Verslag van de vergadering van 3 december 2024 (2024/2025 nr. 10)
Status: ongecorrigeerd
Aanvang: 15.15 uur
Een verslag met de status "ongecorrigeerd" is niet voor citaten en er kan geen recht aan ontleend worden.
De heer Van Strien i (PVV):
Dank u wel, voorzitter. Ik heet namens mijn fractie de minister hartelijk welkom bij haar eerste debat in deze Kamer en ik wens haar veel succes toe in haar nieuwe functie.
Voorzitter. In het afgelopen decennium hebben enorme transities plaatsgevonden. Ik denk daarbij aan de opkomst van zonne- en windenergie — excuus voor mijn schorre stem, voorzitter — het stoppen van de Nederlandse gasproductie, de steeds meer decentrale opwekking van energie, de gedeeltelijke elektrificering van het autopark, de vervanging van gasverwarming door warmtepompen en de tendens van elektrificering in de industrie. Ze hebben tot veel problemen geleid, vooral op het gebied van betrouwbaarheid, en ze hebben vaak onnodig hoge kosten met zich meegebracht. Problemen en kosten die voor een groot deel vermeden hadden kunnen worden als er zeg tien jaar geleden een meer planmatige aanpak was geweest en als toen bijvoorbeeld was gekozen voor kernenergie ter vervanging van fossiel in plaats van wind- en zonne-energie. Ik heb er vertrouwen in dat dit kabinet een begin maakt met zo'n meer planmatige aanpak.
De onder het vorige kabinet gestarte voorbereiding van de nu voorliggende Energiewet kan daarbij een nuttig instrument zijn. In de huidige situatie is het zelfs een noodzakelijk instrument. Er wordt met deze wet in ieder geval veel geregeld op het gebied van transmissie- en distributiesystemen voor gas en elektriciteit en om de eisen aan de energieleveranciers en hun vergunningen aan te scherpen. Niettemin vraag ik aan de minister wat deze wet op korte termijn kan bijdragen aan het steeds acuter wordende probleem van de netcongestie. Eerst waren het alleen bedrijven, maar nu zijn het ook nieuwbouwwijken en huishoudens die niet meer aangesloten kunnen worden doordat het net vol zit. Waar legt de minister de prioriteiten bij dergelijke problemen, is onze volgende vraag. Is bijvoorbeeld de inkoop van congestiebeheersdiensten door systeembeheerders voor elektriciteit een oplossing die snel ingezet kan worden?
Voorzitter, ten slotte op dit thema. De PVV-fractie is geïnteresseerd in het interdepartementaal beleidsonderzoek naar de bekostiging van de elektriciteitsinfrastructuur waartoe opdracht is gegeven, zo hebben wij vernomen. Gaat dit onderzoek ook antwoorden geven op de vragen hoe snel en onder welke voorwaarden de netcongestie opgelost kan worden? Ten slotte vraag ik op dit onderwerp of de minister de resultaten van dit onderzoek met deze Kamer kan delen.
Voorzitter. Ik ben nog nooit zo veel moeilijke woorden tegengekomen als bij het bestuderen van dit wetsvoorstel. Ik noem er een paar: "de gegevensuitwisselingsentiteit, de GUE, die de verbinder is tussen de registerbeheerders en de diverse gebruikers van gegevens", "de transmissiesysteembeheerders en de distributiesysteembeheerders", "het Marktfaciliteringsforum" en "de interconnectoren". Kortom, ik heb een hoop bijgeleerd. Maar ik vrees toch dat de consument, vooral die met zonnepanelen, straks met de ene na de andere onbegrijpelijke term geconfronteerd gaat worden en aan zijn energierekening geen touw meer kan vastknopen.
Nu al wordt de consument met zonnepanelen geconfronteerd met terugleverkosten die bedrijven rekenen voor mensen met zonnepanelen. Hij hoort dat de salderingsregeling wordt afgeschaft, maar ook dat hij straks weer een redelijke vergoeding voor zijn teruggeleverde stroom krijgt. Nu moet dit wetsontwerp ook de consumentenbescherming goed regelen, vooral door een versterkte rol van de ACM. Dat spreekt mijn fractie aan. Een krachtiger toezicht op de energieleveranciers lijkt mijn fractie niet overbodig. Vooral rond de afbouw van de salderingsregeling ontstaat veel verwarring. We zien de laatste tijd dat nog voordat de salderingsregeling wordt afgeschaft, door energieleveranciers al diverse kosten in rekening gebracht worden. Dat verschilt van leverancier tot leverancier, maar de consument ziet daardoor nu al door de bomen het bos niet meer. Mijn vraag aan de minister is of zij kan garanderen dat met de inwerkingtreding van deze wet een voor de consument overzichtelijke en begrijpelijke kosten- en tariefstructuur ontstaat.
Voorzitter. Nederland is weer netto-importeur van energie geworden. De afbouw van de aardgasproductie betekent niet alleen dat we niets meer kunnen exporteren, maar ook dat we voor de binnenlandse vraag sterk afhankelijk zijn geworden van een geopolitiek instabiele wereldmarkt. Dat betekent ook automatisch dat je een grotere prijsinstabiliteit voor energiedragers importeert. Deze Energiewet beoogt een toegankelijk en geactualiseerd ordeningskader te bieden voor de levering van gas en elektriciteit. Dat is in deze veranderende en instabiele energiemarkten zeer nodig. Daarmee zijn wij ook voor deze wet. Maar dat mag ons niet afbrengen van de mooie optie die er ligt om meer stabiliteit in de elektriciteitsmarkt te brengen, te weten zo snel mogelijk een aantal nieuwe kerncentrales bouwen.
Dank u wel, voorzitter.
De voorzitter:
Ik dank u voor uw korte en krachtige bijdrage. Dan geef ik nu het woord aan de heer Van Ballekom van de fractie van de VVD.