Het initiatiefwetsvoorstel van Tweede Kamerlid Waalkens (PvdA) dat seks of pornografie met dieren strafbaar stelt (31.009) stuit op uiteenlopende bezwaren in de Eerste Kamer. De Tweede Kamer heeft dit voorstel op 1 juli 2008 met algemene stemmen aangenomen. Bij de hoofdelijke stemming die op 2 februari is gepland in de Eerste Kamer zal het er om spannen of het voorstel wordt aangenomen.
De woordvoerders van de fracties CDA en VVD gaven in het debat op 19 januari met initiatiefnemer Waalkens en minister Hirsch Ballin van Justitie direct aan het algemene doel van de wet te onderschrijven, maar toonden zich zeer sceptisch over de wijze waarop dit doel volgens het wetsvoorstel moet worden bereikt. Ook de SP-fractie uitte twijfels en kon bij de behandeling dinsdag 19 januari nog geen uitsluitsel geven over haar stemgedrag. Alleen de woordvoerders van PvdA, Partij voor de Dieren en de fracties van SGP en ChristenUnie lieten weten dat zij ondanks bedenkingen tegen onderdelen van het voorstel hiermee wel zullen instemmen.
CDA-woordvoerder Van de Beeten stelde zich aan het slot van het debat op het standpunt dat gewelddadige videospelletjes een veel groter kwaad vormen omdat zij jongeren aanzetten tot daadwerkelijk geweld. Dit is volgens hem wetenschappelijk aangetoond. Van initiatiefnemer Waalkens kreeg het CDA de toezegging dat hij eveneens wetenschappelijk onderbouwing zal nazenden over het gewelddadig effect van ontuchtige handelingen met dieren op het gedrag van mensen.
Verder plaatst de CDA-senator vraagtekens bij de handhaafbaarheid, omdat de ontuchtige handelingen in de meeste gevallen plaatsvinden in beslotenheid. Volgens Van de Beeten betreft het symboolwetgeving. Anders oordeelt het CDA over het onderdeel van het wetsvoorstel dat het vervaardigen, verspreiden, in bezit hebben, invoeren, doorvoeren of uitvoeren van dierenpornografie strafbaar stelt. “Van die bepaling kan een belangrijke bescherming uitgaan van juist mensen”, zei senator Van de Beeten. Evenals senator Schaap stelde de CDA-senator de vraag of niet iedere vorm van pornografie verboden moet worden als er een relatie bestaat tussen mensenhandel en vervaardiging van pornografie in het algemeen. Het verbod op dierenporno kan op sympathie rekenen van de CDA-fractie omdat dit te handhaven is en de vervaardigers ook effectief vervolgd kunnen worden.
Woordvoerder Schaap van de VVD-fractie heeft bedenkingen over het streven om dit soort gedrag via wetgeving te reguleren. Dit kan volgens hem beter worden overgelaten aan de moraal of de goede smaak van de burger. De VVD-fractie had het beter gevonden als een verbod op ontuchtige handelingen met dieren was opgenomen in de Gezondheids- en Welzijnswet Dieren, en ook dan uitsluitend voor zover deze handelingen aantoonbaar schadelijke gevolgen hebben voor een dier. “Een dergelijk artikel is redelijk nauwgezet te definiëren en kan daarom voldoende worden gehandhaafd”, stelt senator Schaap. De VVD-woordvoerder zei dat het initiatiefwetsvoorstel de goede zeden onderwerpt aan staatsmacht en het naleven van deze zeden afhankelijk maakt van de justitiële handhaving. Dit gaat de VVD-fractie te ver. “Laat dit over aan de private sfeer of wat mij betreft publieke moraal en aan de werking van de goede smaak. De strafwetgeving komt dan alleen in beeld als er sprake is van excessen”, aldus senator Schaap.
De PvdA-fractie vindt het initiatiefvoorstel passen in een maatschappelijke trend die getuigt van een andere kijk op dieren en op onze omgang met dieren, zo stelt senator Westerveld. De PvdA-senator wees erop dat de minister van LNV niet bij het debat aanwezig was, terwijl varkensflats, legbatterijen en bioindustrie omstreden actuele kwesties zijn die ook raken aan de manier waarop mensen met dieren omgaan. Om die reden is de PvdA ervoor dat de overheid optreedt tegen praktijken met dieren waarbij de mens het dier als object behandelt. Senator Westerveld wees erop dat het wetsvoorstel de dieren toevoegt aan het rijtje beschermwaardige ‘rechtssubjecten’ zoals genoemd in het Wetboek van Strafrecht.
Over het verbod op dierenporno merkte de PvdA-senator op dat dit ook geldt voor het tentoonstellen. Vallen ook kunstuitingen onder het verbod, wilde senator Westerveld weten. Ook wilde Kamerlid Westerveld weten of bezitters van al bestaande videobanden door aanneming van dit wetsvoorstel strafbaar worden. Zij vroeg de toezegging van de minister dat strafrechtelijke vervolging vanwege het in bezit hebben uitblijft, behalve wanneer een duidelijk verband kan worden aangetoond met het bedrijfsmatig vervaardigen, verspreiden, in- of uitvoeren van porno met dieren.
Minister Hirsch Ballin van Justitie gaf aan dat werkelijke kunstuitingen buiten de werkingssfeer van de wet vallen. Ook zag hij niet zo snel justitieel optreden tegen oude videobanden op een rommelzolder. Hij ontkende tegenover de Eerste Kamer dat vervolging van ontuchtige handelingen met dieren een lage prioriteit zou krijgen bij het Openbaar Ministerie als het wetsvoorstel zou zijn aangenomen.
Senator Koffeman van de Partij voor de Dieren, die ook sprak namens de fractie van D66, noemde het initiatiefvoorstel ‘een klein stapje vooruit’. Hij zou het veel beter hebben gevonden als in het wetsvoorstel niet de zeden centraal waren gesteld maar de bescherming van het dier. Senator Koffeman wees erop dat dieren in bijvoorbeeld de intensieve veehouderij dag in dag uit veel leed moeten ondergaan. “Ieder jaar worden bij 7 miljoen biggen de ballen verwijderd, veelal nog steeds zonder verdoving”, aldus senator Koffeman. De fractie van D66 moet haar standpunt nog bepalen, aldus Koffeman.
SP-Kamerlid Peters zei dat het verminderen van het dierenleed en het verhogen van het beschavingsniveau in onze omgang met dieren een stap vooruit is, maar dat het nog maar de vraag is of dit wetsvoorstel daaraan bijdraagt. Ook wees de SP-woordvoerder erop dat om economische redenen dieren worden mishandeld zonder dat die vormen als strafbare feiten worden gezien. “In dit land mogen we dieren onthoornen, castreren, hun tanden knippen, hun staarten couperen, hun snavels kappen en afbranden, hen een ring door de neus doen, hen merken en tatoeëren. Laten we het beestje bij de naam noemen: dit zijn regelrechte wreedheden”, zei senator Peters. Hij vroeg zich af wat de toegevoegde waarde voor het dierenwelzijn zou zijn als dit voorstel wet zou worden. Of zijn eigen SP-fractie wel voor zou stemmen was volgens Peters afhankelijk van de uitkomst van nader beraad. Senator Westerveld van de PvdA zei dat haar fractie juist meer gemotiveerd was geraakt om voor het voorstel te stemmen door de tegenkantingen van de CDA-fractie.
Het Kamerlid Holdijk zei dat de fracties van SGP en ChristenUnie het als een bizarre omstandigheid te ervaren dat een voorstel als dat van Waalkens blijkbaar nodig is. “Er moet kennelijk van een leemte in de wetgeving worden gesproken”, zei senator Holdijk. Bestialiteit op zich, dus als er geen sprake is van aantoonbare schade voor het dier en ook niet van pijn, letsel of benadeling van gezondheid of het welzijn van het dier, zijn tot op heden niet strafbaar. Hetzelfde geldt voor dierenporno.
Volgens indiener Waalkens van het initiatiefvoorstel is Nederland temidden van andere Europese landen met wel een verbod een ‘grote speler’ geworden in de wereld van dierenporno. Vrijwel de helft van de hele mondiale productie zou in ons land worden gemaakt. “Ik schaam me voor wat ik op dit gebied allemaal op het internet te zien kan krijgen”, verklaarde Waalkens bij de verdediging van zijn initiatiefwetsvoorstel.
Deel dit item: