De Eerste Kamer heeft op haar laatste vergaderdag voor het zomerreces in ruime meerderheid ingestemd met een wetsvoorstel dat academische instellingen de vrijheid geeft om studenten te selecteren op cijfers en motivatie. Het wetsvoorstel 'Ruim baan voor talent' (32.253) biedt universiteiten en HBO-instellingen bovendien de ruimte om het collegegeld voor begeerde en excellente opleidingen aanzienlijk te verhogen. Ook de toelatingseisen voor aansluitende masteropleidingen in het wetenschappelijk onderwijs worden aangescherpt.
Nadat zich in de senaat een ruime meerderheid aftekende voor de noodzakelijke wijziging van de Wet op het hoger onderwijs en het wetenschappelijk onderzoek, werd het voorstel zonder stemming aangenomen. Alleen de fracties van SP, GroenLinks, 50PLUS en OSF lieten aantekenen dat zij tegen het voorstel zijn. Senator Smaling (SP) noemde de wetswijziging 'overbodig'. Hij ziet meer heil in het opzetten van betere Pabo-opleidingen dan in het vormen van wat hij noemde 'elitair onderwijs'. Het belangrijkste bezwaar van GroenLinks is dat kleinere opleidingen door deze aanpassing van het hoger onderwijs in de knel raken. Fractielid Ganzevoort hekelde in zijn maidenspeech de invoering van een zogenoemd 'harde knip' tussen bachelor (3-jarige opleiding) en master (1 jaar). Daarmee wil de regering instellingen dwingen om meer instroommomenten te creëren. Dit zou ook de onderlinge concurrentie bevorderen. "Wat een bevoogding. Wat een paternalisme", zo fulmineerde senator Ganzevoort.
Inkomen van ouders
PvdA-woordvoerder Koole, die eveneens zijn maidenspeech hield, had eveneens bedenkingen over de 'harde knip'. Hij kreeg de verzekering van staatssecretaris Zijlstra van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) dat niet alleen kinderen van vermogende ouders de kans krijgen op excellent onderwijs. "De PvdA is voor het extra uitdagen van extra begaafde studenten, zolang die extra uitdaging niet afhankelijk is van het inkomensniveau van hun ouders", stelde Koole. De staatssecretaris wees erop dat studenten voor het hogere collegegeld ook meer kunnen lenen 'als investering in hun eigen toekomst'. Overigens verwacht Zijlstra dat maar één tot twee procent van de studenten in aanmerking komt voor het excellente onderwijs.
CDA-Kamerlid Essers wees erop dat goede informatie over de opleidingen essentieel is. Hij kreeg de toezegging dat de regering 'best practices' zal verzamelen en openbaar zal maken. Essers was tevreden met de opmerking van de staatssecretaris van OCW dat de eindexamencijfers niet het enige criterium zullen zijn bij de selectie aan de poort, maar een toezegging over een onderzoek naar de werking van het cijfercriterium kreeg de CDA-woordvoerder niet van de staatssecretaris. Zijn fractie was tevreden met de meerdere instroommomenten naar de masteropleidingen.
Marktconforme toelatingseisen
Senator Kuiper van de ChristenUnie kreeg de toezegging dat de regering streeft naar meer masteropleidingen in het hoger beroepsonderwijs. Dit zou de trend moeten tegengaan dat steeds meer vwo'ers kiezen voor het wetenschappelijk onderwijs en het HBO links laten liggen. Kuiper stelde dat universiteiten en hogescholen geen 'eendimensionale mensen moeten kweken', maar goed onderlegde professionals met een brede oriëntatie.
Namens de VVD-fractie hamerde senator Duthler op de relatie tussen onderwijs en economie. Zij betoogde dat het bedrijfsleven meer betrokken moet worden bij het opstellen van de toelatingseisen van praktijkgerichte opleidingen.
Deel dit item: