De Eerste Kamer heeft dinsdag 12 juli plenair gedebatteerd met staatssecretaris Dijkhoff over het voorstel van de Europese Commissie inzake visumliberalisatie Oekraïne. Tijdens het debat diende senator Van Weerdenburg (PVV) een motie in die de regering verzoekt om niet in te stemmen met de visumliberalisatie. Staatssecretaris Dijkhoff ontraadde deze motie. De motie werd bij de stemmingen verworpen. De fractie van de PVV stemde voor.
Door en door corrupt
Senator Van Weerdenburg (PVV) stelde in het debat dat Oekraïne een land is dat deels verscheurd is door oorlog en een economisch niveau heeft dat amper dat van een ontwikkelingsland ontstijgt. Het is volgens de senator een door en door corrupt land. Zij vindt het dan ook niet voor de hand liggen dat de inwoners van dat land vrij door de EU kunnen reizen. De senator haalde aan dat uit onderzoek blijkt dat er in Nederland veel angst is voor de gevolgen van toenemende migratiestromen. Van Weerdenburg: "In plaats van deze legitieme zorgen van de Nederlandse bevolking ter harte te nemen en de grenzen nou eens ferm dicht te gooien, nodigt dit kabinet alleen maar meer gelukszoekers uit."
(On)gebruikelijk
Senator Koffeman (PvdD) haalde aan dat de voorlopige toepassing van verdragen door het kabinet gebruikelijk wordt genoemd en erop gericht is om partijen eerder te laten profiteren van de afspraken die in het betreffende verdrag worden gemaakt. Nu is er volgens Koffeman echter sprake van de ongewone omstandigheid dat Nederland het associatieverdrag heeft afgewezen en er vanuit Oekraïne ongewoon veel misbruik is gemaakt van onze asielprocedure. De senator haalde ook aan dat de Tweede Kamerfractie van de VVD openlijk heeft aangegeven geen voorstander te zijn van versnelde visumliberalisatie.
Nakomen van afspraken
Senator Kox (SP) merkte op dat de Europese Raad inmiddels heeft vastgesteld dat er geen sprake van visumliberalisatie zal zijn totdat de mogelijkheid om een dergelijke liberalisatie op te schorten is aangepast. In september behandelt de Committee on Civil Liberties, Justice and Home Affairs van het Europees Parlement het voorstel van de Commissie. Kox betoogde dat de regering weet zij dat zij heeft toegezegd geen onomkeerbare stappen in de onderhandelingen te zetten zonder overleg met het Nederlandse parlement. De senator gaf aan dat het debat volgens hem dan ook tot na de zomer had kunnen wachten.
Kox betoogde in het debat dat de visumvrijheid ingebed moet zijn in echte garanties, om te voorkomen dat het leidt tot een migratiewerkelijkheid en daarna misschien tot averechtse reacties tegen het land of een afkeer van het land. De besprekingen tussen de EU en Oekraïne over visumliberalisatie lopen al sinds 2008, maar de gemaakte afspraken worden nog steeds niet nagekomen. Zo zijn er duidelijke signalen dat fundamentele rechten en vrijheden in Oekraïne niet worden gerespecteerd. Bovendien is er volgens de senator een reëel risico van illegale migratie vanuit Oekraïne naar lidstaten van de Europese Unie.
Beperkte stap
Staatssecretaris Dijkhoff(Veiligheid en Justitie) stelde dat het gaat om een beperkte stap richting visumliberalisatie en dat het kabinet hecht aan de snelle invoering van het noodremmechanisme (als het land niet meer aan de eisen voldoet). De staatssecretaris betoogde dat het hier gaat om een beperkte reistoestemming, die geen enkel recht heeft op een langer verblijf, sociale zekerheid of arbeid. De visumvrijheid zal in de praktijk geleidelijk ingevoerd worden, omdat nog niet alle inwoners van Oekraïne een paspoort hebben dat aan de eisen voldoet.
Inwoners die terug worden gestuurd krijgen €200. Dit wordt gedaan om puur pragmatische redenen. De staatssecretaris gaf aan dat er visumvrijheid blijft zolang een land aan de voorwaarden voldoet. Dat werkt als prikkel, maar zorgt er ook voor dat er kan worden ingegrepen als een land na de liberalisatie verzaakt in het nakomen van afspraken.
Deel dit item: