgehandicapten 'niet alleen in geld is uit te drukken'.
Deel dit item: