Najaarsvergadering PACE in Straatsburg

Bij de opening van de PACE-najaarszitting op 10 oktober refereerde PACE President Tiny Kox (SP) aan de Russische aanvallen in Kiev die eerder die dag plaatsvonden. "De aanvallen op woonwijken en civiele infrastructuur zijn wreedheden die doelbewust gericht zijn op niet-militaire doelen en tot doel hebben onschuldige mensen te terroriseren. Deze kunnen niet worden genegeerd en niet worden gerechtvaardigd," aldus Kox.

Op donderdag 13 oktober sprak President Volodymyr Zelenskyy de assemblee toe. "De kracht van de dialoog zal Rusland isoleren en zal leiden tot effectieve maatregelen voor vrede en internationale rechtvaardigheid," aldus President Zelenskyy. Hierna volgde het debat over de politieke gevolgen van de agressie van de Russische Federatie tegen Oekraïne waarbij de assemblee de annexatie van Oekraïense regio's door Rusland scherp veroordeelde door de zogenaamde referenda in deze regio's te omschrijven als een belediging van het internationaal recht en nietig, zonder juridische of politieke gevolgen.

De resolutie om al het noodzakelijke te doen om de Russische Federatie en haar leiders aansprakelijk te stellen voor de schendingen van de mensenrechten, inclusief het versnellen van de oprichting van een speciaal ad hoc tribunaal om de misdaad van agressie tegen Oekraïne te vervolgen, werd unaniem aangenomen.

De commissie voor gelijkheid en non-discriminatie nam op 11 oktober unaniem een verklaring aan die de onderdrukking en de ontzegging van de rechten van Iraanse vrouwen en meisjes veroordeelt en de Iraanse overheid oproept tot beëindiging van geweld. Tijdens de daaraan voorafgaande hoorzitting over de Istanboel Conventie hield Tiny Kox een pleidooi voor het bestrijden van fake news over dit verdrag, wat een belangrijk instrument is ter voorkoming van geweld tegen vrouwen. Kox prees de moed van de Iraanse vrouwen en mannen die zich uitspreken tegen de onderdrukking.

De assemblee sprak op 11 oktober over het belang van de Westelijke Balkan en of de Raad van Europa een katalyserende rol kan spelen in het toetredingsproces van de Westelijke Balkan tot de Europese Unie. Margreet de Boer (GroenLinks) benadrukte het belang van de betrokkenheid van de internationale gemeenschap bij de Westelijke Balkan. Ook onderstreepte zij de noodzaak van inclusieve en transparante onderhandelingen over constitutionele hervormingen in Bosnië en Herzegovina. "Om het land en zijn bevolking perspectief te bieden, moet de internationale gemeenschap steun bieden bij het voldoen aan de normen inzake democratie en mensenrechten, in plaats van het tegenwerken van progressieve hervormingen," aldus De Boer.

Tijdens het debat op 11 oktober over het tegengaan van islamofobie of anti-moslim racisme in Europa sprak Bob van Pareren (Fractie-Nanninga) namens de Europese Conservatieve groep over het ontbreken van de oorzaken van Islamofobie in het rapport. "De rapporteurs zoeken de oplossing voor de problemen in regels en sancties. Het rapport geeft geen antwoord op de vraag hoe islamofobie ontstaat en het belangrijkste punt, namelijk voorkomen, ontbreekt," zei Van Pareren. Margreet de Boer wees erop dat discriminatie van moslims, of vermeende moslims, vaak niet wordt gezien als een vorm van racisme, wat het in feite wel is. "Het neemt vaak de vorm aan van moslimhaat, van het opzettelijk beledigen en diskwalificeren van mannen en vrouwen die als moslims worden gezien," aldus De Boer.

In het debat op 12 oktober werd het nakomen van de verplichtingen van het lidmaatschap van de Raad van Europa door Hongarije besproken. Ria Oomen-Ruijten (CDA) constateerde dat de rapporteurs stellen dat Hongarije zich verwijdert van de beginselen en waarden van de Raad van Europa, dat het de inhoud en de gevolgen van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens ontkent en dat het verder afstand neemt van de Europese Unie. "Een gemeenschap van waarden waar de rechtsstaat en de eerbiediging van de vrijheden de verbindende troeven zijn, vraagt in het bijzonder aandacht voor fundamentele rechten en vrijheden in Hongarije waar onder meer rechten van LHBTI en vluchtelingen onder druk staan," aldus Oomen-Ruijten.

In het debat op 12 oktober over veilige derde landen voor asielzoekers en illegale maatregelen van migratiebeheer merkte De Boer op dat het niet alleen om een definitie van veiligheid gaat, maar ook om de vraag wat kan worden beschouwd als een land van herkomst of een derde land. "Kunnen we een asielzoeker echt dwingen om terug te keren naar een veilig derde land, waar hij in feite nooit eerder heeft gewoond, zoals in veel lidstaten gebruikelijk is," vroeg De Boer zich af.

Een plenair debat over een dreigend verbod op Pride-evenementen ging over een verbod in Belgrado, waar de gemeente niet de veiligheid van deelnemers en demonstranten kon garanderen, en niet een trend in de lidstaten. Deze individuele situatie was volgens Bob van Pareren geen gespreksonderwerp voor de assemblee. "Gelukkig zijn er ruim voldoende lidstaten waar Pride-evenementen in alle veiligheid gehouden kunnen worden en waar mensen van allerlei achtergronden met elkaar Pride-evenementen vieren," sprak hij.

Ook werd een rapport besproken over vrouwen in de sport. De rapporteur noemt daarin een aantal zaken waar vrouwen in de sport mee te maken krijgen waaronder geweld en discriminatie. "Seksueel geweld tegen meisjes en vrouwen in de sport is een ernstig probleem" beaamt Margreet de Boer en vraagt de nodige aandacht voor de specifieke problemen waarmee trans- en intersekse personen in de sport worden geconfronteerd.

Op 14 oktober werd de aanbeveling behandeld over in hoeverre staten discriminatie moeten voorkomen tussen degenen die gevaccineerd zijn en degenen die om medische of andere redenen niet gevaccineerd zijn of kunnen worden. Margreet de Boer bedrukte in haar inbreng dat dit debat niet gaat om het vaccineren op zich of over de vraag of vaccinatie kan of moet worden gebruikt als voorwaarde, bijvoorbeeld voor het reizen of het betreden van een openbare plaats. "Het gaat over discriminatie op basis van de verschillende soorten vaccins. Mensen die tegen covid-19 zijn ingeënt met een vaccin dat door het Europees Geneesmiddelenbureau is toegelaten of door de Wereldgezondheidsorganisatie in een lijst is opgenomen, moeten gelijk worden behandeld."

Het rapport van Margreet de Boer over huwelijkse gevangenschap werd door de commissie gelijkheid en non-discriminatie aangenomen. Caspar van den Berg (VVD) woonde een seminar bij over politieke gevangen in Belarus. "Politieke gevangen in Belarus brengen enorme offers in hun strijd voor vrijheid en ze moeten weten dat hun situatie voor ons hoge prioriteit heeft," zei hij. Bij de opening op 10 oktober van de fototentoonstelling SHAME over mensen die in hun jeugd misbruik zijn, waren PACE-president Tiny Kox en Bob van Pareren aanwezig. Ook is de delegatie ontvangen door de Permanent Vertegenwoordiger van Nederland bij de Raad van Europa, Tanja Gonggrijp.