Op 1 en 2 juni 2017 vond in de hoofdstad van Slovenië, Ljubljana, de jaarlijkse bijeenkomst plaats van de Association of European Senates. De voorzitters van de Senaten van Europa kwamen bijeen op uitnodiging van Mitja Bervar, Voorzitter van de Državni svet , de Nationale Raad van Slovenië. Vanuit Nederland nam de Voorzitter van de Eerste Kamer, Ankie Broekers-Knol, deel. Zij werd begeleid door de Griffier van de Eerste Kamer, Geert Jan Hamilton. Naast meerdere plenaire sessies vond er tijdens de conferentie ook een ontvangst plaats door de President van Slovenië, Borut Pahor.
Europese Senaat
De eerste dag van de conferentie was gewijd aan het thema 'The European Senate - The road towards a closer link with EU citizens?'. In de afgelopen decennia is in parlementaire en wetenschappelijke rapporten met enige regelmaat de vraag opgeworpen of het creëren van een Senaat op het niveau de Europese Unie ertoe zou kunnen bijdragen de besluitvorming in de EU te verbeteren en de kloof tussen de burgers en Europa te verkleinen. Voor de eerste keer hebben de Voorzitters van de Senaten van Europa zich over deze vraag gebogen. Bij de opening van het seminar over de Europese Senaat braken de voorzitter van de conferentie, Mitja Bervar, als ook een Sloveense hoogleraar constitutioneel recht, een lans voor de gedachte van het op EU-niveau oprichten van een Europese Senaat. Daarin zouden leden van nationale parlementen met een 'dubbelmandaat' zitting kunnen hebben.
In key-notes speeches zetten twee Senaatsvoorzitters, de Voorzitter van de Eerste Kamer, Ankie Broekers-Knol, en de Voorzitter van de Senaat van de Tsjechische Republiek, Milan Štěch, uiteen dat zij sceptisch stonden tegenover het idee van een Europese Senaat, als nieuwe instelling van de Europese Unie.
Volgens Ankie Broekers-Knol ligt de kern van het probleem rond democratische legitimatie binnen de Europes Unie niet in een tekort aan formele vertegenwoordiging in het besluitvormingsproces. De burgers worden formeel vertegenwoordigd in hun nationale parlementen, de regeringen die ministers zenden naar de Raad van de Europese Unie en het Europees Parlement. De oorzaak van disconnectie tussen burgers en de Europese Unie ligt in de complexiteit en het gebrek aan transparantie van de besluitvorming. Het toevoegen van een extra instituut zou dit alleen maar verergeren. Volgens Broekers-Knol is het vrijwel onmogelijk om een geschikte rol te vinden voor een eventuele Europese Senaat. Deze instelling zou hoogstwaarschijnlijk voor conflicten tussen instituties zorgen. Bovendien zou het dubbelmandaat van de parlementarirs voor praktische en politieke problemen zorgen.
De Voorzitter van de Eerste Kamer betoogde dat er meer winst te behalen is als nationale parlementen hun rol als 'waakhonden van subsidiariteit' en controleurs van de ministers als leden van de Raad beter vervullen. Zij kunnen ervoor zorgen dat de EU zich bezig houdt met de juiste onderwerpen en dat de besluitvorming in de Raad van Ministers inzichtelijker wordt. Nationale parlementen moeten er ook voor zorgen dat nationale politici verantwoordelijkheid nemen voor de compromissen die in de Raad worden gesloten. Broekers-Knol: "It is my belief that national parliaments are ideally placed to make sure that the policies the EU pursues, are based on public support and that they benefit the citizens of our respective member states."
Actuele uitdagingen voor Senaten
De tweede dag van de conferentie was gewijd aan actuele uitdagingen voor Senaten. De Voorzitters informeerden elkaar over nieuwe ontwikkelingen in hun eigen land. Voorzitter Ankie Broekers-Knol ging in het bijzonder in op de ervaringen van de laatste jaren met een kabinet dat niet over een meerderheid in de Eerste Kamer beschikte. Voorts informeerde zij haar collega's over de uitslag van de recente verkiezingen voor de Tweede Kamer en de in gang zijnde vorming van een nieuw kabinet.
AES
In de komende jaren zal het voorzitterschap van de AES toevallen aan de Senaten van de volgende landen:
2018: Roemenië
2019: Frankrijk
2020: Bosnië-Herzogovina
2021: Tsjechië
2022: Oostenrijk
De Nederlandse Eerste Kamer organiseerde de conferentie van de Association of European Senates laatstelijk in Den Haag in 2009 en in 2015.
Voor meer informatie:
Deel dit item: