Ongeveer tweehonderd parlementsleden uit de 32 NAVO-landen en diverse partnerlanden waren van 24 tot en met 27 mei bijeen in de Bulgaarse hoofdstad Sofia voor de parlementaire assemblee van de NAVO (NAVO PA). Ze spraken over de aanstaande NAVO-Top in Washington, de oorlog in Oekraïne, de Bulgaarse defensie-inspanningen en de veiligheidssituatie op de Zwarte Zee. Namens Nederland namen vier Kamerleden deel aan de vergadering: senator Koen Petersen (VVD) en Tweede Kamerleden Jan Paternotte (D66, delegatieleider), Isa Kahraman (NSC) en Gijs Tuinman (BBB).
Tijdens zijn laatste toespraak tot de Assemblee zei NAVO Secretaris-Generaal Jens Stoltenberg dat in 2024 tenminste tweederde van de NAVO-landen 2% of meer van hun BNP zal uitgeven aan defensie. "Dat is veel beter dan een paar jaar geleden. Het laat zien dat we het belang van investeren in defensie en de afschrikking die hier vanuit gaat serieus nemen. En het laat zien dat de lastenverdeling binnen het bondgenootschap verbetert," aldus Stoltenberg. Hij onderstreepte voorts dat tijdens de aanstaande Top in Washington vooruitgang moet worden geboekt voor een grotere rol van de NAVO bij het leveren en coördineren van militaire bijstand op lange termijn aan Oekraïne. NAVO PA President Michal Szczerba overhandigde Stoltenberg een prijs voor buitengewone verdiensten voor het bondgenootschap.
De minister-president van Bulgarije en de ondervoorzitter van het Bulgaarse parlement spraken de leden ook toe en memoreerden dat hun land 20 jaar lid is van de alliantie. Voor het eerst nam een Zweedse delegatie als volwaardig lid deel aan de Assemblee. President Zelensky riep in een videoboodschap op tot deelname aan de vredesconferentie op 15 juni in Zwitserland. Aan het einde van de zitting namen de parlementsleden twee verklaringen aan; over Oekraïne en over de NAVO Top in Washington. De Nederlandse leden spraken met de delegaties uit Oekraïne, Moldavië en Georgië. Voorafgaand aan de conferentie ontmoetten de leden de Nederlandse ambassadeur in Bulgarije, Simon van der Burg, en zijn staf.
Op maandag 27 mei nam de plenaire vergadering unaniem de verklaring 'Stand with Ukraine till victory' aan waarin de NAVO-landen worden opgeroepen de restricties aan Oekraïne op te heffen om geleverde wapens in te zetten om legitieme doelen in Rusland aan te vallen. Jan Paternotte sprak in het debat hierover namens de Nederlandse delegatie steun uit voor het opheffen van deze beperkingen. "We moeten Oekraïne in staat stellen te vechten om zichzelf te verdedigen, niet met de handen gebonden op de rug," zei Paternotte.
Voorts worden de regeringen opgeroepen alle beschikbare mogelijkheden te benutten om Oekraïne te voorzien van het vereiste aantal luchtverdedigingssystemen, voornamelijk Patriots, om civiele objecten te beschermen en de leveringen van cruciale wapens te versnellen. Ook herbevestigen de parlementsleden hun steun aan Oekraïne met de hervormingsagenda op de nu onomkeerbare weg naar het NAVO-lidmaatschap, onder meer via het speciale fonds ter ondersteuning van de democratie in Oekraïne.
Een tweede verklaring werd aangenomen over de NAVO-Top van regeringsleiders op 9 en 10 juli a.s. in Washington. Regeringsleiders wordt gevraagd de dreigingen die autocratieën vormen voor democratieën volledig te erkennen, zoals uiteengezet in het Strategisch Concept van de NAVO in 2022, en in te zetten op de verdediging van democratische waarden door het Centrum voor Democratische Weerbaarheid op te richten op het NAVO-hoofdkwartier. Dit laatste is een belangrijk punt voor de Parlementaire Assemblee die hiervoor onlangs een persoon heeft aangesteld dit proces te bespoedigen en vorm te geven. Ook dringen de parlementsleden aan op het ten volle gebruik maken van het actieplan voor defensieproductie en andere NAVO-instrumenten, ook voor gezamenlijke aankopen, om de geallieerde defensie-industrieën dringend te versterken.
Lees hier de aangenomen verklaringen van de NAVO Parlementaire Assemblee over Oekraïne en de Washington Top.
Deel dit item: