E180008 - Commissiemededeling: een geloofwaardig vooruitzicht op toetreding en een grotere EU-betrokkenheid bij de Westelijke Balkan

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

Op 13 november 2018 besloot de commissie om het verslag van een nader schriftelijk overleg met de minister van Buitenlandse Zaken van 5 november 2018 (EK, 23.987, E) voor kennisgeving aan te nemen.

Europees

Tijdens de Raad Buitenlandse Zaken Gymnich op 29 en 30 augustus 2019 spraken de ministers met de collega’s van de zes Westelijke Balkan landen (Servië, Bosnië Herzegovina, Noord-Macedonië, Kosovo, Montenegro, Albanië) over regionale samenwerking.

volledige titel

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's: Een geloofwaardig vooruitzicht op toetreding en een grotere EU-betrokkenheid bij de Westelijke Balkan

document Europese Commissie

COM(2018)65, d.d. 6 februari 2018

rechtsgrondslag

Artikel 49 VWEU

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein

verwant dossier

Op 13 november 2018 besloot de commissie om het verslag van een nader schriftelijk overleg met de minister van Buitenlandse Zaken van 5 november 2018 (EK, 23.987, E) voor kennisgeving aan te nemen.

Op 5 november 2018 stuurde de minister van Buitenlandse Zaken een antwoord op de brief van 9 oktober 2018. De commissie bespreekt het verslag van een nader schriftelijk overleg op 9 november 2018.

Op 2 oktober 2018 leverden de leden van de PVV-fractie inbreng voor nader schriftelijk overleg met de regering over het uitbreidingsbeleid, alsmede over de Commissiestrategie voor toetreding van de Westelijke Balkan. De brief met nadere vragen is op 9 oktober 2018 aan de minister van Buitenlandse Zaken verstuurd.

Op 11 september 2018 besloot de PVV fractie nadere vragen te stellen naar aanleiding van het verslag van een schriftelijk overleg. De inbrengdatum hiervoor werd gesteld op 2 oktober 2018.

Op 12 juli 2018 stuurde de minister van Buitenlandse Zaken een antwoord op de vragen over het uitbreidingsbeleid van de EU (E180017) en de Commissiemededeling over toetreding van de Westelijke Balkan. De commissie bespreekt dit verslag van een schriftelijk overleg op 11 september 2018.

Op 15 mei 2018 besloot de commissie om de Mededeling over het uitbreidingsbeleid in behandeling te nemen (zie E180017). Op 19 juni 2018 werd een brief aan de minister van Buitenlandse Zaken verstuurd met vragen over de Commissiemededeling over het uitbreidingsbeleid, alsmede over de Commissiestrategie voor toetreding van de Westelijke Balkan.

Op 3 april 2018 gaf de commissie aan af te zien van schriftelijk overleg met de regering en de aangekondigde strategie van de Europese Commissie desgewenst te zullen betrekken bij de Algemene Europese Beschouwingen op 10 april 2018.

Op 27 maart 2018 besloot de commissie om de inbrengdatum aan te houden tot 3 april 2018.

Op 6 maart 2018 gaf het lid Strik (GroenLinks) aan inbreng te leveren voor schriftelijk overleg met de regering. De inbrengdatum hiervoor is gesteld op 27 maart 2018.

Op 21 juni 2018 werd de Commissiemededeling besproken tijdens een algemeen overleg over EU-uitbreiding.

Op 23 februari 2018 stuurde de regering een kabinetsappreciatie naar de Kamer over de Commissiemededeling voor toetreding en een grotere EU-betrokkenheid bij de Westelijke Balkan. De appreciatie komt in plaats van een BNC-fiche. De regering geeft aan positief te staan tegenover de subsidiariteit van de Commissiemededeling, gezien het uitbreidingsbeleid per definitie alleen op EU-niveau uitgevoerd kan worden. De regering heeft tevens een positieve grondhouding ten aanzien van het proportionaliteitsoordeel, omdat de Commissiemededeling volgens de regering adequaat uitvoering geeft aan het door de Europese Raad vastgestelde uitbreidingsbeleid uit 2006.

Volgens de regering houdt de Commissie voor het toetredingsproces zich vast aan een strategie dat is gebaseerd op conditionaliteit, vastgestelde criteria en het principe van eigen verdienste. De regering staat hier positief tegenover, maar benadrukt dat stappen in het toetredingsproces alleen genomen kunnen worden als de kandidaat aan alle daarvoor geldende voorwaarden heeft voldaan. Het noemen van het jaartal 2025 als perspectief voor mogelijke toetreding van Montenegro en Servië kan daarbij volgens de regering er toe leiden dat niet de criteria, maar de genoemde datum het doel wordt.

De regering staat positief tegenover de voorstellen uit de Commissiemededeling om de Westelijke Balkan beter te helpen bij het hervormingsproces. Stabiliteit in de buurlanden van de Unie is volgens de regering om verschillende redenen van essentieel belang voor de EU en Nederland. De regering geeft daarbij aan zich bilateraal te willen inzetten om de landen te ondersteunen in dit hervormingstraject.

De Europese Commissie introduceerde op 6 februari 2018 haar strategie voor de Westelijke Balkan onder de titel: 'een geloofwaardig vooruitzicht op toetreding voor en een grotere EU-betrokkenheid bij de Westelijke Balkan'. De strategie is onderdeel van de bredere strategie die moet leiden tot een versterking van de Unie tegen 2025. De Commissie noemt de toekomst van de regio als integraal onderdeel van de EU, zowel politiek, economisch als op veiligheidsgebied immers in het belang van de Unie zelf. De Europese Commissie benadrukt echter dat zij haar uitbreidingsbeleid met deze strategie echter niet heeft aangepast. Het toetredingsproces is een op verdiensten gebaseerd proces en toetreding tot de EU zal slechts mogelijk zijn wanneer de kandidaat-lidstaten voldoen aan de gestelde criteria.

De strategie beoogt de steun voor het overgangsproces in de Westelijke Balkan aanzienlijk uit te breiden. Daarbij worden tussen 2018 en 2020 zes vlaggenschipinitiatieven toegepast op specifieke terreinen, die betrekking hebben op de rechtsstaat, veiligheid en migratie, sociaal-economische ontwikkeling, connectiviteit, een digitale agenda en verzoening en goede nabuurschapsbetrekkingen.

Om dit verwezenlijken stelt de Commissie voor om de financiering in het kader van het instrument voor pretoetredingssteun geleidelijk te verhogen en ervoor te zorgen dat in het volgende meerjarig financieel kader voldoende rekening wordt gehouden met eventuele toetredingen. Ook voorziet de Commissie in het eventueel uitbreiden van de beleidsterreinen waarvoor in de Raad bij gekwalificeerde meerderheid wordt gestemd.

Tijdens de Raad Buitenlandse Zaken Gymnich op 29 en 30 augustus 2019 spraken de ministers met de collega’s van de zes Westelijke Balkan landen (Servië, Bosnië Herzegovina, Noord-Macedonië, Kosovo, Montenegro, Albanië) over regionale samenwerking.

Op 26 juni 2018 nam de Raad Algemene Zaken conclusies aan over het uitbreidings-, stabilisatie- en associatieproces van de EU voor 2018.

Op 17 mei 2018 organiseerde het Bulgaarse Voorzitterschap een Top met de Westelijke Balkanlanden in Sofia (21.501-20, 1324).

Op 17 april 2018 gaf de Europese Commissie tijdens de Raad Algemene Zaken (21.501-02, H) een presentatie van de jaarlijkse voortgangsrapportages voor de landen van de Westelijke Balkan en Turkije.

Op 16 april 2018 bespreekt de Raad Buitenlandse Zaken (21.501-02, 1856) de regionale veiligheid en connectiviteit van de Westelijke Balkan.

Op 22 maart 2018 nam de Europese Raad (21.501-20, Q) conclusies aan ter voorbereiding op de Westelijke Balkan Top op 17 mei 2018.

Op 20 maart 2018 besprak de Raad Algemene Zaken (21.501-02, F) de conclusies van de Europese Raad ter voorbereiding op de Westelijke Balkan Top op 17 mei 2018.

De Raad Buitenlandse Zaken Gymnich besprak op 15 februari 2018 de Commissiemededeling.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

Op 16 augustus 2018 publiceerde het Europees Parlement een briefing (PE 621.786) over de doeltreffendheid en zichtbaarheid van de EU-financiering in de Westelijke Balkan.

Op 14 mei 2018 publiceerde het Europees Parlement een studie (PE 615.678) over discussies in de Europese Raad sinds het verdrag van Lissabon met betrekking tot de toetreding van de Westelijke Balkan tot de EU.

Op 4 april 2018 startte de Roemeense Senaat een politiek dialoog met de Europese Commissie over de mededeling.

Op 4 april 2018 stuurde de Tsjechische Senaat een brief aan de Europese Commissie in het kader van een politiek dialoog over de mededeling.

Op 7 maart 2018 stuurde het Litouwse parlement een opinie in het kader van een politiek dialoog aan de Europese Commissie over de mededeling.

Op 6 februari 2018 publiceerde de Europese Commissie de mededeling.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.