Toezegging Toesturen evaluatie huidige boa-stelsel en meenemen interventie lid Ruers in evaluatie (30.880/32.822)

De minister van Veiligheid en Justitie zegt de Kamer, naar aanleiding van opmerkingen en vragen van het lid Ruers (SP), toe om de evaluatie van het huidige boa-stelsel aan de Kamer te sturen en de interventie van de heer Ruers tijdens het plenaire debat mee te nemen in de evaluatie. 

Handelingen I 2011/12, nr. 35 - blz. 26

De heer Ruers (SP): "Ik heb nog een ander aspect dat ik wil aanstippen op dit punt. Het komt uit het rapport 'Veelvormig en versnipperd' uit februari 2012 waarin dr. R. van Steden het volgende meldt. "Volgens de website van het ministerie van Veiligheid en Justitie werken er in Nederland naar schatting 25.000 à 26.000 boa's bij 1100 instanties. (...) De totale capaciteit voor toezicht en handhaving bij gemeenten ligt op ongeveer 4200 fte, afgezet tegen ruim 26.000 fte van de Nederlandse politiesterkte, die voor handhaving en noodhulp beschikbaar is." Ik zie hierdoor toch een heel erge scheefgroei ontstaan in Nederland als je de omvang van de politie ziet en daarnaast de boa's waar wij nauwelijks zicht of greep op hebben. Ik zie de reactie van de minister op deze ontwikkeling tegemoet. Ook wil ik graag van hem horen of deze cijfers kloppen.

In antwoord op vragen van het CDA en de SP zegt de minister dat hij niet over cijfers beschikt van de uitgaven van de gemeenten aan boa-diensten. Gezien de positie van de boa's en de relatie van de boa's met de openbare orde is het volgens mij zonder meer gewenst dat de Kamer wel over deze cijfers beschikt, omdat deze cijfers inzicht geven in een essentieel aspect van de openbare orde en de maatschappelijke kosten van het handhaven van de openbare orde. Graag verneem ik of de minister bereid is de Kamer alsnog inzicht te geven in deze kosten.

Onlangs heeft de Stichting Maatschappij Veiligheid en Politie (SMVP) in een artikel haar zorgen verwoord over de nationale politie. Met name vraagt de SMVP zich af wat de burgers van de nationale politie mogen verwachten. Ook merkt de SMVP op dat er in ons land een bonte verzameling van bijzondere opsporingsambtenaren actief is. In Zaltbommel vindt volgens de SMVP een pilot plaats waarbij boa's winkeldieven mogen aanhouden, omdat volgens het ministerie van Veiligheid en Justitie het de politie aan reguliere tijd ontbreekt om zich met winkeldiefstal bezig te houden. Ook merkt de SMVP op dat de politie al eerder te kennen heeft gegeven toezichthoudende taken liever aan anderen over te laten. Ik meen dat die taak bij de politie hoort. Ik verneem graag van de minister of de politie inderdaad het genoemde standpunt heeft en wat hij daarvan vindt.

De SP-fractie wil in dit verband ook graag van de minister vernemen of de SMVP deze pilot juist heeft weergegeven en, zo ja, of het ministerie het juist acht dat boa's de bevoegdheid hebben of krijgen om winkeldieven aan te houden.

Ook merkt de SMVP op dat boa's vooral worden gefinancierd uit de opbrengst van bekeuringen. Ik verneem graag van de minister of dit juist is."

Handelingen I 2011/12, nr. 36 - blz. 36-37

Minister Opstelten: "Het straattoezicht en de handhaving kan ik heel kort samenvatten. Het gaat niet om 25.000 maar om 4200 toezichthouders. Bij de getallen van de heer Ruers gaat het over allerlei soorten toezichthouders: milieu, voedsel, openbare gezondheid, fysieke leefomgeving, infrastructuur, leerplicht en controleurs bij ov-bedrijven, dus niet uitsluitend het straattoezicht. Wij moeten hier even precies zijn.

Verder is opgemerkt dat er sprake is van een wildgroei van 100 categorieën. Ik heb dat, samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, teruggebracht tot zes categorieën, zodat ook daar orde in gecreëerd wordt. Ik denk dat we daar geen vrees voor hoeven te hebben. Er is immers een duidelijke afspraak gemaakt dat de politie de regie voert en bepaalt wat men doet. In de driehoek wordt vervolgens onder leiding van de burgemeester bepaald wat de inzet is van de boa's."

Handelingen I  2011/12, nr. 36 - blz. 51

De heer Ruers (SP): "Tot slot zou ik nog één punt aan de minister willen voorleggen. Ik heb het verhaal van de boa's uitvoerig beschreven omdat ik een heel riskante wildgroei zie. Het zijn er enorm veel, er zijn heel veel soorten en je krijgt verschillende uitleg van hun taken. Allerlei mensen vullen het takenpakket zelf in. Dat komt volgens mij doordat de overheid te weinig leiding en duidelijkheid geeft. Ik pleit voor een onderzoek naar de vraag waar de grens ligt tussen politie en boa. Het mag toch niet zo zijn, zoals bij de pilot in Zaltbommel, dat de politie om allerlei redenen terugtreedt en haar eigen taken overlaat aan boa's. Ik denk dat dit een ongezonde en gevaarlijke ontwikkeling is. Als we daar niet zelf een duidelijke lijn in aangeven, zal dit zich verder ontwikkelen zonder dat de overheid behoorlijk grip heeft op dit aspect van de openbare orde. Ik vraag de minister of hij een onderzoek naar die grens wil entameren of wil toezeggen. We moeten niet zomaar de praktijk haar gang laten gaan en kijken waar het ooit een keer ophoudt, als het al ophoudt.

Ik zou ook graag willen weten of de minister de pilot in Zaltbommel stopzet. Het is immers een onduidelijke en gevaarlijke situatie. We zouden ermee moeten stoppen zodat de overheid zich kan beraden over de grens en de vraag wat we nu echt willen met de boa's en het takenpakket niet hap-snap wordt ingevuld."

Handelingen I 2011/12, nr. 36 - blz. 56-57

Minister Opstelten: "Er is een evaluatie van de boa in de maak. Daartoe is al heel veel onderzoek gedaan. Als de evaluatie klaar is, sturen we de Kamer die toe. Ze gaat in op de door de heer Ruers aangegeven elementen. De pilot in Zaltbommel is natuurlijk een probleem voor mij. Ik vind het een goede pilot, want de winkel-boa ontlast de politie, zonder in plaats van de politie te treden. De winkel-boa lost wat op en zorgt ervoor dat met steun van het mkb de winkeldiefstal wordt versterkt."

De heer Ruers (SP): "Ik heb hier toch wel problemen mee. In de eerste plaats is het aanhouden en vangen van dieven een taak van de politie. Als u nu zegt dat dat geen taak van de politie is en dat de boa's dat kunnen, dan hebben we daar precies het probleem te pakken, namelijk dat u denkt dat de politie op een gegeven moment terug kan wijken, waarna de boa taken gaat invullen. Dat zou kunnen op een bepaald moment, maar dan moet u dat wel scherp aangeven. Nu worden bepaalde zaken niet uitgevoerd, onder verwijzing naar de boa, en dan hebben we een probleem. Ik zou graag zien dat u de pilot tegenhoudt totdat de evaluatie klaar is."

Minister Opstelten: "In goed overleg met de VNG starten ze. Ik ben er erg voor. Het bedrijfsleven is er ontzettend voor. De politie heeft er geen enkel bezwaar tegen. Eigenlijk is iedereen er voor. Laten we het nu een kans geven. Laten we het nu even wat ruimte geven, zodat we het daarna kunnen beoordelen en scherp evalueren. Dan kunnen we vervolgens kijken of we ermee doorgaan of dat we er anderszins van kunnen leren."

De heer Ruers (SP): "Ik vind het toch ongelukkig. Welk criterium hanteert bijvoorbeeld de politie in Zaltbommel? Waar bestaan die regels uit om op een gegeven moment te zeggen: wij gaan dat zo doen? Het is toch maar een beetje invullen op basis van de behoefte op dat moment?"

Minister Opstelten: "Ik ben gaarne bereid om over de hele boa-structuur een debat te voeren.

De voorzitter: "Dit is het voorland van de minister van Veiligheid en Justitie, de overkant."

Minister Opstelten: "Ik doe dat graag en ik ben blij dat u mij de ruimte daarvoor geeft."

De heer Knip (VVD): "Ter aanvulling op wat de heer Ruers zo-even zei nog het volgende. Ik denk dat het heel goed is om proeven te hebben om te kijken hoe zaken op een goede manier vorm kunnen worden gegeven, ook naar de bevolking toe. Ik heb er wel aandacht voor gevraagd dat de vraag ook gaat rijzen hoe ver dat moet gaan en in hoeverre de burgemeester nog degene is die beslist waar de politie toezicht zal houden. Daar mag dan een prachtige geslaagde proef met boa's relevant voor zijn, maar niet doorslaggevend. Dat bepalen we in de rechtsstaat."

Minister Opstelten: "Als we het over een boa-pilot hebben, moeten we wel precies weten waar het over gaat. Hier gaat het over de ruimte die je aan boa's geeft om iets meer te doen, in de zin dat als ze ingezet worden in een gebied, ze speciaal ook letten op winkeldiefstallen en ze dan ook iets kunnen doen, waardoor de politie wordt ontlast die dan weer ruimte krijgt voor andere zaken. De politie gaat dus niet van de straat af, die blijft juist op straat."

De heer Ruers (SP): "Dit is precies de zorg die ik heb en u bevestigt dat. U laat de zaak gewoon lopen. Het zal leiden tot wildgroei en dat vind ik zeer onverstandig. Ik vind dat niet goed."

Minister Opstelten: "Dat is niet het geval. Ik neem de zorgen van de heer Ruers natuurlijk zeer serieus. Er is veel onderzoek gedaan naar de bevoegdheden van boa's en hun relatie tot de politie. Dit jaar start ook de evaluatie naar het huidige boa-stelsel, dus u wordt op uw wenken bediend. Dan kan ik in alle scherpte in die opdracht ook uw interventie meenemen. Ik zal de Kamer hierover uitgebreid informeren."

Brondocumenten

• 1 juli 2013
  nieuwe status: voldaan
  Voortgang:
  documenten:

  • -   
    brief inzake evaluatie boa-stelsel
    voor kennisgeving aangenomen op 9 juli 2013
    EK, S
    
• 3 juli 2012
  toezegging gedaan