Verslag van de vergadering van 15 januari 2024 (2023/2024 nr. 15)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 22.47 uur
De heer Van den Oetelaar i (FVD):
Dank u wel, voorzitter. Ook mijn felicitaties aan mevrouw Kaljouw met haar maidenspeech. Ik wil nog heel even in de geest van haar speech blijven met betrekking tot de zee. Wanneer een schip vergaat en de reddingssloepen te water worden gelaten, is het een eeuwenoud gebruik dat vrouwen en kinderen als eerste van boord gaan, de reddingssloepen in. Van dit gebruik zien we nog maar weinig terug bij mensen die op de vlucht zijn en hier asiel aanvragen. Deze veelal jonge mannen verblijven hier soms al jaren alleen alvorens de vrouwen en kinderen komen nareizen. Nu kunnen we hier gemakkelijk de trage procedures de schuld van geven, maar men kan zich ook afvragen of deze mensen wel zo ernstig gevaar lopen in het land van herkomst als zij het eigen gezin daar zo lange tijd achter durven laten.
Deze jongemannen zorgen voor enorm veel overlast in de buurt van azc's. Forum voor Democratie is vorige week een dag op bezoek geweest in Budel en Maarheeze om in gesprek te gaan met bewoners en ondernemers. Ook hebben wij een kijkje genomen bij en rondom het aanmeldcentrum Cranendonck. Wat wij daar hoorden en aantroffen, was nog schokkender dan wij hadden verwacht. Bij de entree parkeerden wij de auto. Bij een andere auto, die er al stond, waren de ramen ingeslagen. Overal rondom de kazerne liepen jongemannen. De sfeer was er bijzonder grimmig.
Toen we in Budel en Maarheeze in gesprek gingen met mensen bij winkels en cafés, kregen we een hele reeks situaties te horen die daar aan de lopende band plaatsvinden. Bijna dagelijks hebben ondernemers te maken met agressief gedrag en winkeldiefstal. Inwoners durven niet meer naar de pinautomaat, omdat dat onveilige situaties oplevert. Ook worden ze voortdurend op straat lastiggevallen met de vraag om sigaretten en worden er fietsen gestolen en net voor het azc in de sloot gegooid. Vrouwen worden lastiggevallen op de terrassen en nageroepen op straat. Er stoppen geen bussen meer bij het azc omdat chauffeurs werden bespuugd en bedreigd. Een supermarkt in Maarheeze is onlangs van eigenaar veranderd, omdat de vorige uitbater er geen heil meer in zag vanwege alle diefstallen. Een inwoners vertelde ons: de gemoedelijkheid in het dorp is weg.
De heer Van Hattem noemde eerder wat ernstige incidenten, die helaas maar al te vaak voorkomen rondom de azc's. De bewoners van Cranendonck meldden ons steekpartijen, aanrandingen, zware mishandelingen, vechtpartijen in de kroeg, een vrouw met een rollator wier tas in de supermarkt werd afgepakt en een andere vrouw met een rollator die zelfs werd aangerand. Een buurtwacht die in zijn vrije tijd met een aantal vrijwilligers een oogje in het zeil houdt, bevestigde dit beeld.
De capaciteit van de lokale politie is onvoldoende. Vaak wordt er onvoldoende of zelfs helemaal niet opgetreden. Een kroegbaas vertelde ons dat hij eens drie kwartier een agressieve asielzoeker in bedwang heeft moeten houden alvorens de politie kwam opdagen. In plaats van extra politie lopen er beveiligers van een particulier beveiligingsbedrijf door het dorp. Volgens de inwoners hebben deze beveiligers maar zelden opgetreden. Ze lopen vaak op plekken rond waar juist geen overlast is. Wanneer zij overlastbezorgers tegenkomen, geven zij elkaar een boks en roepen ze "hey bro".
Veel ernstige incidenten komen volgens de bewoners niet in de media. Ook binnen de hekken van het azc zouden veel ernstige incidenten onder het tapijt worden geveegd. Ook werd ons verteld dat het COA soms werkt met een zogenaamde "time-outperiode" van vier uur, wanneer iemand zich misdraagt en niet meer te handelen is. De persoon in kwestie mag dan het park niet meer op en wandelt in onhandelbare toestand richting het dorp. Ik vraag de staatssecretaris of hij bekend is met deze time-outmaatregel en of hij het acceptabel vindt dat het COA doorgedraaide asielzoekers buiten de hekken plaatst en het probleem dus bij de buitenwereld neerlegt.
De problemen zijn dus groot en vooral voor de gemeenschap, die hier niet om heeft gevraagd en waarin geen enkel draagvlak meer bestaat. Nu zou je kunnen redeneren dat Ter Apel en Budel erbij gebaat zijn wanneer we deze mensen gaan herverdelen over het hele land. Wij denken echter dat dit niet zo is en dat er juist een enorme aanzuigende werking zal ontstaan. Veel inwoners en zelfs de lokale fractievoorzitter van de VVD in Cranendonck delen deze mening. Wanneer drempels worden weggenomen, loopt het aantal asielzoekers op en zullen de aanmeldcentra vol blijven stromen. Dat zien we nu ook in Amerika, waar president Biden de grenzen wagenwijd heeft opengezet. Alleen al in december staken daar maar liefst 300.000 immigranten illegaal de grens over.
Deze wet is ook een enorme aanslag op de lokale democratie en het vertrouwen daarin. Dat is inderdaad niet absoluut, zoals de heer Janssen aankaartte, maar voor iets wat zo'n grote impact heeft op een samenleving moet er volgens ons ook democratisch draagvlak zijn. Forum voor Democratie heeft democratie hoog in het vaandel staan. Een ingrijpende wet als deze is van invloed op alle gemeenschappen van Nederland. Daar zouden deze gemeenschappen in de laatste instantie zelf over moeten gaan.
De heer Griffioen benoemde het al: er zitten momenteel 16.000 statushouders nog altijd in een azc. Dit feit alleen al toont aan dat Nederland vol zit en dat er simpelweg geen plek meer is om deze mensen te huisvesten. Dit alleen al maakt deze wet simpelweg onuitvoerbaar. Nu kunnen we wel creatieve oplossingen gaan verzinnen in kantoor- en bedrijfsgebouwen, maar dan krijgen we gewoon een soort gettovorming met heel slecht toezicht en veel criminaliteit. Ziet u het al voor zich, 50 jonge mannen zonder baan op een industrieterrein in een groot gebouw?
Daarnaast maakte mevrouw Van Toorenburg een zeer terecht punt, namelijk dat we de statushouders geen voorrang moeten geven op het verkrijgen van een woning ten opzichte van andere woningzoekenden. Het zit dus muurvast. Deze wet gaat dat niet oplossen, maar enkel verergeren. Onvrede onder de bevolking zal toenemen en eens zo rustige gemeenschappen zullen hun gemoedelijkheid verliezen. Dit mogen we Nederland niet aandoen.
Een mooi succesverhaal was er over de vader van de heer Dittrich, die naar Nederland gevlucht was voor het communisme en die hier professor werd. Helaas is dat geen weerspiegeling van wat er heden ten dage plaatsvindt. De realisatie is jammer genoeg dat de arbeidsparticipatie van statushouders na vijf jaar slechts 45% is, om over de criminaliteit nog maar te zwijgen.
De oplossing is heel simpel: de instroom moet drastisch omlaag. Desnoods stappen we eenzijdig uit enkele verdragen. Dat kan gewoon en daar is enkel politieke wil voor nodig. In Denemarken hebben ze het immers ook gedaan. Ook Hongarije doet niet meer mee aan deze waanzin. Hopelijk gaat een nieuw kabinet hiermee aan de slag. Wij vinden het ongepast dat een demissionair kabinet waarin de ene na de andere bewindspersoon via de achterdeur vertrekt voor een nieuw baantje, zo'n vergaand wetsvoorstel nog even aan de Eerste Kamer probeert te slijten. En dat terwijl er in de Tweede Kamer en onder de bevolking overduidelijk geen enkel draagvlak meer voor is.
De heer Nicolaï had het daar straks ook nog heel even over immigratie om vergrijzing tegen te gaan. Dat vinden wij echt de wereld op z'n kop. Iemand die hierheen komt zonder ooit te hebben bijgedragen en waar wij alles voor hebben moeten betalen, zou hier de vergrijzing moeten komen oplossen? En dat terwijl jonge stellen met elk een baan geen huis kunnen huren of kopen omdat ze te weinig verdienen. Tegen de tijd dat ze wel genoeg verdienen om te kunnen wonen, hebben ze geen recht meer op toeslagen, waardoor de kinderdagverblijven onbetaalbaar zijn. Vroeger kon een eenverdiener in Nederland een heel gezin met vier kinderen onderhouden. Dit is een heel andere discussie, maar de vergrijzing moeten we zelf oplossen. Dat wilde ik toch even gezegd hebben.
Forum voor Democratie is voor opvang in de regio. Daar kunnen we voor veel minder geld veel meer mensen echt helpen.
Dank u wel.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Van den Oetelaar. Wenst een van de leden in de eerste termijn nog het woord? Dat is niet het geval. Dan zijn we hiermee gekomen aan het einde van de eerste termijn van de kant van de Kamer.
De beraadslaging wordt geschorst.
De voorzitter:
Morgenochtend zal de vergadering worden voortgezet met de beantwoording in de eerste termijn door de regering. Ik schors de vergadering tot dinsdagochtend 16 januari om 10.00 uur. Ik wens u allen wel thuis.