Verslag van de vergadering van 19 januari 2021 (2020/2021 nr. 20)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 22.14 uur
De heer Raven i (OSF):
Dank u wel, voorzitter. Dank allen voor de felicitaties. Dank ook aan de beide vertegenwoordigers, de initiatiefnemer en de minister, voor het verdedigen en toelichten van het voorliggende wetsvoorstel.
Voorzitter. In eerste instantie heb ik een waarschuwende vinger opgestoken over de nadelige neveneffecten die zich bij referenda vaak voordoen. Het lijkt een olifant in deze ruimte, want ik hoor daar weinig over. De minister is er heel even op ingegaan, maar ik vind dat toch wel een beetje naïef. Het voorbeeld dat ik heb gegeven over desinformatie betreft echt de wereld die op dit moment in brand staat. Ik verwijs naar de brexitleugens. Er is een grote opkomst geweest en met allerlei leugens is er een bepaalde beslissing genomen die fundamenteel voor destabilisatie van een westerse maatschappij, een westerse democratie, heeft gezorgd. In eerste instantie heb ik daarop gewezen.
Ik heb aan de minister gevraagd of wij er met voorwaarden aan zo'n referendum in elk geval voor kunnen zorgen dat de rechtsstaat in Nederland ook in de toekomst geborgd is. Ik denk dat het goed is om ook in tweede termijn van de minister te horen hoe men die nadelen kan voorkomen. Als we niet voor onze rechtsstaat opkomen en als nadelige gevolgen van referenda geaccepteerd worden, zoals inmiddels in de hele wereld het geval is, dan is dat een heel belangrijk probleem. Denk hierbij ook aan de tweets in Amerika die ik heb genoemd. Voor dit probleem moet een oplossing komen. Ik denk dat het een ongewenst neveneffect is, dat zeer veel aandacht vraagt.
In de tweede lezing van de grondwetswijziging zal ik namens de OSF daar ook heel nadrukkelijk naar kijken. Als ik zeg dat ik in de tweede lezing ga kijken, betekent dat ook dat ik positief zou kunnen staan tegenover de eerste lezing. Ik denk dat wij van een aantal sprekers hebben gehoord dat we nu op een drempel staan. De volgende vragen zijn aan de orde. Tellen we de knopen? Gaan we voor de next best oplossing? Of sturen we het terug naar af? Dat laatste betekent dat we fors wat jaren verder zijn. Ik denk dat dat jammer zou zijn. Tel die knopen. Kom tot de next best oplossing. Vraag aandacht voor de uitvoeringsproblematieken die in de tweede lezing van de grondwetswijziging straks worden beoordeeld. Op basis daarvan nemen wij dan een definitief besluit.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Raven. Wenst een van de leden in de tweede termijn nog het woord? Dat is niet het geval. Dan stel ik een korte schorsing voor van vijf minuten. Is dat ook voldoende voor de heer Van Raak en de minister? Dat is het geval.