De Eerste Kamer is zonder stemming akkoord gegaan met de door de regering voorgestelde aanpak van excessieve beloningen bij pensioenopbouw, deelnemingen in een bedrijf en bij vertrek (31.459). De VVD-fractie keerde zich tegen de voorgestelde aanpak van excessieve beloningen en liet aantekenen tegen het wetsvoorstel te zijn. Ook de fractie van OSF liet weten tegen te zijn.
De door de regering gehanteerde inkomensgrens van 500.000 euro riep wel allerlei vragen op.
De coalitiepartijen CDA en PvdA noemen de aanpak een 'eerste stap' om maatschappelijk onaanvaardbaar geachte beloningen in te dammen. De SP-fractie nodigde de regering in een motie uit aan te geven welke volgende stappen binnen deze kabinetsperiode mogelijk zijn en wenselijk worden geacht (EK 31.459, F). Staatssecretaris van Financiën De Jager ontraadde de motie. De SP krijgt voorlopig alleen de steun van GroenLinks en de Partij voor de Dieren. Dinsdag 16 december 2008 komt de motie in stemming.
Woordvoerder Biermans van de VVD-fractie zei dat de belastingheffing excessieve beloningsbestanddelen 'broddelwerk' is dat het Staatsblad niet hoort te halen als het wordt afgemeten aan de maatstaven die de Eerste Kamer zelf hanteert bij de beoordeling van wetten. Wetsvoorstellen behoren rechtmatig, doelmatig en handhaafbaar te zijn. Overigens zei Biermans dat de VVD-fractie niets op heeft met excessieve beloningen. "Bonussen horen gekoppeld te zijn aan een duurzaam bedrijfsresultaat.". Hij voorspelt dat de aanpak die de regering voorstelt uiteindelijk geen doel zal treffen en als een boemerang bij de politiek zal terugkomen. Het stellen van een inkomensgrens van 500.000 euro vraagt volgens Biermans om ontwijkcontructies: beperk het salaris tot 499.999 euro en je valt buiten de regeling.
Senator Essers wees er namens de CDA-fractie op dat het wetsvoorstel door de kredietcrisis enigszins lijkt te zijn achterhaald "nu noodgedwongen steeds meer CEO's zich matigen in hun inkomenseisen". De CDA-senator schat in dat de symboolwerking van de wet hoger zal zijn dan de effectieve invloed op de matiging van excessieve inkomens. Hij vindt het overigens een goed symbool voor het breed gedragen gevoelen dat er een eind moet komen aan de graaicultuur.
Senator Essers vindt de voorgestelde aanpak beter dan de maatregelen uit het Belastingplan 2008 (31.205) waarin extra belasting werd opgelegd aan mensen met een huis dat meer dan een miljoen euro waard is en aan mensen met een pensioen dat is gebaseerd op een pensioengevende salaris van meer dan 185.000 euro. Deze twee maatregelen gelden door aanneming van de nieuwe wet alleen dit jaar.
Senator Leijnse vroeg namens de PvdA-fractie of met de voorgestelde aanpak nu het geheel van excessieve beloningen op de korrel is genomen. Hij wil een onderscheid maken tussen beloningsexcessen en topinkomens. Leijnse vindt dat de regering meer kan doen om inkomens van bestuurders van instellingen in de collectieve sector te normeren, zoals al eerder is gebeurd met de inkomens van bestuurders van hogescholen en universiteiten. De PvdA-senator vroeg om een notitie over een samenhangend inkomensbeleid aan de top van politiek, bestuur, instellingen en ondernemingen. Daarbij zouden via de bekostiging- en subsidieregels normen kunnen worden aangegeven
Senator Reuten van de SP-fractie wees er nadrukkelijk op dat het voorstel van de regering topinkomens ongemoeid laat. Het gaat om de beloning van arbeid in de vorm van lucratieve vermogensbestanddelen of vermogensinkomsten, om gouden handdrukken boven 500.000 euro en riante pensioenregelingen boven een half miljoen euro. SP-senator Reuten becijferde dat 'Trees Minimaal en Jan Modaal' voor een groot deel via hogere prijzen de becijferde opbrengst van 60 miljoen euro voor hun kiezen krijgen. Senator Reuten vindt het merkwaardig dat de regering weigert de vraag te beantwoorden wat zij nu eigenlijk onder 'excessieve beloningen' verstaat. Hij vroeg om voortaan alle salarissen en emolumenten onder een CAO te laten vallen. Ondanks dat de SP met veel vragen bleef zitten stemde de fractie wel in met de 'eerste stap' die de regering nu zet om excessieve beloningen aan te pakken.
Mevrouw Böhler van GroenLinks heeft veel kritiek op het wetsvoorstel. Zo vroeg zij of het hanteren van een inkomensgrens van 500.000 euro niet in strijd is met het gelijkheidsbeginsel. Ook ontwaart zij strijdigheid met bepalingen in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mensen waar extra belastingheffing kan worden uitgelegd als 'strafheffing'. Zij wees op de mogelijkheid dat een rechter een hogere vertrekpremie kan toestaan dan een jaarsalaris en dat dan ook sprake zou zijn van een excessieve beloning met fiscale gevolgen. Staatssecretaris De Jager beaamde dit. Ondanks veel kritiek stemde ook de fractie van GroenLinks voor vanwege de signaalwerking van de wet.
Senator De Boer (CU en SGP) zet vraagtekens bij het ontbreken van een verhouding tussen de hoogte van de vertrekpremie en de duur van het dienstverband. Hij vindt het weinig overtuigend dat de regering het te ingewikkeld vindt om hiermee rekening te houden. Senator De Boer hoopt overigens dat het snel komt tot een samenhangend beleid inzake excessieve beloningen, om zo te voorkomen dat de positie en beloning van individuele burgers in het geding komt.
Senator Ten Hoeve sprak namens de Onafhankelijke Senaatsfractie en D66. Hij zei dat de regeling veel te moeilijk is in de uitvoering en daarom niet moet worden aangenomen. Ten Hoeve zette ook vraagtekens bij de maatschappelijk aanvaardbare grens van excessieve beloning.
Deel dit item: