De Voorzitter van de Eerste Kamer, Ankie Broekers-Knol, heeft op 16 en 17 maart 2017 deelgenomen aan de viering van 60 jaar Verdragen van Rome. Op 25 maart 1957 tekenden Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk, Italië en West-Duitsland in Rome het Verdrag tot oprichting van de Europese Economische Gemeenschap. Dit verdrag is één van de twee belangrijkste verdragen die aan de basis liggen van de Europese Unie. De viering vond plaats op uitnodiging van de voorzitter van de Italiaanse Camera dei Deputati, Laura Boldrini, en de voorzitter van de Senaat, Pietro Grasso.
Tijdens de extraordinary conference of speakers of EU parliaments werden onder meer toespraken gehouden door de parlementsvoorzitters van de landen die het verdrag destijds hebben ondertekend, alsook door Antonio Tajani (Voorzitter van het Europees Parlement), Donald Tusk (Voorzitter van de Europese Raad), Frans Timmermans (Eerste Vicevoorzitter van de Europese Commissie), Giorgio Napolitano (oud-President van Italië), Mario Monti (voormalig Eurocommissaris en oud-minister-president van Italië) en Paolo Gentiloni (minister-president van Italië).
Progresso e pace
De Voorzitter van de Eerste Kamer betoogde op de conferentie dat de ondertekenaars van het verdrag destijds ervoor hebben gekozen om samen te werken vanuit de gedachte dat landen die hun economieën met elkaar verbonden hebben, minder snel geneigd zijn tot conflict. Die gedachte is heden ten dage onverminderd van betekenis.
Broekers-Knol stelde dat er grensoverschrijdende vraagstukken zijn - zoals migratie, terrorisme en klimaatverandering - die lidstaten niet alleen op kunnen lossen. Op die terreinen is samenwerking binnen de Europese Unie noodzakelijk.
Toekomst van Europa
De viering stond niet alleen in het teken van terugzien, maar ook in het teken van vooruitkijken. Kort voor de bijeenkomst in Rome publiceerde voorzitter van de Europese Commissie Jean Claude Juncker het witboek 'On the future of Europe'. Daarover zal in de komende maanden in nationale parlementen en het Europees Parlement worden gedebatteerd.
Parlementsvoorzitter Angelo Farrugia van Malta: "The relevance of the EU depends on its democratic legitimacy." Voorzitter van het Europees Parlement Antonio Tajani: "We have to change the image of the EU and give the dream of European cooperation to young people."
De voorzitter van de Duitse Bondsdag Norbert Lammert herinnerde eraan dat tien jaar geleden, bij de viering van 50 jaar Verdragen van Rome, de Verklaring van Berlijn is ondertekend waarin stond: "Wij zijn tot ons geluk verenigd". Hij constateerde dat dit nog altijd waar was, maar dat de stemming niet meer zo positief is. "Er wordt slecht over Europa gesproken, maar het slechtst door Europeanen zelf." Hij herinnerde er aan dat President Obama de Europese integratie en eenheid een van de grootste verworvenheden in de geschiedenis van de mensheid heeft genoemd. In het huidige tijdsgewricht heeft noch Poetin, noch Trump belangstelling voor een sterk Europa, reden te meer dat wij dat zelf wel moeten hebben, aldus Lammert. Hij noemde Brexit niet de grootste catastrofe, maar een anachronisme. Evenals Broekers-Knol onderstreepte hij dat er een aantal vraagstukken is, die de landen in Europa niet afzonderlijk kunnen oplossen. Daarvoor is samenwerking nodig.
De Oostenrijkse Senaatsvoorzitter Doris Bures sloot hierbij aan door te stellen dat de EU "de grote zaken te klein heeft geregeld, en de kleine zaken te groot." Dat moet omgedraaid worden. Wat de lidstaten zelf kunnen doen, moeten zij zelf doen; de grote problemen moeten zij in grotere eendracht oplossen.
Over de toekomst van Europese samenwerking varieerden de meningen van een sterk federaal Europa, tot een Europa van kerntaken en een Europa van meerdere snelheden. Het belang van samenwerking werd echter door alle parlementsvoorzitters onderstreept.
Diverse sprekers refereerden aan de Nederlandse Tweede Kamerverkiezingen van 15 maart en aan de gevolgen daarvan voor Europese samenwerking. Premier Gentiloni: "Deze week hebben wij ons allen een beetje Nederlander gevoeld."
Tijdens een ontvangst van de parlementsvoorzitters in het presidentieel Paleis Quirinaal stelde de President Sergio Mattarella van Italië dat Europa zich in een tijdperk van toenemende globalisering bewust moet zijn van haar positie op het wereldtoneel. Ook stelde Mattarella dat de unie - met haar bondgenootschap van solidariteit -een belangrijke bijdrage levert aan de veiligheid van haar lidstaten.
KNIR
Voorafgaand aan de conferentie sprak de Voorzitter van de Eerste Kamer op een seminar van het Koninklijk Nederlands Instituut in Rome (KNIR) 'The future of the EU: an Italian-Dutch debate the day after the elections in the Netherlands. Ook dit seminar stond in het teken van de toekomst van de Europese Unie. Hier werd een keynote speech gehouden door de Italiaanse staatssecretaris van Europese Zaken Sandro Gozzi. De bijeenkomst werd gemodereerd door senator Paul Schnabel, visiting fellow aan het instituut.
Deel dit item: