Dinsdag 12 november 2024, commissie Immigratie & Asiel / JBZ-Raad (I&A/JBZ)




Agenda

1.Vaststellen agenda

2.Brief over de asielnoodmaatregelenwet / motie-Rosenmöller

Motie-Rosenmöller (GroenLinks-PvdA) c.s. over onwenselijkheid om artikel 111 Vreemdelingenwet in werking te stellen; Miljoenennota 2025

Beslispunten:

  • Onder voorbehoud van tijdige ontvangst: geeft de brief van de minister-president aanleiding tot schriftelijk overleg of neemt de commissie deze voor kennisgeving aan?
  • Hoe wenst de commissie te oordelen over de uitvoeringsstatus van de motie-Rosenmöller c.s.?

Toelichting:

Bij brief van 25 oktober 2024 aan de Tweede Kamer heeft de Minister-president medegedeed dat het kabinet een asielnoodmaatregelenwet en een aantal belangrijke aanvullende maatregelen wil treffen om de asielcrisis het hoofd te bieden.

Naar aanleiding van de tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen van deze Kamer op 8 oktober 2024 aangenomen motie-Rosenmöller c.s. over onwenselijkheid om artikel 111 Vreemdelingenwet in werking te stellen, is bij het mininsterie van Algemene Zaken ambtelijk verzocht om een afschrift van deze brief. Daarnaast is op 5 november jl. - op verzoek van het College van fractievoorzitters - verzocht om in de aanbiedingsbrief in te gaan op de motie en hoe die heeft meegewogen in de besluitvorming in de MR over de noodwet. Uit ambtelijke navraag is gebleken dat deze brief waarschijnlijk op maandag 11 november a.s. aan de Kamer wordt verzonden.

Motie-Rosenmöller (GroenLinks-PvdA) c.s. over onwenselijkheid om artikel 111 Vreemdelingenwet in werking te stellen


Bespreking (in afwachting van de aanbiedingsbrief aan de Eerste Kamer)

3.33.836 EK, I; TK, 100

Brief regering; Verzoek instemming geen bezwaar tegen toetreding Kaapverdië tot het Haags Alimentatieverdrag 2007; Personen- en familierecht

Aanleiding:

  • De staatssecretaris Rechtsbescherming heeft de Kamer(s) op 8 november 2024 verzocht om instemming met toetreding door Kaapverdië tot het Haags Alimentatieverdrag 2007. De staatssecretaris gaat na 23 november 2024 uit van stilzwijgende instemming.
  • Gebruikelijk is dat het verzoek expliciet gewogen wordt in commissieverband en vervolgens ter besluitvorming wordt voorgelegd aan de gehele Kamer.

Beslispunt:

Adviseert de commissie aan de Kamer om in te stemmen (en bijgevoegde conceptbrief als hamerstuk door te geleiden naar de plenaire vergadering van 19 november 2024)?

Andere optie zou zijn om aan de Kamer voor te stellen om niet (stilzwijgend) in te stemmen, omdat de commissie bijvoorbeeld nog vragen wil stellen in verband met bezwaren tegen de toetreding. In dat laatste geval zal een brief worden doorgeleid naar de plenaire vergadering ter besluitvorming over de onthouding van instemming. Bijgevoegde conceptbrief zal dan worden aangepast en aangevuld met een motivering (en eventueel al direct met de te stellen vragen) en worden voorgelegd aan de plenaire vergadering.

Overigens kan de commissie ook besluiten in te stemmen en separaat vragen ter verheldering te stellen.

Kern:

Toetreding Kaapverdië tot het HAV 2007

  • De inzet van de Nederlandse regering is gericht op een zo groot mogelijk bereik van het HAV 2007. Dit is in het belang van alle alimentatiegerechtigden die recht hebben op betaling van alimentatie vanuit een andere verdragsstaat.
  • Op grond van het HAV 2007 is er een termijn van 12 maanden voor het maken van bezwaar tegen de toetreding, die eindigt op 11 januari 2025.
  • De Europese Commissie heeft onderzoek gedaan naar Kaapverdië met betrekking tot de “rule of law”, fundamentele rechten en het rechtssysteem en concludeert dat er geen bezwaar bestaat tegen de toetreding door Kaapverdië bij het HAV 2007.
  • Er is een concept besluit van geen bezwaar in voorbereiding. Dit concept besluit is op dit moment nog niet openbaar, maar toegankelijk voor beide Kamers via het delegates portal (en als bijlage bijgevoegd). Gelet op het naderende einde van de bezwaartermijn is het niet mogelijk om te wachten met het vragen van instemming tot een concept besluit openbaar is gemaakt. Het is mogelijk dat er nog minimale wijzigingen in dit besluit worden aangebracht op basis van juridisch taalkundige revisies.

Procedure bij de EK

  • De staatssecretaris Rechtsbescherming heeft de Kamer(s) op 8 november 2024 verzocht om stilzwijgende instemming met toetreding door Kaapverdië tot het Haags Alimentatieverdrag 2007 (HAV 2007), met een termijn van vijftien dagen. De vijftiendagentermijn eindigt op 23 november 2024.
  • Het is gebruikelijk dat in de Eerste Kamer steeds plenair wordt besloten inzake het al dan niet verlenen van instemming. Indien de commissie instemt, zal zij middels een brief aan de Voorzitter de Kamer verzoeken het instemmingsverzoek plenair af te handelen als hamerstuk op 19 november a.s.
  • Er is verzocht om stilzwijgende instemming. In het geval de Kamer niet binnen de vijftiendagentermijn op het verzoek reageert richting de minister, wordt ervan uitgegaan dat de Eerste Kamer stilzwijgende instemming heeft verleend.

Rechtsbasis instemmingsrecht

Beide Kamers van de Staten-Generaal hebben een instemmingsrecht ter zake van bepaalde categorieën EU-besluiten. Dit instemmingsrecht geldt op grond van artikel 3 van de Rijkswet goedkeuring Verdrag van Lissabon juncto artikel 81 lid 3 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. Dit geldt ook voor maatregelen betreffende het familierecht met grensoverschrijdende gevolgen, tenzij de Raad op voorstel van de Commissie bepaalde aspecten van het familierecht met grensoverschrijdende gevolgen heeft aangewezen waarvoor de gewone wetgevingsprocedure kan worden gevolgd.


Bespreking

4.Uitnodiging en inventarisatie Ambassadeursconferentie 29 januari 2025

Beslispunten:

  • Wenst de commissie specifieke thema's op te geven voor de inhoudelijke gespreksrondes?
  • Welke leden wensen zich aan te melden voor deelname aan de ambassadeursconferentie op woensdag 29 januari 2025, 12:45-15:45 uur?

Toelichting:

In het kader van de jaarlijkse Ambassadeursconferentie staat op woensdag 29 januari 2025, 12:45 -15:45 uur de traditionele ontmoeting tussen de Nederlandse ambassadeurs en de leden van de Staten-Generaal gepland.

De bijeenkomst biedt alle leden van de Eerste en Tweede Kamer de mogelijkheid om kennis te maken met de (ongeveer 150) Nederlandse ambassadeurs en met hen op informele wijze van gedachten te wisselen over de werkzaamheden op de Nederlandse ambassades en de relatie daarvan met de politieke besluitvorming in Nederland.

De bijeenkomst zal bestaan uit drie opeenvolgende inhoudelijke gespreksrondes, waarbij Kamerleden en ambassadeurs in kleine groepen met elkaar in gesprek gaan over diverse thema's. Bij de start van de bijeenkomst wordt een lunch aangeboden.

Geïnteresseerde leden kunnen zich aanmelden tijdens de commissievergadering of per e-mail via het onderstaand aangegeven e-mailadres. Leden die zich aanmelden zullen in aanloop naar de bijeenkomst nadere informatie ontvangen.

Daarnaast kunnen leden thema's aandragen voor de inhoudelijke gespreksrondes. De gespreksthema's kunnen op alle denkbare beleidsterreinen liggen. Na ontvangst van alle onderwerpen die door beide Kamers worden opgegeven, zullen beide griffies samen met het ministerie een definitieve lijst opstellen.

Een impressie van de bijeenkomst die op 1 februari 2024 plaatsvond treft u hier (Staten-Generaal ontvangen Nederlandse ambassadeurs - Eerste Kamer der Staten-Generaal).


Bespreking

5.Inventarisatie begrotingsbehandeling

Inventarisatie:

Is het de voorlopige inschatting van de commissie dat een plenair debat over de begroting van het ministerie van Asiel en Migratie (XX) voor het jaar 2025 wenselijk is of schat de commissie in dat deze kan worden afgedaan als hamerstuk?

Toelichting:

In verband met mogelijke druk op de plenaire Kameragenda in de maand december is het voor de Voorzitter van belang tijdig een beeld te hebben van de behoefte aan de eventuele plenaire behandeling van begrotingswetsvoorstellen. De debatten in de Tweede Kamer over de begrotingen vinden plaats tussen 8 oktober en 26 november 2024. De stemming in de Tweede Kamer over alle begrotingen (amendementen en wetsvoorstellen) zal plaatsvinden in de week van 3-5 december 2024. Wanneer de begrotingsvoorstellen in de Eerste Kamer formeel in procedure worden genomen, besluiten de commissies definitief over de wenselijkheid van (schriftelijke en/of plenaire) behandeling.

Achtergrond:

Sinds de inwerkingtreding van de regels voor het Europees Semester zijn de Tweede en Eerste Kamer gehouden de begrotingshoofdstukken af te handelen vóór aanvang van het betreffende begrotingsjaar (verdedigbare uitzonderingen daargelaten). Dit heeft geleid tot een sterk gecomprimeerde begrotingsbehandeling in de Eerste Kamer in de maand december, aangezien de Tweede Kamer alle begrotingshoofdstukken pas begin december 2024 gelijktijdig in stemming brengt.

In het verleden stemde de Eerste Kamer als regel uiterlijk in de laatste vergadering van december (dit jaar dinsdag 17 december 2024) over de begrotingshoofdstukken, vaak zonder daarover vooraf met de regering te beraadslagen. In uitzonderingsgevallen, bijvoorbeeld in geval van verkiezingen zoals afgelopen jaar, kan de begrotingsbehandeling van een enkel hoofdstuk over de jaarwisseling getild worden.

Een commissie kan ook overwegen in te stemmen met een begrotingshoofdstuk onder voorbehoud van een later te houden beleidsdebat (artikel 51 Reglement van Orde van de Eerste Kamer). Voorstellen daaromtrent dienen door de commissie te worden voorgelegd aan het College van Fractievoorzitters.

In 2023 waren de begrotingsbehandelingen aan een bijzonder tijdpad onderworpen, dat afwijkt van de reguliere begrotingsbehandelingen. In verband met de Tweede Kamer-verkiezingen zijn toen enkele begrotingen vóór het verkiezingsreces van de Tweede Kamer behandeld (met stemmingen eind oktober)- waardoor er meer tijd was voor de behandeling in de Eerste Kamer. De meeste begrotingen zijn overigens pas nà de verkiezingen door de Tweede Kamer in behandeling genomen en dus over de jaarwisseling heen getild.


Bespreking

6.Mededelingen en informatie

Inbreng voor wetsvoorstel Gebruik biometrie bij automatische grenscontrole (36.300)

De commissie besloot om op dinsdag 12 november inbreng te leveren voor het verslag over het wetsvoorstel Gebruik biometrie bij automatische grenscontrole (36.300), onder voorbehoud van tijdige en afdoende beantwoording van de op 18 oktober 2024 verstuurde commissiebrief aan de minister van A&M waarin werd gevraagd om op korte termijn i) aanvullende informatie te verstrekken over het uitstel van de invoering van het Entry/Exit-systeem (EES) en ii) de Kamer te informeren over de opgaven waarvoor Eurocommissaris Johansson zich gesteld weet om het systeem goed werkend en juridisch kloppend te krijgen. De Kamer heeft binnen de daarbij gestelde beantwoordingstermijn van 8 november 2024 geen antwoordbrief van de minister ontvangen zodat het agendapunt is doorgeschoven naar de volgende commissievergadering op 26 november a.s.

Kennismakingsgesprek minister van Asiel & Migratie op 3 december

Inmiddels is er een nieuwe datum gevonden voor het kennismakingsgesprek met de minister van A&M. Het kennismakingsgesprek zal plaatsvinden op 3 december a.s. van 18.30-19.30 uur.

Uitvoerbaarheid, handhaafbaarheid en doenvermogen burgers

Onlangs is een notitie (bijgaand) vastgesteld die concrete aanbevelingen bevat om in de Kamercommissies focus te blijven houden op de uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid van ontwerpregelgeving en rekening te houden met het doenvermogen van burgers. In dat kader zal vanaf 5 november a.s. onder andere ambtelijk in de commissieagenda’s geattendeerd worden op internetconsultaties over ontwerpregelgeving en worden opnieuw wetgevingsfiches aangeboden. Van Kamerleden wordt gevraagd wetsvoorstellen nadrukkelijk langs deze meetlat te (blijven) leggen en waar nodig het gesprek aan te gaan met de uitvoeringspraktijk (bij voorbeeld aan de hand van Standen van de uitvoering).

Bijgaande notitie was geagendeerd in het overleg van 15 oktober jl. van de Kamervoorzitter met de commissievoorzitters en is met de Mededelingen van de Griffier van vrijdag 19 oktober jl. naar alle leden gestuurd. Met kennisgeving aan het College van fractievoorzitters, wordt de notitie hier onder de aandacht van uw commissie gebracht.

Overigens organiseert de commissie BIZA in dit kader op dinsdag 12 november 2024, van 15.00-16.30 uur in Commissiekamer 1 een openbaar gesprek met de stuurgroep verantwoordelijk voor de Staat van de Uitvoering 2024PDF-document. Leden van uw commissie zijn van harte uitgenodigd om hieraan deel te nemen (graag aanmelden bij de griffier BiZa met oog op de gelimiteerde capaciteit Commissiekamer 1).

Tot slot worden de commissies nogmaals geattendeerd op de brief van de Voorzitter aan alle leden d.d. 24 mei 2023 over de uitwerking van diverse moties uit de vorige Kamerperiode met betrekking tot het functioneren van de Eerste Kamer. Die moties zijn door de vorige Kamer aangenomen tijdens de debatten over:

  • de parlementaire onderzoekscommissie effectiviteit anti-discriminatiewetgeving (POC);
  • de werkgroep zelfevaluatie toeslagenaffaire;
  • het debat over AI, en
  • het debat over de Staat van de Rechtsstaat.

Overzicht nieuw gepresenteerde Europese voorstellen (1-8 november 2024)

In de week van 1-8 november zijn geen nieuwe Europese voorstellen gepubliceerd. Het overzicht van gepresenteerde voorstellen tussen 18 oktober en 1 november is nogmaals toegevoegd.



7.Rondvraag


Korte aantekeningen